Europa moet zich herbewapenen, zegt oud-Rusland-correspondent: ‘Poetin gaat gewoon door’

Europa moet zich herbewapenen en het voortouw nemen in de steun aan Oekraïne in de oorlog tegen Rusland. Dat zegt oud-Rusland-correspondent en schrijver Pieter Waterdrinker in WNL Op Zondag op NPO 1. “Het zwaard van Damocles van Donald Trump hangt boven de markt.”

Waterdrinker, die zelf jarenlang in Rusland woonde, ziet dat in Rusland de oorlogseconomie op volle toeren draait. “Rusland geeft op dit moment 6,5 tot bijna 7 procent van het bruto binnenlands product uit aan de wapenindustrie. De economie in Rusland loopt op volle toeren, voor de wapenproductie. Ondertussen praten wij in het Westen nog altijd over de NAVO-norm van twee procent.”

Volgens Waterdrinker ziet de Russische president Vladimir Poetin de toekomst met vertrouwen tegemoet, mede omdat Donald Trump opnieuw een gooi doet naar het presidentschap in de Verenigde Staten. “Poetin heeft de tijd mee. Hij ziet een verdeeld Westen en Trump aan de horizon verschijnen.”

Trump zou de steun aan Oekraïne aan banden willen leggen. Volgens Waterdrinker is het tijd dat Europa de regie in handen neemt. “Het is tijd om te zeggen: we gaan niet meer praten over die norm van twee procent, maar we organiseren op korte termijn een Europese veiligheidsconferentie waar we afspreken: we gaan ons herbewapenen en Europa neemt het voortouw.”

“Iedereen zegt: Oekraïne moet winnen, daar ben ik het helemaal mee eens. We zijn gesprekken begonnen met Oekraïne voor toetreding tot de Europese Unie. Maar Poetin gaat gewoon door, hij wil Kiev hebben. Achter het masker van hoop grijnst de dood van het Kremlin”, waarschuwt Waterdrinker.

Luister deze uitzending terug als podcast. Tekst gaat hieronder verder.

‘Nadrukkelijk investeren in defensie-industrie’

Demissionair minister van Buitenlandse Zaken Hanke Bruins Slot, ook te gast in WNL Op Zondag, reageert: “Het is een terechte analyse. In juni is al afgesproken dat de NAVO-norm van twee procent de minimumnorm is geworden. Wij moeten onze Europese defensie-industrie vergroten en versnellen. Een deel van de Russische economische groei zit in die oorlogsindustrie. In Europa zullen we heel nadrukkelijk moeten investeren in onze defensie-industrie.”

Volgens Bruins Slot wordt er al beter samengewerkt tussen landen en de industrie. “Maar het moet sneller en beter. Het Verenigd Koninkrijk is daarbij cruciaal. Zij hebben van oudsher de meest zware capaciteit en deskundigheid”, zegt de bewindsvrouw. Ze waarschuwt: “We kunnen niet meer in vredesstand blijven zitten. Dat is een harde conclusie, maar ook nodig om ervoor te zorgen dat Europa relatief veilig blijft.”

‘Angst is terug in Rusland’

Ondertussen herleeft in het Rusland van Poetin de tijd van de Sovjet-Unie, zegt Waterdrinker. “Er is een soort stalinistisch regime aan de gang. De angst is terug, echte angst. In de Sovjettijd sprak men over bepaalde zaken alleen maar in keukentjes. Dat is weer terug. Net als het verraad, mensen vertrouwen elkaar niet meer. Ook het onderdrukken van de kunsten is terug. Boeken worden verboden.”

Ontvang jij al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!

Demissionair minister Bruins Slot sprak onlangs met mensenrechtenactivisten uit Rusland. Het beeld dat zij schetsen was “heel, heel zorgelijk”, zegt de bewindsvrouw. “Wat zij doen is jonge mensen bijstaan die niet willen dienen in het leger. Ze zeggen dat mensen die weigeren het leger in te gaan weer gemarteld worden.”

“Hun publieke ruimte om als mensenrechtenverdedigers het werkt te doen, wordt ondertussen steeds kleiner, tot invallen in hun kantoren”, zegt Bruins Slot over de activisten. “Ook als ze vanuit het buitenland opereren, worden ze gevolgd. Waar nog enigszins ruimte was om rechtszaken te houden, zie je dat het helemaal verkrampt.”

Tekst gaat verder onder X.

De 'pure angst' uit de tijd van het stalinistische regime is in het Rusland van Vladimir Poetin weer springlevend, zegt schrijver en oud-Rusland correspondent @WaterdrinkerP. “Mensen vertrouwen elkaar niet meer.” Dat ziet ook @HankeBruinsSlot: “Het is heel zorgelijk.” #WNL pic.twitter.com/NjGIR3Yntt

— WNL Op Zondag (@WNLOpZondag) December 24, 2023

Kenmerkend voor de situatie in Rusland is een uitspraak van de rechter op 30 november dat LHBTI-organisaties als extremistisch moeten worden beschouwd, vindt Bruins Slot. “Aan alle kanten zie je dat stalinistische regime weer terug.”

‘Fictie is werkelijkheid geworden’

Dat vindt ook Waterdrinker. “In mijn portiek in Moskou werd er weleens geschreven: NATO-vijand. Dat had een boze buurman dan gedaan. Dan poetsde ik het weg met een sponsje en stond het er de volgende dag weer. Daar kan je om lachen. Maar nu is het zo: als je buitenlanders in je portiek heb wonen, moet je ze aangeven. Want voordat ze Rus willen worden, moeten ze wel vechten aan het front.”

“Dit soort praktijken vinden plaats terwijl er nu weer kerstbomen worden opgetuigd, er grote feesten worden gevierd en de restaurants vol zitten”, zegt de voormalig Rusland-correspondent. “Het gaat gewoon door, het is eigenlijk bizar. Ik heb al eerder gezegd: fictie is wereldwijd aan de macht. Wat nu gebeurt, hadden we ons tien jaar geleden niet kunnen voorstellen. Fictie is werkelijkheid geworden.”

Lees ook: 

Rusland-deskundige: ‘Poetin is bereid tot een gevangenenruil’

Door: Peter Visser