Wat is de oplossing voor de migratiecrisis in Wit-Rusland? ‘Meer gemeenschappelijk beleid’

De migratiecrisis aan de Poolse grens met Wit-Rusland loopt met de dag steeds verder uit de hand. De Europese Unie (EU) slaat nu de handen ineen om deze crisis een halt toe te roepen. De Europese ministers van Buitenlandse Zaken kondigden extra sancties aan tegen Wit-Rusland, maar ligt daar wel de oplossing?

De crisis moddert maar wat aan en duurt eigenlijk al veel te lang. Hoe staan de zaken er nu precies voor aan de grens bij Wit-Rusland en Polen? “Bijna 4000 migranten hebben zich aan die grens verzameld. Zij zijn ingevlogen om via die weg de Europese Unie binnen te komen en worden gebruikt als wapen”, zegt Han ten Broeke, directeur Politieke Zaken HCSS, in Goedemorgen Nederland op NPO1.

Zwakke plek

“Het is ook de zwakke plek van de Europese Unie”, doelt hij op de migratieproblematiek. Volgens Ten Broeke zijn de lidstaten het namelijk niet met elkaar eens over hoe om te gaan met migratie en asiel. “En bijzonder is dat een land als Polen, die zelf een overeenstemming binnen de EU al heel lang tegenhoudt, nu zelf aan de eigen grens wordt geconfronteerd met illegale migratie. Want deze mensen maken geen schijn van kans om de Europese Unie binnen te komen.”

De Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko zou veel migranten, uit onder andere het Midden-Oosten, zoet hebben gemaakt met propagandapraatjes. Niet met het doel om hen een mooi bestaan in de EU te geven, maar om de EU aan het wankelen te brengen. “Het is pure chantage door een dictator. Potentaten kijken naar Europa, zien waar wij zwak zijn en proberen ons daar te raken”, vertelt Ten Broeke, die dit soort situaties eerder heeft gezien. “Met koning Mohammed in Marokko in 2010 en Erdogan, die proberen dit aan de lopende band te doen.”

‘Overal wordt zware hand Rusland vermoed’

Met de Turkse president zijn er afspraken gemaakt, maar met Loekasjenko wil de EU niet om tafel zitten, zo meldt Ten Broeke. “Wij willen hem sanctioneren”, zegt hij. Maar, die “sancties zijn onvoldoende”.

En dus rijst de vraag met wie de EU nu verder moet praten voor een passende oplossing. Rusland wordt vaker genoemd. Geluiden zijn echter dat de Russen in deze kritische situatie ergens een vinger in de pap hebben. “Overal wordt een zware hand van Rusland vermoedt”, reageert Ten Broeke op het gerucht. “Maar de situatie tussen Poetin en Loekasjenko is bepaald geen vriendelijke.”

Poetin ziet graag dat Wit-Rusland zich aansluit bij de Russische Federatie, maar daar wil Loekasjenko niks van weten. “En de EU moet meer gebruikmaken van het gebrek aan overeenstemming tussen deze twee mannen.”

Eensgezind of niet, Rusland heeft de macht om druk uit te oefenen op zijn buurland. Wit-Rusland is namelijk zeer afhankelijk van energie en gas uit Rusland. Maar is praten met Poetin dan de oplossing? “Soms moet je met vervelende mensen om tafel zitten. Anders escaleert het of gaat het richting confrontatie en dat wil je vermijden, dat het conflict militariseert.”

Wit-Rusland sancties opleggen heeft vooralsnog niet het gewenste effect en praten met Poetin lijkt ook niet bovenaan het wensenlijstje te staan van de Europese Unie. Volgens Derk Jan Eppink, Tweede Kamerlid voor JA21, moet de EU Wit-Rusland in z’n geheel economisch boycotten. “Het is geen rijk land en het regime komt dan meer in de moeilijkheden, ook al krijgt het steun van Rusland.”

Gemeenschappelijk handelen

Hoe dan ook dreigt de situatie aan Poolse grens verder uit de hand te lopen. Eppink schaart zich achter Polen, omdat “Polen de buitengrens van de Europese Unie verdedigt”. En dat hoeven ze niet per se te doen volgens Eppink. Polen kan de grens namelijk ook gewoon opengooien en de migranten door laten wandelen richting Nederland en Duitsland. “Wij kunnen een stroom van tienduizenden immigranten niet hebben. Polen verdedigt ons en onze verzorgingsstaat en daar mogen wij best wat dankbaarder voor zijn.”

Ten Broeke is het eens met Eppink wat betreft solidariteit tonen richting Polen en dat moet volgens hem “momenteel het zwaarst wegen.” Naast solidariteit tonen, schuilt daar ook een vorm van gemeenschappelijk handelen in. “De EU kan alleen maar gemeenschappelijk opereren. We moeten dus overgaan naar een gemeenschappelijk asiel -en migratiebeleid. Maar dat is al vijf jaar onmogelijk.”

LEES OOK: Europese ministers bespreken migratiecrisis Wit-Rusland: ‘Knapen moet pleiten voor stevige sancties’

Door: Vick ten Wolde