Italiaanse, knorrige, huisvrouw blijkt verzetsheldin: ‘Smokkelde wapens tussen haar borsten en hielp joden onderduiken’

In haar zoektocht naar Italianen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland verbleven, stuitte podcastmaakster Daniela Tasca op Luciana. Voor de buitenwereld was Luciana een kettingrokende en ietwat knorrige huisvrouw, maar ondertussen zat ze tot haar nek toe in het verzet.

Voor Daniela Tasca, ook van Italiaanse komaf, was het slechte imago van Italianen tijdens de Tweede Wereldoorlog lange tijd een doorn in het oog. “Italianen die hier waren om te werken, werden echt gezien als vrienden van de moffen. Ze werden over het algemeen gezien als fout in de oorlog”, vertelt Tasca in WNL In de Kantine op NPO Radio 1. Dat dreef Tasca ertoe om uit te zoeken of er ook Italianen in het Nederlandse verzet zaten, en die vond ze. “Ik vond een aantal mannen en één vrouw. Dat was Luciana.”

In de archieven zijn vooral verhalen over mannelijke verzetsstrijders opgetekend, de rol van vrouwen is onderbelicht want zij werden gezien als huisvrouwen en niet als verzetsstrijders. Dit was ook het geval bij Luciana. Haar man, Jan, zat in het verzet. Hij pleegde onder meer een overval op een ziekenhuis om iemand te bevrijden. Die acties zijn terug te vinden in de archieven en de rol van Luciana is enkel in een bijzin in archiefmateriaal over Jan terug te vinden. Die bijzin was het vertrekpunt voor de podcast van Tasca.

Wapens, valse paspoorten en onderduikers

Luciana Bokma-Rescia woonde met haar man aan de Amsterdamse Prinsengracht op steenworp afstand van het Achterhuis waar Anne Frank en haar familie zaten ondergedoken. Louisa, de dochter van Luciana, omschrijft haar als een zorgzame moeder die altijd bezig was met het huishouden. Ook de sigaret in haar mond was een kenmerk van Luciana. Eigenlijk niets opvallends, wat uiteindelijk misschien ook wel de kracht was van Luciana. Want ondertussen maakte ze valse paspoorten, vervoerde die naar Frankrijk om daar andere verzetslieden te helpen, ze smokkelde wapens tussen haar borsten en had onderduikers in huis.

Zwijgen

“Later werd er nooit over die acties gesproken. Luciana zag zichzelf niet als verzetsheldin ze was bescheiden en ging gewoon door met haar leven”, zegt Tasca. “Zij en haar man waren heel nuchter met een sterk ontwikkeld moreel kompas.”

Maar Luciana’s verhaal wordt door haar nazaten en de podcast van Tasca steeds bekender. Haar portret is ook opgenomen in de permanente expositie over het vrouwelijk verzet in Noord-Holland in het archief in Haarlem. En er is ook sinds kort een Wikipedia-pagina. Daardoor komt zij nu ook in oorlogsbronnen naar voren. 

Daniela Tasca

Lees ook: 

Bonusaflevering Het Misdaadbureau: Activisten vastberaden om Dodenherdenking te verstoren

Door: Floortje van Gameren