Bevolking groeit naar 23 miljoen zonder politieke keuzes: 'Kan helemaal niet'.

Als de politiek geen duidelijke keuzes maakt, kan de Nederlandse bevolking in 2050 oplopen tot 23 miljoen mensen. Dat staat in het rapport Gematigde groei van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050. “We moeten keuzes maken over welke mensen hier nog wel of niet het land binnenkomen”, zegt politiek verslaggever van WNL Tessa van Viegen.

In het rapport van vierhonderd pagina’s dik heeft de commissie scenario’s voor Nederland in kaart gebracht en de manieren waarop de overheid hier invloed op kan uitoefenen. “Demografie klinkt heel saai, maar het is heel relevant voor ons allemaal”, zegt Van Viegen in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Ze las het rapport. “Het gaat over hoe onze bevolking eruit komt te zien tot 2050. We moeten daar kritisch naar kijken en politieke keuzes maken. Als we dat niet doen, dan wonen we in 2050 met 23 miljoen mensen op dit kleine stukje aarde en dat kan helemaal niet.”

De Staatscommissie pleit voor gematigde groei. “Je moet niet te hard én niet te zacht groeien”, zegt Van Viegen over de aanbeveling. Nederland zou moeten inzetten op 19 tot 20 miljoen inwoners in 2050, stelt de commissie. “Dat betekent dat we echt keuzes moeten maken over welke mensen hier nog wel of niet het land binnenkomen.”

Migratie

De Nederlandse bevolking groeit namelijk uitsluitend door migratie, zegt hoofdsocioloog van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) Tanja Traag. “Als je het hebt over de groei temperen, dan zul je aan de migratieknop moeten draaien. Op de langere termijn gaat Nederland wel weer groeien doordat er meer kinderen geboren worden, maar de moeders zijn voornamelijk mensen die hier komen door migratie.”

In de strijd tegen expensionele bevolkingsgroei, is geen migranten toelaten geen oplossing volgens Traag. “Als je zegt: ik stop alle migratie, dan hebben we een heel laag geboortecijfer en enorme vergrijzing. Dan hebben we straks ziekenhuizen vol met ouderen die heel veel zorg nodig hebben, maar bijna niemand om voor ze te zorgen. Je kan niet maar aan één knop draaien, want dan heb je op een andere plek een probleem. Je moet wikken en wegen.”

‘Ministerie is er druk mee bezig’

Volgens Van Viegen heeft het kabinet al een eerste stap gezet in de richting van de aanbevelingen van de Staatscommissie, waarvan de voorzitter oud-informateur Richard van Zwol is. “In een aantal passages zie je ze hinten op gematigde groei en op het ministerie zijn ze er druk mee bezig; welk scenario kiezen we en wat gaan we daar vervolgens mee doen?”

Traag wijst erop dat de politiek naar alle vormen van migratie moet kijken. Toch zit de langetermijngroei volgens haar niet in arbeidsmigratie. “Arbeidsmigratie is bijna een soort langdurig toerisme. Mensen komen hier werken, gaan terug en daar komt een andere Roemeen of Pool voor in de plaats.”

“Het zijn geen mensen die hier langdurig blijven, een gezin opbouwen of langdurig in een woning zitten”, zegt de hoofdsocioloog van het CBS. “Het is een heel ander verhaal dan de gezinshereniger die van buiten Europa komt. Zij dragen bij aan de demografische ontwikkeling op de lange termijn.”

Meer kinderen krijgen

Naast migratie is het bevorderen van hogere geboortecijfers een andere manier om de vergrijzing tegen te gaan. Maar dit is volgens Van Viegen een “ongemakkelijk discussie” en geen knop waar Den Haag aan kan draaien. Wel kan de politiek het krijgen van kinderen stimuleren door bijvoorbeeld de kinderopvang gratis te maken. “En door te zorgen voor huizen. Dat zijn allemaal zaken waar de overheid wél iets aan kan doen.”