Veel kritiek op schrappen ontslagboete: ‘Het is even door de zure appel heen bijten’

In het nieuwe steunpakket vervalt de ontslagboete. Hiermee hoopt het kabinet juist te stimuleren dat meer bedrijven uiteindelijk overeind blijven staan. Vanuit vakbonden en de linkse oppositie klinkt er stevige kritiek. FNV vreest voor ‘massaontslagen’, SP-leider Marijnissen noemde het ‘ronduit asociaal’. Volgens senior-econoom Nic Vrieselaar gaat het om het perspectief bieden, niet alleen aan werknemers, maar ook ondernemers.

“Het is denk ik eventjes door de zure appel heen bijten”, zegt Vrieselaar in Goedemorgen Nederland. Werknemers die ontslagen worden wil je begeleiden naar nieuw werk, maar ook ondernemers willen misschien nieuwe bedrijfsmodellen toepassen. “Misschien blijven we nog een jaar, anderhalf jaar in deze anderhalvemetereconomie. Dat betekent dat jij als ondernemer misschien een andere weg wilt inslaan”, zegt de econoom. “Dan is het heel prettig als jij daarin kunt reorganiseren. Dat betekent misschien dat je een werknemer ontslaat.”

Als voorbeeld neemt hij een strandtent, die in deze tijden minder bedienend personeel nodig heeft. “Dan heb je bijvoorbeeld iemand nodig die handig is met een online reserveringstool. Dan kun je iemand omscholen, of een nieuw iemand in dienst nemen.”

Dat het schrappen van de ontslagboete eventjes pijn gaat doen, ontkent Vrieselaar niet. “Ik kan me voorstellen dat er her en der banen verloren gaan. Dat is natuurlijk even slikken.”

Amerika

Macro-econoom Esther van Rijswijk trekt de vergelijking met Amerika. “Daar worden mensen heel makkelijk ontslagen, en dat betekent dat bedrijven sneller door kunnen pakken. Een nieuwe toekomst, een nieuwe wereld, verder gaan.”

In Nederland houden we volgens Van Rijswijk werknemers vast, deels omdat we ze beschermen. “Maar daarmee sluit je ze ook een beetje op in die bedrijven, en daarmee sluit je ook de ondernemers wel op. Dat is gewoon een dilemma.”

LEES OOK: FNV vreest voor massaontslagen door schrappen ontslagboete

Vakbonden zijn kritisch. De voorzitter van het CNV, Piet Fortuin, noemde de maatregel een ‘subsidie op massaontslag’, schrijft de NOS. Volgens Marijnissen maakt het kabinet hiermee ‘een historische fout’. CDA-Tweede Kamerlid Madeleine van Toorenburg is het daar niet mee eens. “Die (de linkse oppositie, red.) stonden altijd met soep bij de poorten, en vervolgens proberen ze bedrijven overeind te houden die dan omvielen. Dan was iedereen zijn baan kwijt.”

‘Het is duur om mensen te ontslaan’

En dat is wat het kabinet probeert te voorkomen door de ontslagboete af te schaffen, benadrukt Van Toorenburg. “Bij dit steunpakket moet je iets gerichter kijken naar welke bedrijven het straks nog gaan redden. Wat betekent het voor die bedrijven als ze een paar mensen minder in dienst hebben, kan dat bedrijf blijven bestaan? Anders zit je een bedrijf te betalen wat eigenlijk niet meer levensvatbaar is. Vervolgens is het dan blijkbaar goedkoper om failliet te raken, en dan is iedereen zijn baan kwijt.”

Volgens Vrieselaar moeten we ons niet te veel laten leiden door de Verenigde Staten, waar er sinds de crisis 26 miljoen mensen zijn ontslagen. “Daar worden bedrijven ook gestimuleerd om mensen te ontslaan, omdat die dan na afloop, als ze werkloos zijn, worden opgevangen met cheques van de overheid. In Nederland is dat een situatie die we helemaal niet hebben. We hebben een transitievergoeding, waarbij het eigenlijk duur is voor werkgevers om mensen te ontslaan.” Ook Van Toorenburg vult dit aan: “Mensen verliezen hier niet gelijk hun zorgverzekering, dat is natuurlijk de hel van de Amerikanen. Alles wat wij in Nederland opbouwen om ervoor te zorgen dat mensen die hun baan kwijt zijn een aanvaardbaar bestaansminimum hebben, dat zit er ook bij in Nederland.”

Stand van Nederland volgt, zolang de coronacrisis duurt, een aantal ondernemers die de impact van de maatregelen keihard voelt: dreigende faillissementen, personeel op straat, een lege kas. Kijk vanavond naar Stand van Nederland, om 20.30 uur op NPO 2.

Door: Redactie