Krijgt Donald Trump in Nederland zijn zin met hogere NAVO-norm? 'In de wandelgangen zingt 'The Hague pledge' rond'

De NAVO-norm van 5 procent waar aankomend president van Amerika Donald Trump om vraagt is een openingsbod. Dat zegt directeur van de Atlantische Commissie Anna van Zoest. "In de wandelgangen zingt 'The Hague pledge' rond."

"Het zou 5 procent moeten zijn", zei Trump dinsdag op een persconferentie over de NAVO-norm. Hij stelde vervolgens dat een land met een normale krijgsmacht al op 4 procent zit. "Ze kunnen het allemaal betalen." Zelf geeft Amerika nu 3,4 procent van het bruto binnenlands product (bbp) uit aan defensie.

Toch heeft Trump recht van spreken, zegt Van Zoest in het radioprogramma Sven op 1. "De Amerikanen zullen zeggen: wij betalen al heel lang veel meer. Er is sprake van een enorme scheefgroei in de NAVO en dat moet worden goedgemaakt."

Nu moeten lidstaten minstens 2 procent van hun bbp aan defensie besteden. De Duitse bondskanselier Olaf Scholz heeft zich al gekeerd tegen de plannen van Trump. "Dat is veel geld", zei de regeringsleider. Volgens Van Zoest weet Trump dondersgoed dat hij hoog inzet. "Ik denk dat de 5 procent een openingsbod is voor onderhandelingen."

Den Haag

Dat er meer geld naar de NAVO moet, is een opvatting die door meerdere lidstaten wordt gedeeld, zegt Van Zoest. "De volgende NAVO-top is in juni in Den Haag. Het zou best wel kunnen dat daar nieuwe afspraken worden gemaakt. In de wandelgangen zingt een 'The Hague pledge' rond, zoals we eerder 'The Wales pledge' hadden; de NAVO-norm van 2 procent die op de NAVO-top in 2014 in Wales is afgesproken."

Sven op 1 gemist? Luister deze uitzending nu terug als podcast. De tekst gaat hieronder verder.

Maar het verhogen van de NAVO-norm is ingewikkeld. Van Zoest: "Hoewel veel landen wel meegaan in de redenering dat er meer besteed moet worden - niet omdat Trump het zegt, maar omdat het heel hard nodig is - spelen ook in ieder land eigen dilemma's en politieke bezwaren."

Ze gaat verder: "Voor landen als België en Canada is het al erg moeilijk om die twee procent te halen. Nederland zit net aan de goede kant van de streep, maar er zitten heel pijnlijke politieke keuzes aan vast. Je moet dan op je begroting minder uitgeven aan andere zaken, zoals onderwijs en zorg. Er is geen eindeloze zak geld."

'Nederland staat er goed op'

Ondertussen proberen landen zich aantrekkelijk te maken voor de VS onder Trump, ziet Van Zoest. "We weten dat Trump het lastig vindt om met groepen landen zaken te doen. Hij heeft het niet zo op dat multilaterale circuit; de Europese Unie, de Verenigde Naties en de NAVO. Hij doet liever één op één zaken."

Nederland staat er wat dat betreft goed op, denkt Van Zoest. "We zijn voor de Verenigde Staten een heel interessant land, niet in de laatste plaats omdat we het gastland zijn van ASML, dat chipmachines produceert die niemand anders kan produceren. Die zijn heel belangrijk voor het functioneren van de wereldeconomie en ook door China graag gewild."

Tekst gaat verder onder X.

"Dat Nederland een stop kan zetten op de export van de technologie, vindt Amerika zeer interessant", zegt de directeur van de Atlantische Commissie. "En we zijn een belangrijk logistiek knooppunt, een aanlegsteiger voor de NAVO. We hebben ook zeekabels voor de kust liggen en Schiphol als belangrijk knooppunt. We staan er helemaal niet zo gek op."

Maar ze waarschuwt dat EU-landen de eenheid moeten bewaren. "Op het moment dat er een soort schoonheidswedstrijd ontstaat en landen roepen wat ze allemaal kunnen, raak je je leverage als groep kwijt. Er is een risico op het verbreken van de eenheid van de NAVO en de EU."

Rutte

Secretaris-generaal van de NAVO Mark Rutte krijgt de belangrijke taak om Trump bij het bondgenootschap betrokken te houden. "Ook de SG van de NAVO is zich nog aan het warmlopen", zegt Van Zoest. "Hij is naar Mar-a-Lago geweest voor de kerst om met Trump te spreken. En hij heeft een speech gehouden eind vorig jaar, waarin hij heeft gezegd dat de Defensie-uitgaven omhoog moeten in Europa. Deels als een boodschap aan Trump, omdat hij wil laten zien dat hij zich er hard voor wil maken, maar ook omdat het gewoon nodig is."