SP-leider Dijk geschrokken van reactie Schoof over 800 miljard naar defensie: 'Meest schokkende moment tot nu toe'

SP-leider Jimmy Dijk vindt de 800 miljard euro die moet worden uitgetrokken voor Europese herbewapening geen goed idee. "Er is geen enkele reden voor en ik zou ook niet weten waar het op gebaseerd is", zegt hij in WNL Op Zondag op NPO 1. "Ik heb het gevraagd aan de minister-president (Dick Schoof, red.), maar daar kwam geen antwoord op."

Afgelopen donderdag kwamen Europese leiders bijeen in Parijs (Coalition of the willing) om te praten over verdere steun aan Oekraïne. President van Frankrijk Emmanuel Macron kondigde op de top aan om een Europese troepenmacht naar Oekraïne te sturen bij een vredesverdrag met Rusland. Tegelijkertijd loopt de ReArm Europe-discussie, het herbewapeningsplan van 800 miljard euro waar de Europese Commissie een aantal weken geleden mee kwam.

'Meest schokkende moment'

Dijk schrok zich kapot over de reden die minister-president Schoof gaf waarom die 800 miljard zo hard nodig is. "Het antwoord was dat het gewoon moet. Het meest schokkende moment voor mij tot nu toe in de Tweede Kamer", onderstreept hij. "Onze minister-president had alleen dit antwoord op een plan van 800 miljard aan Europese leningen."

"Je moet niet klakkeloos meegaan in een verhaal van 800 miljard euro, wat alleen maar gebaseerd is op percentages en NAVO-normen en direct van Donald Trump komt", vervolgt hij. De Amerikaanse president ziet graag dat NAVO-landen vijf procent van hun bnp uitgeven aan defensie. Volgens Dijk is dit bedrag uitgeven aan herbewapening "het voeden van de Amerikaanse oorlogsindustrie, omdat er nog geen Europese defensie-industrie is".

Ook is hij kritisch op NAVO-chef Mark Rutte, die volgens hem klakkeloos de retoriek van Trump overnam. "En daardoor moeten we bezuinigen op pensioenen, onze zorg en onderwijs. Dat zorgt niet voor stabiliteit in een continent. Je moet ook investeren in je eigen sociale voorzieningen en je rechtsstaat."

Wapenwedloop 'compleet krankzinnige gedachte'

Kortom, "ga niet kopiëren wat de NAVO heeft gedaan, namelijk de oorlogsindustrie spekken en met 800 miljard een wapenwedloop op gang brengen die ongekend gaat zijn. Dat maakt de wereld onveiliger."

Een wapenwedloop is een "compleet krankzinnige" gedachte, countert Volt-leider Laurens Dassen. "Europa geeft tachtig procent uit aan de defensie-industrie buiten Europa, maar er moet veel meer naar de Europese defensie-industrie zelf, omdat dit ervoor zorgt dat we niet meer 187 verschillende wapensystemen hebben en 22 verschillende tanks. Dat is een versnipperd landschap en als je effectief wilt zijn, moet je als Europa gezamenlijk investeren."

Dijk is ook voor meer Europese samenwerking, maar niet voor een Europees leger, waar Dassen voor pleit. De SP-leider noemt de samenwerking "heel inefficiënt" en "je moet die systemen op elkaar afstellen, maar je moet altijd zelf over het uitzenden van troepen gaan". Dassen reageert dat als Europa meer slagkracht wil op het wereldtoneel, "we niet met 27 legertjes aan de slag kunnen blijven".

Luister deze uitzending van WNL Op Zondag hier terug als podcast:

Geeft Rusland meer uit dan Europa?

Daarom is die 800 miljard volgens Dassen hard nodig. "Willen wij als Europa onafhankelijk en veilig blijven, of willen wij de afhankelijkheid behouden waarbij Poetin, Trump en Xi dadelijk Europa gaan verdelen? Als je jezelf onafhankelijk van de Verenigde Staten wilt verdedigen, moet je daarin investeren."

Wat Dassen betreft kost deze investering nog meer dan 800 miljard. "Er zijn onderzoeken die zeggen dat als je echt onafhankelijk wilt worden, het nog veel meer kost. We zijn afhankelijk van satellietcapaciteiten, evenals groot transport. We missen ook luchtverdediging en munitie, noem maar op. Er moeten enorme investeringen worden gedaan, ook omdat we de afgelopen tientallen jaren, onder aanvoering van partijen als de SP, elke keer weer bezuinigd hebben op onze defensie. Zonde, want daardoor doen we nu veel herstelbetalingen."

Ook geven de uitgaven van Europa aan de defensie-industrie een verkeerd beeld, zegt de Volt-leider. "We geven drie keer zoveel uit als Rusland, maar alles in Rusland is drie keer zo goedkoop. De euro die je daar uitgeeft, krijg je drie keer zoveel voor terug. Als je het omrekent, zou Rusland op dit moment 450 miljard uitgeven en de Europese Unie in 2024 326 miljard. Daarom is die 800 miljard heel hard nodig."

Kijk het hele debat tussen SP-leider Jimmy Dijk en Volt-leider Laurens Dassen hier terug.