Journalist steeds vaker slachtoffer van geweld: ‘Alsof mensen het normaal zijn gaan vinden’

Journalisten zijn steeds vaker slachtoffer van intimidatie en geweld. Bij het meldpunt PersVeilig zijn in de afgelopen drie maanden van dit jaar al meer dan vijftig meldingen binnen gekomen. Het gaat hier niet meer om losstaande incidenten, zegt VVD-Kamerlid Dilan Yesilgöz. “Het is alsof een groep mensen het heel erg normaal is gaan vinden dat je journalisten kunt belagen”, zegt ze in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Het is dan ook aan Den Haag de taak om ervoor te zorgen dat ze “alles op alles zetten” om dit te voorkomen en die belagers hard aan te pakken, zegt Yesilgöz. “Maar ook aan onze samenleving om te zeggen: wij gaan voor die journalisten staan.”

De VVD’er merkt uit persoonlijke gesprekken dat veel journalisten zich zorgen maken om hun veiligheid. “We hebben natuurlijk ook gehoord dat de NOS gezegd heeft dat ze niet overal meer herkenbaar naartoe gaan”, zegt ze. “Vrijheid van pers is een van de fundamenten van onze rechtstaat, en je blijft met je poten van journalisten af. Dat is wat wij met elkaar moeten zeggen, en we moeten in Den Haag zorgen dat we dat goed regelen.”

LEES OOK: NOS haalt logo’s van satellietwagens wegens aanhoudende bedreigingen

‘Indirecte bedreiging van democratie’

In Urk en Krimpen aan de IJssel was het zondag opnieuw raak. Een PowNed-verslaggever werd in Urk bij de Sionkerk getrapt en vermoedelijk opzettelijk aangereden. Ook een verslaggever van Rijnmond kreeg bij de Mieraskerk een trap en een klap te verduren een kerkganger. De journalisten waren aanwezig bij de kerken omdat deze hadden aangekondigd vanaf zondag weer meer mensen toe te laten en de coronaregels niet langer volledig in acht te nemen.

LEES OOK: Man (35) uit Urk aangehouden voor inrijden op journalist PowNed

“Wij gaan nog vaker beveiliging meesturen met onze verslaggevers. Mensen die onze verslaggevers en redacteuren kunnen beschermen”, vertelt hoofdredacteur van Rijnmond Alex Beishuizen in reactie op deze gebeurtenis. Volgens Beishuizen is het belangrijk dat er een signaal wordt gegeven vanuit Den Haag dat dit echt niet kan en dat er stevig tegenop getreden moet worden. “We leven in een democratie, en daarin is het belangrijk dat mensen weten wat er speelt in hun gebied, en dat ze gebaseerd daarop keuzes moeten maken”, zegt hij. “En dat betekent ook dat journalisten vrijuit hun werk moeten kunnen doen. Als ze daarin gehinderd worden is dat indirect een bedreiging van de democratie.”

‘Het is alsof je zegt: heb je naasten lief, maar sla wel je buurman’

De fractievoorzitter van de SGP/ChristenUnie in de Zuid-Hollandse gemeente Nieuwkoop, Elias van Belzen, reageerde in een tweet als reactie op de beelden van de belaagde verslaggever van Rijnmond: “Blijf daar dan ook weg, sensatiezoeker.”

Tekst gaat verder onder de tweet.

Blijf daar dan ook weg, sensatiezoeker.

— Elias van Belzen (@EliasvanBelzen) March 28, 2021

“Van God los”, noemt Yesilgöz deze reactie. “Dan heb je het niet begrepen.” Journalisten moeten overal vrij en veilig hun werk kunnen doen, beklemtoont ze. “Op het moment dat journalisten denken: ik ga daar verhaal halen, ik wil weten wat daar op zondagochtend gebeurt in een kerk, heeft een journalist daar alle recht op”, vervolgt ze. “En dan hoor je je te gedragen. Je hoeft geen commentaar te geven, je kunt gewoon doorlopen en niemand dwingt je om een verhaal te geven. Maar journalisten belagen, fysiek aanvallen, dan heb je het niet begrepen. Het is alsof je zegt: heb je naasten lief, maar sla wel je buurman.”

Volgens mediadeskundige Mark Koster ging Rijnmond juist “ontzettend netjes” met de situatie om. “Mensen die niet in beeld wilden werden geblurd, en de verslaggever had zo’n hengel waardoor hij op afstand bleef”, zegt hij. “Dus dit is geen sensatie zoeken, deze jongen kwam gewoon verhaal halen. Dat er zo onredelijk op gereageerd wordt is schandalig. Er was helemaal geen sensatie, zij zijn de sensatiemakers.”

‘Vrijheden staan onder druk’

Journalisten zijn niet de enige die hiermee te maken krijgen. Mensen lijken sneller over te gaan op intimidatie en geweld. Zo worden politieagenten belaagd tijdens coronademonstraties en worden andersdenkenden zoals schrijfster Lale Gül en RTL-columnist Yesim Candan bedreigd. Ook Vizier Op Links begon de afgelopen weken met een intimiderende stickeractie bij mensen thuis.

“Ik weet niet of dat wetenschappelijk zo is, maar ik zie dat wel om mij heen”, zegt Yesilgöz over de klaarblijkelijke toename. “Ik zie al deze signalen, en onze vrijheden staan daarmee wel onder druk. Het wordt namelijk wel steeds lastiger om te zeggen: ik blijf hoe dan ook mijn punt overbrengen. We hoorden gisteren Lale Gül zeggen dat ze voorlopig niet meer over de islam gaat schrijven.”

LEES OOK: Lale Gül stopt met schrijven over islam na bedreigingen

Wat doet de Kamer?

En wat doet de Kamer? “Als het gaat om de pers is er het een en ander opgetuigd, waarbij je PersVeilig hebt, wat echt gaat over de veiligheid van journalisten in samenwerking met politie”, zegt Yesilgöz. “Ook kan het OM een hogere strafeis neerleggen op het moment dat er een journalist wordt aangevallen.”

De VVD zelf ziet graag een aparte club bij de politie die verantwoordelijk is voor bedreigde journalisten, zo zegt het Kamerlid. “En zorg dat je zwaarder straft. Zorg dat belagers van journalisten ook niet weg kunnen komen met een taakstraf. Dat zijn echt allemaal elementen waar het kabinet onwijze haast mee moet maken.”

LEES OOK: ‘Belagen van journalisten, politici en politie heeft niets met demonstreren te maken’

Door: Redactie