SP-leider Lilian Marijnissen: ziekenhuizen mogen spoedeisende hulp niet sluiten

Het moet ziekenhuizen verboden worden om spoedeisende hulp en andere afdelingen te sluiten. Dat vindt SP-leider Lilian Marijnissen. Ze keert zich fel tegen het plan van zorgminister Ernst Kuipers om acute zorg te centraliseren door middel van een regionaal zorgcoördinatiecentrum.

In zo’n centrum zitten verschillende zorgaanbieders die dit samen gaan regelen, zo heeft Kuipers deze maand aan de Tweede Kamer laten weten. In 2025 moet er in elke acute-zorgregio zo’n centrum zijn. Buiten kantooruren kunnen patiënten met niet levensbedreigende, maar wel acute-zorgvragen, op dit centrale punt terecht.

Zorgverleners hebben via datzelfde zorgcoördinatiecentrum (zcc) actuele informatie over beschikbare zorgcapaciteit en bedden. In het zcc werken verschillende disciplines samen om de urgentie van een hulpvraag vast te stellen als ook de benodigde zorg.

Marijnissen is geen voorstander van die aanpak. “Ik vind het tegenvallen van minister Kuipers, immers zelf een arts”, zegt ze in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Ik vind het ook het oude politieke denken: het moet groot, groter, groots. Schaalvergroting zoals we eerder in het onderwijs en ook in de zorg hebben gezien, terwijl het niet beter is en ook telkens niet goedkoper blijkt te zijn.”

Ze kan zich voorstellen dat “echte specialistische, hoog complexe zorg” zich concentreert op een paar plekken in het land. “Maar voor de basiszorg, die bijvoorbeeld nodig is nadat je een ongeluk hebt gehad of bij een bevalling, geldt: hoe dichter bij huis, hoe beter. Ook voor de familie, die dan op bezoek kan komen. Laten we niet vergeten dat veel mensen geen auto hebben.”

‘We zouden zo niet redeneren bij politie en brandweer’

Voorstanders van het plan van Kuipers zeggen dat zorgmedewerkers in regionale ziekenhuizen nu vooral ’s nachts vaak amper iets te doen hebben. Soms komen er één of twee patiënten binnen. Door de spoedeisende hulp meer te centraliseren, zouden de handen beter verdeeld kunnen worden. Marijnissen gelooft niet dat zorgmedewerkers regelmatig weinig te doen hebben. “Verpleegkundigen die uit hun neus zitten te eten, moet ik nog tegenkomen.”

“Vaak is het andersom; de werkdruk is gigantisch”, zegt de SP-leider. “Het is voor mij dus geen argument. Bovendien zouden we het heel gek vinden als we zo zouden redeneren voor de politie of brandweer. Je hoopt het nooit mee te maken, maar als het nodig is, is het superbelangrijk dat de spoedeisende hulp in de buurt is.”

“In de afgelopen tien jaar is op negentien plekken in Nederland de spoedeisende hulp al gesloten. We zeggen: stop daarmee. Er zou een verbod moeten komen voor ziekenhuizen om nog afdelingen te sluiten”, zegt Marijnissen. Ze vindt dat ziekenhuizen elkaar beter moeten ondersteunen, om sluiting van afdelingen te voorkomen.

Besparen kan ‘zonder dit soort domme maatregelen’

Marijnissen gelooft dat besparen op de zorg mogelijk is. “Maar niet met dit soort domme maatregelen”, zegt ze. “Ik denk niet dat deze maatregelen onvermijdelijk zijn. Schaalvergroting is niet goedkoper, dat hebben we in het verleden gezien”, benadrukt ze. “Als je geld wil besparen op de zorg, kun je bijvoorbeeld de medisch specialist in loondienst nemen. Dat levert vierhonderd miljoen euro per jaar op.”

“Nu is het ook nog steeds zo dat een ziekenhuis per handeling betaalt krijgt. Je kan je voorstellen dat dat voor een prikkel zorgt die je in de zorg liever niet wil. Je kan het op een andere manier organiseren om geld te besparen, maar niet op deze manier. Een ziekenhuis, met name de basiszorg, hoort zo dicht mogelijk bij de mensen te zijn.”

Volgende maand debatteert de Tweede Kamer over de plannen van minister Kuipers. Marijnissen: “Wij stellen dan voor: zorg dat ziekenhuizen afdelingen niet langer mogen sluiten, maar zet in op meer samenwerking. Of hebben we nou echt niets geleerd van corona?”

Lees ook: 

Ziekenhuizen en vakbonden sluiten akkoord over cao, tot twintig procent extra salaris en recht om onbereikbaar te zijn

Door: Peter Visser