Poetin dreigt opnieuw met kernwapens, aanval onwaarschijnlijk: ‘Wil ons schrik aanjagen’

Een nucleaire aanval van Rusland op het Westen is onwaarschijnlijk. Dat zegt hoofddocent militaire strategie aan de Nederlandse Defensie Academie Han Bouwmeester. “Poetin wil ons schrik aanjagen”, aldus Bouwmeester in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

De Russische president Vladimir Poetin kondigde woensdag tijdens een tv-toespraak een gedeeltelijke mobilisatie af. Moskou roept 300.000 reservisten op, zo maakte minister van Defensie Sergej Sjojgoe bekend na de toespraak van Poetin. Ook dreigde de leider van Rusland met de inzet van kernwapens. “Ik bluf niet”, benadrukte hij.

Bouwmeester acht de kans op inzet van kernwapens door Rusland niet reëel. “In zijn toespraken laat Poetin iedere keer even vallen dat Rusland een kernmogendheid is, wat ook zo is. Sterker nog: ze hebben de meeste kernwapens van de hele wereld; 65.000. Maar Poetin wil het Westen afschrikken.”

‘Paniekactie’

Premier Mark Rutte noemde de toespraak van Poetin “een soort paniekactie. Wat hij zegt over nucleaire wapens is ook een soort retoriek die we al vaak gehoord hebben en laat ons ook redelijk Siberisch”, reageerde de bewindsman woensdag.

Hij stelde dat het “ook in het belang van Rusland is om geen rare dingen te doen”. Maar “feit is wel dat een gebied zo groot als Hongarije bezet is door de Russen. De oorlog is zeker niet voorbij. We moeten scherp blijven en Oekraïne blijven steunen. Het is ook echt onze strijd”, voegde hij daaraan toe.

Bouwmeester vindt de reactie van Rutte verstandig. “Ik zie regeringsleiders en politici internationaal heel heftig reageren. Maar een regeringsleider moet niet meteen in paniek raken.”

Toch is ook van onderschatting geen sprake, stelt de kolonel. “Natuurlijk moeten we zijn woorden serieus nemen. Dat doen ons eigen ministerie van Defensie en de NAVO ook. Maar het is typisch voor Poetin en de Russische cultuur om sterk te overdrijven en daardoor een soort misleiding toe te passen.”

Mobilisatie

Ook rond de mobilisatie van de reservisten denkt Bouwmeester niet dat de soep zo heet gegeten als hij wordt opgediend. “Een keer per jaar worden sowieso 100.000 tot 150.000 Russische dienstplichtigen opgeroepen. Het is nog niet duidelijk of zij nu onderdeel zijn van die 300.000.”

Als dat niet het geval is en Rusland 450.000 reservisten mobiliseert, volgt een enorme logistieke operatie, die veel tijd in beslag zal nemen, zegt Bouwmeester. “Je moet de mensen eerst waarschuwen. Niet iedereen heeft internet in Rusland, dus gebeurt dat nog gewoon per brief. Vervolgens moeten ze worden opgevangen, gekleed en een helm en wapen krijgen.”

Hij gaat verder: “Met een wapen moet je ook kunnen schieten, dus dat moet je oefenen. Er gaan weken of maanden overheen voordat ze klaar zijn voor de strijd. Voorlopig gaan ze die dus nog niet beïnvloeden.”

Referenda

Poetin leek daarnaast zijn steun uit te spreken voor de referenda die deze week of komende week worden gehouden in vier bezette gebieden in Oekraïne, waarbij inwoners antwoord moeten geven op de vraag of hun regio bij Rusland moet gaan horen. Naast de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loehansk van pro-Russische separatisten gaat het om bezette delen van de regio’s Cherson en Zaporizja.

Volgens Bouwmeester past Poetin dezelfde truc toe als in 2014, toen in De Krim een referendum werd gehouden en volgens Rusland de uitslag daarvan was dat het bezette gebied zich bij Rusland wilde aansluiten. Poetin zei destijds niks met het referendum te maken te hebben, maar erkende de uitslag wel.

Bouwmeester: “We kunnen er ook nu van uitgaan dat de uitslag al bekend is, namelijk dat de gebieden zich bij Rusland willen aansluiten. Poetin heeft dan een vrijbrief om te zeggen dat de gebieden Russisch grondgebied zijn. Dat het internationaal niet erkend wordt, zal hem koud laten.”

Steun aan Oekraïne

Bouwmeester begrijpt dat het kabinet Oekraïne wil blijven steunen, maar stelt dat Nederland amper nog wapens in huis heeft. “De schappen zijn leeg. Het is niet raadzaam om in je eigen vlees te snijden.” Zeker niet nu Nederland Defensie weer op orde probeert te krijgen, zegt Bouwmeester. “Wat we zijn kwijtgeraakt aan slagkracht moet in de volle breedte terugkomen. Bij de landmacht, luchtmacht en marine.”

Hij pleit voor internationale samenwerking op het gebied van wapenleveranties. “Ik heb geen inzicht in wat grotere landen als Duitsland en Frankrijk nog hebben liggen, maar je zou mogelijk kunnen meefinancieren.”

LEES OOK: Met ‘oorlogsverklaring aan het Westen rechtvaardigt Poetin de inzet van kernwapens’

Door: Peter Visser