Tijd dringt voor kabinet in excuses slavernijverleden: wie gaat het doen en wanneer?

Het kabinet blijft vasthouden aan de datum van 19 december om excuses aan te bieden voor het slavernijverleden. Toch zijn er organisaties die vragen om een ander moment uit te kiezen. Daarnaast is het nog onduidelijk wie namens het kabinet het woord neem. Met nog slechts 10 dagen te gaan, begint de tijd te dringen voor het kabinet: wie gaat het doen en wanneer?

Naar aanleiding van alle kritiek voerde het kabinet gisteren in het Catshuis in Den Haag overleg met betrokken organisaties. De uitkomst? “Wij willen gezamenlijk een succes maken van het betekenisvolle moment op 19 december”, zei premier Mark Rutte.

 ‘Gevoelig punt voor kabinet’

Met andere woorden: het kabinet wil niet van wijken weten wat betreft 19 december. Volgens politiek commentator bij De Telegraaf Wouter de Winther is het laatste hier nog niet over gezegd. “Daar wordt vandaag in het kabinet nog wel over gesproken”, zegt hij bij Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Want wat wij nu zien is een behoorlijke bende, waarin mensen zelfs gaan weigeren dat een bepaalde minister naar Suriname gaat om daar over slavernij te praten.”

Hij doelt op de woorden van Johan Roozer van het Surinaamse Nationaal Comité Herdenking Slavernij. Hij zei het in “geen enkele omstandigheid” acceptabel te vinden als minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming) met excuses komt. De vertegenwoordiger van Suriname wil excuses van een wit persoon.

Dat zal bij Weerwind hard aankomen, aangezien hij zelf aangaf graag de reis naar Suriname te maken en het woord te nemen. Volgens De Winther ligt deze zaak gevoelig binnen kabinetskringen en heeft het kabinet er moeite mee om te accepteren dat een belangengroepering zo’n eis stelt. “Een minister is een minister, dan doet huidskleur er in feite niet toe. Dat is een gevoelig punt.”

Spreker

Daarmee is er nog altijd geen antwoord op de vraag wie het uiteindelijk op zich neemt om excuses namens het kabinet aan te bieden. De Winther acht het logisch als Rutte dit doet, aangezien het gaat om een kabinetsbesluit. “Inmiddels krijgen wij ook signalen dat het Rutte is die excuses gaat maken”, voegt de journalist eraan toe.

Er wordt dan letterlijk met één mond gesproken. Andere bewindspersonen zouden daar dan naar refereren en vooral het gesprek aangaan met mensen die betrokken zijn geweest in landen waar slavernij heeft plaatsgevonden. “Het geeft maar aan voordat je dit allemaal in gang zet, het belangrijk is dat je achter de schermen weet dat het goed gaat landen. Daar lijkt het tot gisteren aan hebben ontbroken.”

Stemming onder bevolking

De Winther zei het al: een kabinetsbesluit. Het zijn dus excuses namens het kabinet en niet namens de gehele Nederlandse bevolking. Dat kan een gevoelige zaak worden, aangezien niet alle Nederlanders achter de excuses staan.

Een paar jaar geleden kwam er vanuit de Kamer wel een signaal om hiernaar te kijken, om met een visie te komen met 1 juli 2023 in het vooruitzicht; de start van het Herdenkingsjaar Slavernijverleden. Achter de schermen aftasten hoe het zit bij de bevolking is onvoldoende geweest, zegt De Winther. “Dat is duidelijk niet gebeurd. Dat was heel belangrijk, maar heeft het tot nu toe aan ontbroken.”

LEES OOK: Rutte blijft stil over excuses, 19 december ‘betekenisvol moment’

Door: Vick ten Wolde