7.000 kwetsbare ouderen overleden na valpartij in 2023, vier keer zoveel dan twintig jaar geleden

Er zijn vier keer zoveel fatale valpartijen onder ouderen dan twintig jaar geleden. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)."Iedere vijf minuten komt in Nederland een ouder persoon op de Spoedeisende Hulp als gevolg van een val in of rondom het huis", zegt beleidsadviseur Gezondheid van gemeente Rotterdam Nicole van Winden in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

"Dat is voor de persoon zelf heel vervelend, maar ook voor de kosten en de druk op de zorg", vervolgt ze. Vorig jaar overleden 7.000 kwetsbare ouderen aan de gevolgen van een valpartij. Dat is 12 procent meer dan in 2022. In 2023 overleden gemiddeld negentien mensen per dag na een accidentele val, meldt het CBS.

Innovatieve snufjes

In verzorgingstehuizen wordt inmiddels geëxperimenteerd met innovatieve snufjes om de kans op een valpartij te verminderen of om de gevolgen te minimaliseren. Valbumpers kunnen bijvoorbeeld van pas komen. Ook worden ouderen in groepen gestimuleerd om oefeningen te doen, zodat de kans op een valpartij zo klein mogelijk wordt gemaakt.

Op het moment dat iemand gevallen is, is de spierkracht vaak nog minder dan daarvoor. "Ik denk dat een cursus daarom goed helpt. We laten ze kracht- en stabiliteitsoefeningen doen, zodat ze stabieler op de benen staan. Ook werken we aan wat zij zelf kunnen doen om een val te voorkomen", vertelt Van Winden.

Ontvang je al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!

Vallen belangrijkste oorzaak voor ziekenhuisopname

Hoogleraar geneeskunde van het UMC Marcel Levi ziet de aantallen ook toenemen. "Vallen is één van de belangrijkste oorzaken voor een ziekenhuisopname onder oudere mensen. Als je 80 of 90 bent, neemt de spierkracht af, is de coördinatie minder en zijn er vaker duizeligheidsklachten." Andere ziektes kunnen er ook aan bijdragen dat ouderen minder sterk op de benen staan. "Denk aan de ziekte van Parkinson of suikerziekte."

Als thuis dan ook nog kleedjes of snoertjes liggen, ligt een valpartij snel op de loer. "Veel ouderen hebben dan niet meer de kracht om zelf op te staan. Ze liggen dan heel lang op de grond, tot iemand ze vindt."

Welvaartziektes spelen grote rol

Oud-topschaatser Marianne Timmer voert een strijd voor vitale ouderen en schrikt van het oplopende aantal. Volgens haar speelt de toename van welvaartziektes een grote rol. "Er is 40 procent meer overgewicht. Daarnaast bewegen mensen minder, dus als je ouder wordt, kunnen de gevolgen groot zijn. Je bent gewoon minder fit en vitaal."

Na een val kan het voor ouderen lastig zijn om te herstellen, zowel fysiek als mentaal. "Het zit hem vaak in het zelfvertrouwen. De stap zetten om dat te doorbreken is vaak het moeilijkst. Met deze oefeningen krijg je ook andere ouderen mee. Daardoor voelen deze oefeningen minder dwingmatig, omdat je ze samen doet."

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug via NPO Start.

Mensen worden lui

Alles wordt voor ouderen steeds makkelijker gemaakt, wat juist nadelig is voor de motoriek. "Nu hebben ouderen elektrische gordijnen, waar je vroeger alles zelf moest doen. Vroeger moest je naar de winkel om boodschappen te doen, nu kan je alles bestellen. Allemaal handig, maar of het slimmer is..."

Bewegen is cruciaal, onderstreept ook presentator van NPO Radio Klassiek Jet Berkhout. "Ik zag laatst een documentaire over een dorpje uit Japan, waar mensen bovengemiddeld oud worden. De mensen daar moeten veel bukken, omdat het een bergachtig gebied is. Daardoor zijn hun buikspieren heel sterk en vallen ze niet. Ze zijn bijna allemaal boven de 100."