Erdoğan geeft zich niet zomaar gewonnen tijdens bezoek Rutte, waarschuwt oud-minister: ‘Je weet nooit of hij een truc uithaalt’

Oud-minister van Buitenlandse Zaken Ben Bot denkt dat de Turkse president Recep Erdoğan de benoeming van demissionair premier Mark Rutte tot secretaris-generaal van de NAVO niet in de weg staat. Maar zijn steun komt wel tegen een prijs, denkt Bot, die in het verleden zelf om tafel zat met de Turkse leider. “Je weet nooit of hij een truc uit de doos haalt”, zegt de voormalig bewindsman in het radioprogramma Sven op 1.

Turkije is nu nog een van de vier landen die nog dwars ligt bij Ruttes benoeming tot baas van het militaire bondgenootschap. In Den Haag is al langer de verwachting dat de Turken uiteindelijk wel akkoord zullen gaan met de benoeming. Persbureau Bloomberg meldde donderdag nog op basis van anonieme bronnen dat Erdoğan dat besluit hoogstwaarschijnlijk zal nemen na het gesprek met Rutte.

Om alle plooien glad te strijken, is Rutte vandaag in Turkije. Volgens Bot lijkt zijn bezoek aan Erdoğan een sluitstuk van onderhandelingen die al zijn gevoerd in achterkamertjes. “Ja, daar ziet het naar uit”, zegt de voormalig CDA-politicus. Maar met Erdoğan weet je het nooit helemaal zeker, waarschuwt Bot. “Die ervaring heb ik ook gehad.”

Sven op 1 gemist? Luister deze uitzending nu terug als podcast. Tekst gaat hieronder verder.

Hij herinnert zich een bijeenkomst op een top met Erdoğan. “Hij komt dan binnen met veertig, vijftig man om zich heen. Want hij is de sultan, bij wijze van spreken. De Pasja, de grote man. Ik zat met een paar ambtenaren en ministers uit andere landen. Op een gegeven moment werd Erdoğan ongeduldig en zei dat het hem niet beviel. Toen liep hij opeens weg.”

“Hij zei: ‘Dan ga ik maar terug naar Ankara'”, vertelt Bot. “Toen hebben we met vereende krachten moeten voorkomen dat hij wegliep. Later bleek dat het allemaal gespeeld was, omdat hij meer concessies wilde. Die heeft hij in een lange nacht onderhandelen voor elkaar gekregen.”

Bot: “Ik vertel dit om duidelijk te maken: met Erdoğan weet je nooit of hij een truc uit zijn doos haalt. Misschien laat hij vandaag doorschemeren: ik heb geen problemen met je kandidatuur, maar ik wil er nog even over nadenken. Vervolgens komt hij mogelijkerwijs met één of twee eisen op de proppen, waar over gesproken moet worden. Nogmaals: hij is onberekenbaar.”

‘Rutte nog even in spanning’

Rutte is op persoonlijke titel afgereisd naar Istanbul. De relatie tussen Nederland en Turkije is het afgelopen decennium niet altijd warm geweest. Daarbij was 2017 een dieptepunt, toen Nederland weigerde Turkse bewindslieden hier campagne te laten voeren. Het leidde er zelfs toe dat een Turkse minister het land werd uitgezet. Sindsdien zijn de banden weer aangehaald.

Ontvang jij onze nieuwsbrief al? Meld je hier nu gratis aan!

Bot denkt dat Erdoğan Rutte nog even aan het lijntje houdt. “Ik verwacht dat Erdoğan zich niet zomaar gewonnen zal geven. Hem kennende zal hij een slag om de arm houden, om de heer Rutte nog even in spanning te laten.”

Helpende hand van Wilders?

Als Erdoğan zijn steun voor Rutte publiekelijk uitspreekt, is de verwachting dat de Roemeense tegenkandidaat Klaus Johannis zijn kandidatuur intrekt. Als dat gebeurt, zou ook de Hongaarse leider Viktor Orbán overstag gaan, denkt Bot. Vandaag ontmoet Orbán PVV-leider Geert Wilders, op de internationale ultraconservatieve conferentie CPAC in Boedapest, waar Orban de gastheer is.

Mocht het nodig zijn, zal Wilders een goed woordje doen voor Rutte, denkt Bot. “Wilders was ooit de mentor van Rutte, ze zaten samen op één kamer. Het zijn geen warme vrienden, maar ze onderhouden goede betrekkingen met elkaar. Als het nodig mocht zijn, zal Wilders zeker een goed woordje voor Rutte doen.”

Lees ook: 

Dit zijn de laatste hordes die Rutte moet nemen op weg naar de NAVO-scepter

Door: Peter Visser