Poetin kan tot 2036 aan de macht blijven: ‘Russische recht staat boven het internationale recht’

Vladimir Poetin kan over zestien jaar nog steeds zijn rol als president van Rusland vervullen. De Russische president voert namelijk een uitgebreide grondwetswijziging door waardoor hij niet alleen kan blijven zitten tot zeker 2036, maar ook veel machtiger wordt. Inmiddels is meer dan 98 procent van de stemmen van de Russen geteld en zou meer dan driekwart vóór deze wijziging zijn. “De macht van Poetin wordt enorm uitgebreid, in eigen land maar ook naar het buitenland toe”, licht oud-minister Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal toe in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

De landelijke opkomst tijdens het referendum was 65 procent. “De uitkomst is niet betrouwbaar”, zegt oud-minister Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal. “Maar dat neemt niet weg dat de meerderheid ermee heeft ingestemd, al zal het geen 80 of 90 procent zijn.”

Twee jaar geleden begon de 67-jarige Poetin aan zijn vierde termijn als president. Tussen zijn tweede en derde termijn was hij premier, omdat de wet het niet toeliet dat hij zich na twee opeenvolgende termijnen weer verkiesbaar stelde. In Rusland wordt een president voor een periode van zes jaar gekozen. Of hij het vol gaat houden tot 2036? “Daar kan ik geen voorspellingen over doen, maar hij is natuurlijk op betrekkelijk jonge leeftijd president geworden. Hij kan nog wel even doorgaan”, denkt Rosenthal.

De uitslag van het referendum betekent onder meer dat de 67-jarige Poetin na vier ambtstermijnen als president nog eens voor twee termijnen in aanmerking komt. Omdat hij zich volgens de wet na twee opeenvolgende termijnen niet opnieuw verkiesbaar mocht stellen.

‘Bevolking wordt goed bejegend’

Bij de stembussen werden cadeautjes uitgedeeld en Russen konden zelfs via een kraslot kans maken op een nieuw appartement, wat de hoge opkomst en de uitslag van de stemmen kan verklaren. Maar nog veel belangrijker is dat de hele bevolking bij deze volksstemming goed bejegend wordt door Poetin, benadrukt Rosenthal. “De pensioenen worden namelijk geïndexeerd. Die gaan in elk geval omhoog.”

‘Poetin als nazaat van de tsaren’

“Als je kijkt naar die nieuwe grondwetswijziging zitten daar een paar dingen in die de Russen ontzettend enerveren”, vervolgt de oud-minister. Zo staat daar bijvoorbeeld in vast dat enkel man en vrouw met elkaar mogen trouwen, iets waar Rosenthal in zijn tijd als minister al met Lavlov, de nog steeds zittende minister van Buitenlandse Zaken in Rusland, over discussieerde. “Dan zei hij: bemoei je niet met ons. Wij, Russen, houden daar niet van.”

En dat is enigszins tekenend voor het land. Het Westen moet zich vooral niet met de Russen bemoeien. “Wij moeten beseffen dat wij wel allerlei bezwaren kunnen hebben tegen het met voeten treden van die democratie zoals wij die hebben, het met voeten treden van de rechtstaat zoals wij die hebben, maar dat is voor Poetin in zijn eigen land natuurlijk geen enkel punt”, beklemtoont Rosenthal. “Wanneer wij zeggen dat zij het niet goed doen versterkt dat alleen maar zijn eigen positie. Hij geeft aan de Russen ook het signaal: ‘moet je luisteren, wij worden van alle kant belegerd. Maar ik hou vast aan het feit dat wij, Russen, het eigenlijk in eigen land volledig voor het zeggen zullen hebben. En ik zal dat ook naar het buitenland toe met alle kracht verdedigen.'”

Zoals het Westen naar Poetin kijkt, zien de Russen hem absoluut niet. “Ik denk dat de grote meerderheid van de Russen Poetin echt een nazaat van de tsaren vindt. De tsaar is het Russische volk, en dat is de manier waarop hij zich presenteert: ‘ik ben Rusland’.”

Uitbreiding van macht

Nog een belangrijk punt is dat met de nieuwe wijziging ook de macht van Poetin enorm wordt uitgebreid. “In eigen land maar ook naar het buitenland toe”, zegt Rosenthal. Zo staat er nu in de grondwetswijziging dat het Russische recht boven het internationale recht staat. “Bij ons staat in onze grondwet dat wij er zitten om de internationale rechtsorde te bevorderen. Poetin draait het om. Dat heeft ook rechtstreekse gevolgen voor iets als het MH17-proces. Het gevolg is dat dat een soort van internationale rechtbank is, en hij lapt dat aan zijn laars.” Dit betekent dat er voor de nabestaanden van de slachtoffers die vielen bij de MH17-ramp misschien wel nooit duidelijkheid zal komen.

LEES OOK: ‘Rusland pleegt digitale inbraak bij Nederlandse universiteiten voor corona-vaccin’

Toneelstukje

“Op deze kunstmatige manier jezelf in het zadel houden staat haaks op wat de democratie is”, reageert CDA-Tweede Kamerlid Harry van der Molen. “Mensen moeten wat te kiezen hebben. Er zit een termijn aan, je kunt niet eeuwig door blijven gaan. De Amerikaanse president kan er acht jaar zitten en dan is het weer tijd voor iemand anders. Dat zou voor Rusland misschien ook heel plezierig zijn. Maar ja, als 80 procent hiervoor stemt hebben ze hun toneelstukje goed opgevoerd.”

Volgens Van der Molen is Nederland al een tijdje wat terughoudender tegenover Rusland. “Niet alleen om dit soort ontwikkelingen, maar om wat zij op militair en spionage-gebied hebben gedaan. Dat zal hierdoor niet afnemen, zou ik haast willen zeggen.” Het meest kwalijke vindt hij dat Rusland met deze wijzigingen weigert mee te werken aan het in stand houden van de internationale rechtsorde. “Als daar nu in de grondwet staat dat zij ons alleen aan de eigen regels houden gaan we daar vroeg of laat last van krijgen.”

LEES OOK: Commandant der Strijdkrachten: ‘Om vrijheid te hebben, moet je daar wel wat voor doen’

Door: Redactie