Oplichterstrucs steeds vaker succesvol: ‘Groot maatschappelijk probleem’

Steeds meer mensen vallen voor de trucs van oplichters: de schade door fraude in het betalingsverkeer bedroeg in 2022 bijna 61 miljoen euro. Dat meldt de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). De NVB spreekt van een groot maatschappelijk probleem en zegt dat meer samenwerking nodig is om fraude tegen te gaan.

Het gaat hierbij vooral om schade door helpdeskoplichting, maar ook door phishing, gestolen bankpassen en creditcardfraude.

Helpdeskfraude en phishing

Bij helpdeskfraude doen criminelen zich voor als bankmedewerkers die aan consumenten vragen geld naar hen over te maken. Daar ging het om een bedrag van 50,8 miljoen euro. Bij phishing, waarbij criminelen mensen met mails naar een valse website lokken om zo gegevens of geld buit te maken, was een bedrag van 3,5 miljoen euro gemoeid. Bij gestolen bankpassen was het 2,7 miljoen euro en fraude met gegevens van creditcards kostte 3,6 miljoen euro.

De NVB zegt dat banken deze schade doorgaans grotendeels vergoeden, maar dit wel voor veel leed zorgt voor de slachtoffers. "Daarnaast verdwijnt gestolen geld in de zakken van de fraudeurs die hier weer andere oplichtingspraktijken mee kunnen financieren", aldus de NVB.

Integrale aanpak

De vereniging zegt dat het daarom belangrijk is dat er voortgang wordt geboekt met de zogenoemde integrale aanpak onlinefraude. Daarin werken banken, telecomaanbieders, consumentenorganisaties, sociale media en handelsplatforms samen met politie en het Openbaar Ministerie om de schade te beperken en het aantal slachtoffers van onlinefraude te verlagen.

Ook is alertheid van de consument heel belangrijk. De NVB heeft een onlinetraining gelanceerd in samenwerking met banken en deze training krijgt een vervolg met nieuwe lessen over hoe fraudeurs te werk gaan, wat de nieuwste trucs zijn en wat consumenten zelf kunnen doen om oplichting te voorkomen.

Moeilijk voor kwetsbare groepen

De digitalisering is extra lastig voor de kwetsbare groepen in de samenleving, weet ook directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) Karen van Oudenhoven, te gast bij Goedemorgen Nederland. "Het is moeilijk voor de mensen die wat ouder zijn en hier makkelijker intrappen. Vooral bij ouderen die eenzaam zijn en ook geen familieleden hebben die hun hierbij kunnen helpen is dit echt ingewikkeld."

Digitaal vaardig zijn is tegenwoordig erg belangrijk om je te redden in de samenleving, zegt Van Oudenhoven. "Mensen die die vaardigheid niet hebben, hebben daar last van."

De NVB benadrukt verder nog dat banken nooit telefonisch of via een tekstbericht aan klanten vragen om geld over te maken naar een andere rekening. Verder is het belangrijk om naast een melding bij de bank ook aangifte te doen bij de politie.

Misdaadlijn

Heeft u een vraag over oplichting, of een andere vraag die iets te maken heeft met misdaad? De onderzoeksredactie van Het Misdaadbureau beantwoordde eerder al vragen als ‘Hoe vaak wordt er gestolen bij de zelfscankassa?‘, ‘Waarom worden vrouwen verliefd op mannen in de gevangenis?‘ en ‘Heeft het zin om aangifte te doen van fietsendiefstal?‘ Heeft u ook een vraag, stuur die dan het liefst als audio-bericht naar Het Misdaadbureau via 06 57 83 28 94. Wie weet wordt jouw vraag behandeld in de volgende uitzending!

Luister iedere vrijdagavond tussen 19.00 en 20.00 naar Het Misdaadbureau op NPO Radio 1. Of luister het WNL-programma terug als podcast, via je favoriete podcast-app.