Week van de rechtspraak van start: ‘Er is een kloof tussen de rechtspraak en burgers’

De week van de rechtspraak begint vandaag. Deze week worden door heel Nederland activiteiten georganiseerd die laten zien welk werk rechters en raadsheren dagelijks doen. Zo moet de kloof tussen Nederlanders en de rechtspraak worden verkleind. Dat is hard nodig, zegt Telegraaf-rechtbankverslaggever Saskia Belleman.

“Deels te maken met de imposante gebouwen waar rechtbanken inzitten, waar je moeilijk de drempel overkomt”, zegt Belleman in Goedemorgen Nederland.

Gebrekkige voorlichting

“Ook heeft het te maken met gebrekkige voorlichting van de rechtsspraak. Mensen weten niet van tevoren welke rechtszaken er dienen en waar ze naar toe kunnen. Je kunt wel naar de rechtbank gaan en zeggen: ‘ik wil een zaak bijwonen’, maar de eerste vraag die je van degene die je te woord staat krijgt is: ‘welke zaak had u gehad willen hebben?’. Er moet veel meer gebeuren aan voorlichting vooraf, zodat mensen makkelijker weten welke zaken er dienen.”

Ook is er vaak onbegrip over strafmaten, die volgens Belleman beter uitgelegd zouden moeten worden door rechters. “Rechters proberen steeds beter uit te leggen welke afwegingen zij hebben gemaakt. De ene zaak is nu eenmaal de andere niet.”

Psychose

De rechtbankverslaggeefster heeft een zaak meegemaakt waarin een man in een psychose zijn moeder neerstak. “Dat gebeurde op het moment dat zijn vader onderweg naar de apotheek was om medicijnen voor hem te halen om de psychose, die hij aan zag komen, te onderdrukken.”

“In de rechtbank zat één hoopje ellende in een badjas met bajesslippertjes aan, met verfrommelde zakdoekjes in zijn hand omdat hij zo verschrikkelijk moet huilen. Moet je zo’n man een hoge straf gaan geven? Dat zou nergens op slaan. Dat is heel anders dan iemand die berekenend, kil en zonder er bij na te denken iemand van het leven berooft. De ene zaak is bijna niet te vergelijken met de ander, en dat moet een rechter ook uitleggen.”

Begrijpelijke taal

In vonnissen van rechters staat veel juridisch jargon. Dit zorgt ervoor dat veel van de uitspraken onbegrijpelijk zijn voor mensen zonder juridische achtergrond. Er wordt echter progressie geboekt. “Twee jaar geleden heeft de rechtspraak de ‘klare taal-bokaal’ ingevoerd voor het vonnis dat het meest begrijpelijk is. Je zult moeten zorgen dat als je wil dat mensen begrijpen waarom een rechtbank een vonnis veilt, dat je uit kunt leggen hoe dat komt.”

“Een vonnis moet je niet alleen schrijven voor hogere rechters, doorspekt met wetsartikelen en juridisch jargon, maar ook zorgen dat de gemiddelde verdachte of nabestaande het kan volgen”, aldus Belleman.

Door: Redactie