Hoe gevaarlijk is de coronavariant omikron? ‘Wij moeten ons toch wel zorgen maken’

De pandemie is nog altijd niet voorbij en opeens duikt er weer een variant van het coronavirus op: omikron. Deze kwam overwaaien vanuit Zuid-Afrika en is inmiddels ook geconstateerd in Nederland, waar zeker dertien mensen besmet zijn met de nieuwe variant. Experts zeggen dat de klachten bij deze variant minder zijn, maar er is nog veel onduidelijk.

Op het gebied van besmettelijkheid is al het nodige bekend volgens demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge. Dat liet hij eerder deze week weten. “Daar wordt op dit moment over gerapporteerd door experts. Hij is besmettelijker dan delta.”

Over twee andere elementen is nog onvoldoende over bekend. “Gaat het over een variant die ziekmakender is en gaat het over een variant waartegen onze vaccins wel werken?”, vraagt De Jonge zich af. “Wij maken ons zorgen, maar hoeveel zorgen wij ons moeten maken, dat zal de komende wekende moeten blijken.”

‘Redelijk goede bescherming’

Dat het virus zich ontwikkelt en muteert is al langer bekend. Wij zijn vooral bekend met delta, wat ook al een gemuteerde vorm is van corona. Maar wat betekent dat nu eigenlijk voor omikron? “Wij weten dat het een nieuwe variant is waar een aantal mutaties heeft plaatsgevonden. Met name in het stuk van het virus dat belangrijk is voor de vaccinatie en voor de aanhechting van het virus aan de cel”, vertelt viroloog Ab Osterhaus in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

“Dat is zorgwekkend”, erkent Osterhaus. “Maar in het algemeen weten wij dat de vaccins, zoals die er nu zijn, een brede werking hebben.” Echter is het zo dat de werking van de vaccins naar mate van tijd terugloopt. Volgens Osterhaus is dat geen groot probleem. De viroloog verwacht dat de bescherming “redelijk goed” zal zijn.

Ziekmakend en besmettelijkheid

Zoals De Jonge al zei zitten de zorgen meer aan de kant van hoe ziekmakend deze variant is. Vanuit Zuid-Afrika wordt er gemeld dat men daar geen ernstige gevallen ziet. “Maar de bevolking in Zuid-Afrika is niet helemaal te vergelijken met die van Nederland of Europa”, plaatst Osterhaus als kanttekening. “De leeftijdsopbouw is anders en de varianten die daar rond zijn gegaan zijn ook anders.”

Er is dus nog veel onzeker over hoe ziek iemand van omikron kan worden, maar hoe zit het dan met de besmettelijkheid van de variant? “Het lijkt dat die besmettelijker is”, vertelt Osterhaus. “Het wordt ook wel een ‘variant of concern’ genoemd. Iets waar wij ons toch wel zorgen over moeten maken.”

Boosterprik of vaccin naar Afrika?

Het duurt echter nog wel even voordat er genoeg gegevens verzameld zijn om te concluderen hoe ernstig deze nieuwe variant is. Mocht het zo zijn dat omikron hard om zich heen slaat, dan kan de boosterprik daar goed tegen helpen, weet Osterhaus.

In Nederland zijn de eerste boosterprikken al gezet. Hier krijgt men dus de gewenste extra bescherming. De vraag rijst echter of het niet beter is om wereldwijd breder te vaccineren, in plaats van extra prikken in bijvoorbeeld Nederland. “Het kan meegespeeld hebben, maar wij weten niet of deze mutant ontstaan is doordat er niet of weinig gevaccineerd is in Zuid-Afrika”, zegt Osterhaus, die het zeker belangrijk vindt dat de hele wereld gevaccineerd wordt. “Maar de discussie of wij onze vaccins naar Afrika moeten brengen zijn twee gescheiden problemen.”

Er zijn overigens wel initiatieven om meer vaccins naar Afrika te brengen. Ons vaccin in Afrika is volgens de viroloog echter “een druppel op de gloeiende plaat”. “Wij moeten er wel meer aandacht aan besteden, om te voorkomen dat er meer nieuwe varianten onze kant op komen.”

LEES OOK: Gommers over Omikron: als een virusvariant besmettelijker is, dan vaak ook ziekmakender

Door: Vick ten Wolde