83.000 mensen met autisme zitten werkloos thuis: ‘Enorme waste of potential’

Alex van der Jagt heeft autisme en werkt fulltime als datamanager op de Vrije Universiteit Amsterdam. Dat terwijl veel mensen met autisme niet of in deeltijd werken, of werk doen dat onder hun niveau ligt. Doodzonde, vindt Alex. Hij is dankzij zijn baan “gegroeid in menselijk contact. Werken is heel goed voor me”, vertelt hij in Stand van Nederland: Generatie Next.

83.000 autisten in Nederland zitten op dit moment werkloos thuis. Volgens Alex komt dat mede omdat autisten worden gestigmatiseerd. “Toen ik ging solliciteren heb ik niet verteld dat ik autisme heb. Ik was bang voor het oordeel. Het is best wel heftig dat je het niet kan vertellen omdat het mogelijk beperkend zou zijn” in het vinden van een baan, vertelt hij.

‘Waste of potential’

Hoogleraar autisme Sander Begeer op de Vrije Universiteit nam Alex in dienst voor het beheer van zijn onderzoeksdata. Dat er tal van autisten niet op de arbeidsmarkt actief zijn, vindt Begeer “een enorme waste of potential“. Hij wijst erop dat autisten vaak gemiddeld tot hoogopgeleid zijn. Dat ze desondanks vaker thuiszitten vindt hij “heel erg zorgelijk”.

Volgens Begeer zijn autisten voor tal van sectoren erg geschikt. “Het misverstand bestaat dat als je denkt aan de hyperfocus bij autisten, dat vaak wordt gekoppeld aan werk met data of bijvoorbeeld wiskunde. Maar het kan ook handig zijn voor mensen die werken in bijvoorbeeld de mode-industrie of met andere mensen.”

Ook volgens Alex zijn er grote voordelen aan autisten op de werkvloer. “Mensen met autisme zijn heel precies en perfectionistisch. Er zijn daarom ook bedrijven die juist op zoek zijn naar mensen met autisme, zoals Microsoft.”

Divers

Begeer benadrukt dat autisten “heel divers” zijn. Voor werkgevers is het belangrijk om autisten niet over één kam te scheren, waarschuwt hij. “Ga er bijvoorbeeld niet meteen vanuit dat ze niet meewillen op een teamuitje, want misschien vinden ze dat juist hartstikke leuk. Alex is de dj bij onze afdelingsuitjes.”

Het kan ook zijn “dat iemand met autisme zegt: ik ben sterk overprikkeld, dus ik vind het fijn om met een zonnebril op te lopen of met een petje op. Dan weet je dat dat niet komt omdat het een fashionstatement is, maar iemand het gewoon prettig vindt”, besluit hij.

Het piept en kraakt op de arbeidsmarkt en volgens experts is het einde van de problemen nog lang niet in zicht. Moet generatie next langer, harder en meer gaan werken om onze hoge levensstandaard te kunnen behouden? Millennial Jill Bleiksloot zocht het uit voor Stand van Nederland: Generatie Next.

Deze en eerdere afleveringen zie je hier, op NPO Start.

Door: Peter Visser