Politici vaker bedreigd, Geert Wilders goed voor helft meldingen

Politici hebben zich niet eerder zo vaak bij de politie gemeld vanwege bedreigingen als in 2022. Bij het Team Bedreigde Politici (TBP) van de politie Den Haag kwamen vorig jaar 1125 meldingen binnen van bedreiging en opruiing aan het adres van Kamerleden en bewindspersonen, bijna twee keer zoveel als het jaar daarvoor. Toen ging het om 588 meldingen.

De stijging komt vooral voort uit het toegenomen aantal meldingen door één Tweede Kamerlid, Geert Wilders. Minimaal de helft van de 1125 meldingen kwam van de PVV-leider. Veel dreigementen die hij ontving kwamen van buiten de Europese Unie. Het totale aantal politici dat bedreigd wordt, is vergelijkbaar met voorgaande jaren. Over individuele politici doet het Openbaar Ministerie (OM) omwille van de privacy geen uitspraken.

Als een melding van bedreiging wordt gedaan door een politicus, wordt de kwestie bekeken door het OM. In 2022 concludeerde het OM in 889 gevallen dat de melding een strafbare bedreiging betrof. Het jaar ervoor lag dat aantal een stuk lager: 373. Volgens het OM blijft het bedreigen van politici "een hardnekkig probleem" en is maatschappelijke onrust een van de belangrijkste oorzaken van de toename.

De meeste bedreigingen worden gedaan via social media. In zo'n geval is het vaak ingewikkeld om te achterhalen wie er achter het account zit. Ook werden veel van de strafbare dreigementen vorig jaar gedaan vanuit landen buiten de EU. Bijna 600 van de 889 kwamen uit landen als Pakistan, waarmee Nederland geen rechtshulpverdrag heeft.

"Zonder rechtshulpverdrag is de kans heel gering dat de plaatselijke autoriteiten binnen een aanvaardbare termijn meewerken", aldus het OM. Lukt het inderdaad niet om rechtshulp te krijgen bij identificatie en verdachtenverhoor, dan wordt het onderzoek beëindigd. In 712 gevallen heeft het onderzoek geen verdachte opgeleverd die kon worden opgepakt.

'Het is verschrikkelijk'

SP-fractievoorzitter Lilian Marijnissen kent de klappen van de zweep. "Het is verschrikkelijk", reageert ze in Goedemorgen Nederland op de cijfers. "Inmiddels heeft zo'n beetje iedereen ermee te maken, maar bij Geert Wilders is het echt bizar. Hij twittert er ook wel eens over, de bagger die hij over zich heen krijgt."

De daders aanpakken is "superlastig", weet Marijnissen. "Het is belangrijk dat er genoeg capaciteit is bij de politie, om er achteraan te gaan, ook online. En af en toe moet het lukken om iemand te pakken die met dit soort bagger komt. Dat is denk ik het enige wat je kan doen."

Politici zelf moeten zich niet door de bedreigingen laten leiden, zegt Marijnissen. Al is dat volgens haar "makkelijk gezegd. Het is gewoon heel heftig."

Vervolging

Vorig jaar werden 37 verdachten voor de strafrechter gedaagd. Die legde onder meer celstraffen tot vijf maanden en taakstraffen tot 120 uur op. Zeven gevallen werden tijdens een OM-zitting behandeld en vier zaken werden overgedragen aan landen waarmee Nederland wel een rechtshulpverdrag heeft. Door Bureau Halt is een bedreiging door een minderjarige afgehandeld en een zaak is geseponeerd wegens gebrek aan bewijs. In 127 gevallen loopt het onderzoek nog.

Het TBP van de politie richt zich op strafbare bedreigingen tegen landelijke politici binnen het ‘Rijksdomein’, zoals ministers, Eerste- en Tweede Kamerleden en staatssecretarissen.

Meer bedrijven in beveiliging

Ondertussen springen steeds meer bedrijven in op de toename van het aantal bedreigingen richting politici, maar ook andere publieke figuren. Het aantal bedrijven in de beveiliging is in tien jaar tijd gestegen van zo’n 3000 naar meer dan 10.000. "We gaan steeds meer naar een veiligheidssamenleving, waarbij we privacy en andere vrijheden opofferen voor 'beveiliging' tegen criminaliteit", vertelde hoogleraar Besturen van veiligheid Ira Helsloot bij Stand van Nederland: Generatie Next op NPO 2.

Bekijk deze uitzending hierterug.