Historisch MH17-vonnis, maar Rusland trekt zich er niets van aan: 'Je kunt een staat niet achter de tralies zetten'

Rusland is verantwoordelijk voor het neerhalen van MH17. Dat oordeelde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens woensdag. Nabestaande en voorzitter van Stichting Vliegramp MH17 Piet Ploeg wist dat allang, maar spreekt desalniettemin van een historisch oordeel. "De uitspraak was op alle fronten unaniem, heel bijzonder. Dit hadden we niet durven dromen."

Het is deze maand elf jaar geleden dat MH17 boven Oekraïne uit de lucht werd geschoten door een Russische Buk-raket. Alle 298 inzittenden, waarvan 196 Nederlands waren, kwamen om het leven.

Ploeg verloor drie familieleden bij de ramp. Zijn schoonzus en neef wisten geïdentificeerd te worden, maar zijn broer is nooit teruggevonden. Sindsdien zet hij zich in als spreekbuis voor alle nabestaanden en jaagt hij al jaren op gerechtigheid. Dat is met deze uitspraak in Straatsburg gekomen.

Het is de eerste internationale rechter die Rusland verantwoordelijk houdt voor het neerhalen van het toestel. "De uitspraak is ongelooflijk belangrijk. De waarheid komt aan het licht en degene die verantwoordelijk is wordt ook ter verantwoording geroepen", zegt een opgeluchte Ploeg in Goedenavond Nederland op NPO 1.

Rusland trekt zich er niets van aan

Rusland heeft inmiddels al aangegeven zich niets aan te trekken van de veroordeling. Het land is "niet van plan" de uitspraken na te komen, zegt een woordvoerder van het Kremlin volgens staatspersbureau TASS. "Wij beschouwen ze als onbelangrijk."

"Het maakt wat uit, maar tegelijkertijd ook niet", reageert Ploeg. "Er is hier een college van zeventien internationale en onafhankelijke rechters die op basis van de feiten heeft geoordeeld dat Rusland verantwoordelijk is. Dan kan Rusland natuurlijk blijven ontkennen, maar dat doet niets af aan de feiten."

De sfeer onder de nabestaanden in Straatsburg was bijzonder, blikt hij terug op de dag. "De uitspraak was unaniem op alle fronten, dat maakte ons stil en hadden we niet durven dromen. We weten dat door juristen en Buitenlandse Zaken uitstekend werk is verricht, maar dat je zo'n oordeel krijgt van zeventien rechters is heel bijzonder."

'Ontzettend belangrijk moment'

Demissionair minister van Financiën Eelco Heinen reageert in de uitzending van Goedenavond Nederland op het nieuws. Hij noemt het een goede zaak dat Rusland voor het eerst door een internationale rechter verantwoordelijk is gesteld voor de ramp. Ook noemt hij het een "ontzettend belangrijk moment" en "enorm verdrietig dat de daders vrijuit gaan".

Meerdere daders zijn bij verstek al veroordeeld voor hun rol bij het neerhalen van MH17. Of het mogelijk is om deze mannen achter de tralies te krijgen, is ongewis. "We blijven er alles aan doen, we mogen dit nooit laten gaan", onderstreept Heinen.

'Je kunt een staat niet achter de tralies zetten'

Ook voor nabestaande Ploeg is de zaak met deze uitspraak niet afgedaan, al heeft hij weinig vertrouwen in daadwerkelijke vervolging. "Individuele mensen zijn inderdaad veroordeeld, maar dit is een zaak tegen de Russische staat. Een paar weken geleden heeft de internationale luchtvaartorganisatie ICAO zelf al geoordeeld over de verantwoordelijkheid van Rusland. Het gaat niet meer om personen en je kunt een staat niet achter de tralies zetten. Of er ooit personen achter de tralies komen, valt nog te bezien. Ik heb daar eerlijk gezegd niet veel geloof in."

Ploeg benadrukt: "Het gaat erom dat in de toekomst wordt voorkomen dat weer vliegtuigen worden neergehaald door landen die menen regels, normen en waarden aan hun laars te kunnen lappen. Daarvoor zijn dit soort uitspraken zó belangrijk."