Hoogleraar waarschuwt voor scheuren in Westerse steun aan Oekraïne: veel meer geld kwijt als Rusland oorlog wint
Oekraïne kan op dit moment niet stoppen met vechten tegen Rusland. Dat zegt hoogleraar internationale betrekkingen Rob de Wijk, die waarschuwt voor scheuren die beginnen te ontstaan in de Westerse steun aan Kiev. Als Oekraïne de oorlog verliest, moeten Europese landen veel meer geld uitgeven aan de eigen defensie, zegt hij.
In Slowakije won de populistische partij Smer-SD gisteren de parlementsverkiezingen. Als de pro-Russische partijleider Robert Fico aan de macht komt, staat het land een stevige koerswijziging te wachten. Hij heeft aangekondigd te breken met het prowesterse beleid van de huidige regering en zegt te willen stoppen met de militaire steun aan buurland Oekraïne.
Ondertussen zei Polen deze week de wapenleveranties aan Oekraïne op te schorten, na ruzie met Kiev over de graanexport. Polen heeft de invoer net als Hongarije en Slowakije verboden om oneerlijke concurrentie te voorkomen, waarna de Oekraïense president Volodimir Zelenski sprak van “politiek theater” waar vooral Rusland van profiteerde. Die uitspraak maakte Polen – tot nu toe trouwe bondgenoot van Oekraïne – woedend. Inmiddels zou de ruzie zijn bijgelegd.
Ook buiten Europa worden er vaker vragen gesteld over de onvoorwaardelijke steun aan Kiev. Verschillende Republikeinen in de Verenigde Staten vinden dat Zelenski zo snel mogelijk om de tafel moet met zijn Russische ambtsgenoot Vladimir Poetin.
“Je ziet de steun overal eroderen”, zegt De Wijk in WNL Op Zondag op NPO 1. “Maar als je vindt dat je minder steun moet gaan verlenen, dan moet je het eerlijke verhaal vertellen over de gevolgen. Als minder steun ertoe leidt dat Rusland de oorlog wint, dan hebben we een onmetelijk groot probleem. Je kan zeggen: we willen geen geld geven aan Oekraïne, maar dan ga je echt veel meer geld besteden aan de defensie van Europa. De defensiebudgetten moet je dan misschien wel verdrievoudigen.”
Oorlog ‘zit muurvast’
Volgens De Wijk is de oorlog vastgelopen. “Aan het begin van dit jaar werd verwacht dat Oekraïne dwars door de bezette gebieden zou rammen tot aan de Zee van Azov, om die roemruchte landbrug te doorbreken. Vervolgens zouden ze kunnen proberen om de Krim te annexeren, maar dat is niet gelukt. Van Rusland werd verwacht dat ze de hele Donbas in bezit zouden krijgen. Dat is ook niet gelukt.”
WNL Op Zondag gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug, via NPO Start. Of klik hier en luister terug als podcast.
“Wat je moet constateren is dat beide partijen sinds het begin van dit jaar een paar honderd vierkante kilometer terrein hebben gewonnen en dat we duizenden doden verder zijn. De zaak zit muurvast”, zegt De Wijk. Het conflict begint volgens de hoogleraar te ontaarden in een “soort totale oorlogsvoering”, waarbij Rusland probeert Oekraïne te ontregelen door graanexporten en elektriciteitsvoorzieningen te vernietigen.
Zolang dat de status van de oorlog is, kan Zelenski niet plaatsnemen aan de onderhandelingstafel, zegt De Wijk. “En Rusland heeft totaal geen belang bij onderhandelingen. Rusland houdt van een behoorlijk conflict en heeft er heel veel baat bij om dit door te laten etteren.”
‘Als Rusland wint wordt het erg onaangenaam’
Het Westen moet Oekraïne daarom blijven steunen, beklemtoont De Wijk. “De Europeanen, de Europese Unie voorop, heeft geroepen: we moeten dit winnen. Ik hoor Ursula von der Leyen nog roepen: we have to destroy this war machine. Maar dat hoor je niet meer. De Amerikaanse president Joe Biden heeft in mei vorig jaar besloten: niet winnen, maar onderhandelen. Hij wil ervoor zorgen dat Zelenski een zo goed mogelijke positie krijgt aan de onderhandelingstafel. Krijgt hij die op dit moment? Nee, onmogelijk.”
