Hoe Pieter Omtzigt (NSC) de formatie ‘tamelijk bruut en resoluut’ liet klappen

Nu NSC-leider Pieter Omtzigt verdere gesprekken met informateur Ronald Plasterk en de overige formerende partijen van zich afslaat, lijkt de formatie PVV, VVD, NSC en BBB definitief geklapt. “Er loopt altijd iemand boos van tafel weg, maar de manier waarop dit ging was tamelijk bruut en resoluut”, zegt parlementair journalist EW Magazine Eric Vrijssen in Goedemorgen Nederland op NPO 1. 

Pieter Omtzigt besloot dinsdag uit de formatiegesprekken te stappen. Als argument gaf hij de staat van de overheidsfinanciën op. Hij zei daarover ‘zeer geschrokken’ te zijn en kon zich daar niet in vinden. Partijleiders Geert Wilders (PVV), Dilan Yeşilgöz (VVD) en Caroline van der Plas (BBB) reageerden verbaasd op de manoeuvre van de NSC’er.

De geplande formatiegesprekken werden woensdag voortgezet, een dag na de bekendmaking van Omtzigt. Plasterk heeft desondanks Omtzigt gevraagd toch op de koffie te komen. De fractievoorzitter veegde de uitnodiging van tafel. Ook bij het geplande gesprek van donderdagochtend schittert Omtzigt in afwezigheid. Hij kiest voor zijn rust, thuis in Enschede.

Ontvang jij onze nieuwsbrief al? Meld je hier nu gratis aan!

Los van de teleurstelling over de financiën, vertelde Omtzigt dinsdagavond in het tv-programma Humberto zich te storen aan het feit dat vertrouwelijke informatie was gelekt en dat de sfeer niet optimaal was tijdens de onderhandelingen. Dit alles bij elkaar was voor Omtzigt genoeg reden uit de formatiegesprekken te stappen.

‘Tamelijk bruut en resoluut’

Vrijssen denkt dat de formatiegesprekken zijn misgelopen omdat het “te veel een proces was van een paar hoofdrolspelers”. Daarmee bedoelt hij dat “ze te weinig hebben gedaan om het te polderen tussen fractiespecialisten”.

De journalist denkt dat er te veel op een manier werd onderhandeld, waarbij de angst heerste dat te veel dingen zouden lekken. Dat Omtzigt boos van tafel wegliep, is volgens Vrijssen niet vreemd. Dat gebeurt vaker bij formatiegesprekken. De manier waarop de NSC-leider dat deed omschrijft Vrijssen als “tamelijk bruut en resoluut”.

Gedoogconstructie en nieuwe informateur

NSC gooit de deur dicht en zegt voor nu vanaf de zijlijn mee te kijken. De partij wacht het eindverslag van Plasterk af. De informateur maakt die maandag bekend, gevolgd door een Kamerdebat op woensdag. Erna wordt vermoedelijk een nieuwe informateur aangewezen.

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk nu hier terug via NPO Start.  

In theorie kan Plasterk opnieuw aangewezen worden als informateur. “Dat lijkt mij uitgesloten”, zegt Vrijssen. Waarom? “Omdat Omtzigt, op een tamelijk onhandige manier, feitelijk het vertrouwen in hem heeft opgezegd.”

Omtzigt ziet een minderheidskabinet, waarin NSC de rol van gedoogpartner vertolkt wel zitten. Vrijssen heeft zijn twijfels over “deze moeilijke constructie”. Hij legt uit: “Als Pieter Omtzigt zo onberekenbaar is als hij afgelopen weken heeft gehandeld, dan wordt een gedoogkabinet ook niks.”

Lees ook:

Pieter Omtzigt stapt met NSC uit formatie: ‘Zitten haken en ogen aan hoe hij de nooduitgang omschrijft’

Door: Vick ten Wolde