Oud-topambtenaar eens met bezuinigingen binnen ambtenarenapparaat: 'Minder regels maken en meer vertrouwen'

Voormalig topambtenaar Mark Frequin is het eens met de geplande bezuinigingen binnen het ambtenarenapparaat, dat de afgelopen jaren met 22 procent is gegroeid. Het kabinet zou er goed aan doen om er het mes in te zetten, zegt hij in Sven op 1. "De groei zit hem in meer toezicht. Dat is echt akelig uit de bocht gevlogen. We moeten minder regels maken en meer vertrouwen."

Het kabinet wilde in reactie op de jarenlange groei met 22 procent bezuinigen op het ambtenarenapparaat. Dat zou betekenen dat er 25.000 beleidsambtenaren minder moeten zijn, terwijl in totaal bij het beleid maar 18.000 ambtenaren werken. "Er waren minder beleidsambtenaren dan dat de bezuiniging zou moeten inhouden", vertelt Frequin lachend. Inmiddels is het streefaantal teruggebracht naar 12.000.

Aan de groei van 22 procent is een herziend geldbedrag gekoppeld wat uiteindelijk moet worden gespendeerd aan het ambtenarenapparaat. Dat bedrag moet in 2029 realiteit zijn, zegt Frequin. "Dus, ga schudden aan de boom en kijk of je met minder ambtenaren kunt werken. Dan moet het kabinet wel het lef hebben om te durven zeggen: wat gaan we dan niet meer doen?"

Uit de bocht gevlogen

De exponentiële groei komt door meer toezicht en het beschikbaar stellen van informatie door een toename van het aantal WOB-verzoeken. "Bij het VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, red.) zijn honderd ambtenaren daarmee bezig. We hebben veel verantwoording af te leggen, logisch, omdat het over geld gaat van de belastingbetalers. Maar het is akelig uit de bocht gevlogen."

Daarom moeten er minder regels gemaakt worden, bepleit Frequin. "Je moet niet overal kijken of het wel klopt, dan ben je vrij druk. Het aantal beleidsambtenaren moet omlaag. Dan moet je als overheid zeggen: dit gaan we niet meer doen. Maar dat heb ik nergens kunnen lezen."

Luister hier deze uitzending van Sven op 1 terug als podcast:

Gefriemel

"De minister van Financiën (Eelco Heinen, red.) heeft gezegd dat de bezuinigingen niet alleen in het verminderen van het aantal ambtenaren hoeft te zitten, maar dat andere oplossingen ook een optie zijn", vervolgt de oud-topambtenaar.

Het eerste besluit is dat de bonus voor ambtenaren aan het einde van het jaar omlaag is gegaan. "En ik geloof dat er weer koffiegeld moet worden betaald. Al dit gefriemel wordt nu opgezocht. Dat zijn geen keuzes."

Peperdure freelancers

Binnen het ambtenarenapparaat lopen peperdure freelancers rond, weet Frequin. Werknemers verrijken zich met adviesrolletjes op departementen, door na afloop dikke facturen te sturen. "Het aantal ambtenaren én het aantal mensen dat wordt ingehuurd is gegroeid. Als je bepaalde mensen inhuurt, kan dat vrij prijzig zijn."

Bij de afdeling Toeslagen lopen meer dan 2.000 mensen rond, waarvan een groot deel op inhuurbasis de werkzaamheden uitvoert. "Omdat het ook een tijdelijke activiteit is. Daardoor is het logisch om mensen geen vaste contracten te geven. Zij kunnen in de regel wat duurder zijn. Daarom is naast minder ambtenaren ook besloten tot minder inhuren. Maar er wordt eerst gesneden in allerlei luxe dingen."