De Wijk waarschuwt: “Als Rusland succes boekt, hetzij door Oekraïne onder controle te krijgen, hetzij door een conflict te creëren dat niet meer kan worden opgelost, dan kan Rusland de boel laten escaleren en de-escaleren hoe het uitkomt.” Dat zorgt ervoor dat het in Europa “buitengewoon onaangenaam” wordt. “Je moet je verdediging op orde brengen en houden, omdat je nooit weet of het conflict erger wordt.”
De hoogleraar pleit voor het aanjagen van de Westerse wapenindustrie. “Het draagvlak moet je overeind houden, maar tegelijkertijd moet je ook zorgen dat je kan leveren. Onze industriële capaciteit is niet op orde. Als je niks kan leveren, heb je niets aan het steunen van Oekraïne.”
Lees ook:
Blijft de steun aan Oekraïne onvoorwaardelijk? Steeds meer spanningen in Westen, ziet Ruslandkenner
Door: Peter Visser
Maak nu het verschil. Het telt. Word lid van WNL. Klik hier
Terugkijken: huisartsentekort neemt in rap tempo toe
Overvolle wachtkamers en huisartsen die niet aan de vraag kunnen voldoen. De harde realiteit, met een toenemend tekort aan huisartsen. Kunnen wij straks überhaupt nog voor onze problemen naar de huisarts?
Kijk hier terug!
Terugkijken: Johan Remkes bij Rick Nieman
De zondag begint met Rick Nieman. Hij ontvangt: VVD-leider Dilan Yeşilgöz, oud-informateur en minister Johan Remkes, voorzitter van MKB-Nederland Jacco Vonhof en schrijver Lale Gül over haar nieuwe boek Ik ben vrij.
Klik hier en luister terug!
Demissionair staatssecretaris Hans Vijlbrief is kritisch over de financiële bijlage in het hoofdlijnenakkoord van het aanstaande kabinet. ”Ze hebben geprobeerd de plaat rond te krijgen,…
Lees meerZweden: het land dat bekendstaat om haar verzorgingsstaat, ABBA en adembenemende natuur. Van de verdeeldheid op de politieke weegschaal zijn echter minder mensen op de…
Lees meerRonald Plasterk is niet langer beschikbaar om minister-president te worden in het nieuwe kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB. De voormalig PvdA-minister, die als…
Lees meerOm het gebruik van stadswarmte op korte termijn voor huishoudens aantrekkelijker te maken, is er meer subsidie nodig om burgers tegemoet te komen bij aansluiting…
Lees meerTweede Kamerleden laten weten niet rouwig te zijn om de dood van de Iraanse president Ebrahim Raisi, die is omgekomen door een helikoptercrash. Zij benadrukken…
Lees meerBij een woning op de Gretha Hofstralaan in Vlaardingen is in de nacht van zondag op maandag een explosief afgegaan. Het gaat om het huis…
Lees meerDe Iraanse Rode Halve Maan meldt dat de lichamen zijn geborgen na de helikoptercrash in noordwesten van Iran. Onder de negen doden zijn president Ebrahim…
Lees meerHet Waterschap Limburg voorziet voorlopig geen problemen in de zuidelijke wateren. “De Limburgse beken en rivieren hebben de afgelopen dagen veel water verwerkt. De afvoeren…
Lees meerIn de wandelgangen zingt de naam van Ronald Plasterk veelvuldig rond om het premierschap op zich te nemen. Volgens de NOS zijn de vier formerende…
Lees meerSteeds meer huisartsen gaan aan de slag als zzp’er. Het runnen van een eigen praktijk brengt veel gedoe met zich mee, waardoor de medici zich…
Lees meerIn haar nieuwe boek ‘Ik ben vrij’ schrijft Lale Gül verder over haar leven. Het boek is een opvolger van ‘Ik ga leven’. “Woedende reacties ben…
Lees meerOud-informateur Johan Remkes begrijpt niet dat PVV, VVD, NSC en BBB hebben besloten de spreidingwet in te trekken. “Ik vond dat een van de zeer…
Lees meerOud-informateur Johan Remkes uit kritiek op het afgelopen formatieproces. “Ik heb eerlijk gezegd de afgelopen dagen met stijgende verbazing naar Den Haag zitten kijken”, zegt…
Lees meerJoost Klein staat zondag voor het eerst sinds alle gebeurtenissen tijdens het Eurovisie Songfestival in Zweden op het podium. De 26-jarige artiest beklimt op evenementenlocatie…
Lees meerHet KNMI waarschuwt voor stevige onweersbuien in Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg in de middag. Die buien kunnen zeer plaatselijk leiden tot wateroverlast. Er…
Lees meer