Bereidwillige landen steken koppen bij elkaar voor Oekraïne, dit staat er nu op het spel

In Parijs komen vandaag de leiders van 31 'bereidwillige' landen bijeen om te praten over de oorlog in Oekraïne. Er wordt onder meer gesproken over het sturen van militairen naar Oekraïne om een mogelijk staakt-het-vuren met Rusland te bewaken. De Franse president Emmanuel Macron, gastheer van de bijeenkomst, heeft onder meer de Oekraïense president Volodimir Zelenski, de Britse premier Keir Starmer en de Nederlandse premier Dick Schoof uitgenodigd.

Volgens oud-ambassadeur van Nederland in Oekraïne en Rusland Ron Keller staan de gesprekken in het teken van "wat we extra kunnen doen en hoe we kunnen bijdragen aan een wapenstilstand". In Goedemorgen Nederland op NPO 1 voorspelt hij dat "we een stap gaan zien in een ingewikkeld proces".

De Amerikanen begonnen een aantal weken geleden met vredesonderhandelingen met de Russen en later de Oekraïners. "Je ziet dat Europese landen zich gepasseerd voelen", zegt Keller. Andere landen die Oekraïne steunen, waaronder Canada, hebben daarom de handen ineengeslagen in de zogenaamde 'coalitie van bereidwilligen'. Zij denken samen met Oekraïne na over hun bijdrage aan duurzame vrede. "Een lastig proces. We schaken op twee borden", zegt de oud-ambassadeur. "De Amerikanen zijn bezig, evenals deze coalitie. Laten we hopen dat deze twee borden in elkaar gaan vallen."

Extra hulp aan Oekraïne

Macron beloofde woensdagavond om twee miljard extra richting Oekraïne te sturen. "Er wordt gesproken over wat we nu op dit moment aan Oekraïne kunnen geven qua steun", aldus Keller. "EU-landen hebben al veel steun gegeven en dat blijven we, schat ik, ook doen, maar er wordt nu gekeken hoe we Oekraïne extra kunnen helpen. Om zichzelf te verdedigen en om beter aan de onderhandelingstafel te zitten."

Ook wordt gesproken over wat de bereidwillige landen kunnen bijdragen aan een wapenstilstand, "een mogelijke echte vredesovereenkomst en hoe Rusland voor altijd kan stoppen met dit soort agressie".

Multinational Force Ukraine

"Misschien kunnen ze een troepenmacht bij elkaar roepen om Oekraïne te steunen of om de grenzen van Europa te bewaken", denkt Keller. Dat lijkt minder ver weg dan gedacht: inmiddels liggen vrij concrete plannen op tafel over een 'geruststellingsmacht' van zo'n 20.000 militairen. De officiële naam moet Multinational Force Ukraine worden, ofwel MFU.

Macron verkondigde voorafgaand aan de bijeenkomst dat Europese troepen belangrijke Oekraïense steden en strategische objecten moeten gaan bewaken. Het doel is volgens hem niet om troepen naar het front te sturen en om die in te zetten tegen de Russen. Anders gezegd: het is niet de bedoeling dat deze troepen de bestandslijn tussen Oekraïne en Rusland gaan bewaken, dat zouden de Oekraïners zelf moeten doen als eerste verdedigingslinie.

Wilders geen voorstander van MFU

Echter willen lang niet alle bereidwillige landen militairen leveren aan de MFU, waaronder Italië. PVV-leider Geert Wilders gaf ook aan geen voorstander van het plan te zijn, maar daarmee ligt het standpunt van de Nederlandse regering nog niet vast. Een andere horde die overwonnen moet worden is de Amerikaanse steun, die nodig is op het moment dat ze in noodgevallen de troepenmacht te hulp moeten schieten. Die steun is nog niet toegezegd.

En of dat gaat gebeuren, is nog maar de vraag. Amerika is zacht uitgedrukt geen voorstander van het plan, bleek uit de reactie van de Amerikaanse onderhandelaar Steve Witkoff, die het plan 'simplistisch' noemde. Ook verweet hij dat de troepenmacht, die in eerste instantie moet bestaan uit Britse en Franse militairen (zij hebben een voortrekkersrol op zich genomen, red.), dat ze "allemaal kleine Churchills willen zijn". Dat standpunt ligt op één lijn met het standpunt van het Kremlin.

Staatssecretaris van Defensie Gijs Tuinman noemt het mogelijk sturen van Nederlandse militairen naar Oekraïne "voorbarig", omdat er nog geen concrete plannen liggen. Mocht het nodig zijn en de "missie is haalbaar", dan verandert de zaak, geeft hij aan. "Maar dat is nu nog niet het geval. Het belangrijkste is dat Oekraïne nu in een krachtige positie terechtkomt om een langdurige vrede te bewerkstelligen."