PVV stijgt in peilingen na moord op Lisa: 'Dat is het ranzige spel van de heer Wilders'

Na gerommel in het kabinet en aanhoudende kritiek op partijleider Dilan Yeşilgöz, verliest de VVD deze maand flink in de zetelpeiling: van 23 naar 15 zetels. Bovenin neemt de PVV (33 zetels) weer enige afstand van GroenLinks-PvdA (26 zetels). De aanhouding voor de moord op Lisa (17) uit Abcoude bij een COA-locatie kan niet los worden gezien van de stijging van het aantal PVV-zetels. 

Politiek verslaggever Tessa van Viegen had contact met EenVandaag, dat het onderzoek verrichtte. "Die zeiden dat dit soort incidenten daar inderdaad invloed op hebben", aldus Van Viegen in Goedenavond Nederland op NPO 1. "Dat komt omdat de verdachte een asielzoeker is. Je ziet dat kiezers daarop reageren en denken: we moeten op de PVV gaan stemmen."

De vrije val van de VVD duurt ondertussen voort. "De rechtse kiezer gaat ergens heen", ziet Van Viegen. "Die gaat zoeken en komt nu deels ook bij de PVV uit."

'Schaamteloos'

"Ik zie Wilders deze verschrikkelijke gebeurtenis electoraal gebruiken", reageert voormalig VVD-Kamerlid Ton Elias. "Dat doet-ie schaamteloos. Tegelijkertijd is er ook een probleem, maar om dat nou helemaal aan dit punt te koppelen... Dat is ook weer wat."

Gedragspsycholoog Tom de Bruyne kan de PVV-stijging wel verklaren. "Electoraal werkt het zo dat als een bepaald thema dominant wordt, in dit geval migratie en angst voor migratie, de PVV wint. Als dat het meest belangrijk wordt wat in het hoofd van mensen zit, wint de PVV altijd. Hij is de meester van het uitmelken."

Smeekbede van Wilders

Als een soort guilty pleasure is De Bruyne zelf geabonneerd op de nieuwsbrief van de PVV. "Hij smeekte zijn achterban om een einde te maken aan het asielprobleem. Dat zegt hij in de meest heftige woorden. Laat mij hier een eind aan maken, ik los het voor u op. Hij blijft alleen maar op die ene nagel hameren, want als die dominant wordt, wint hij de verkiezingen."

"De schaamteloosheid van Wilders is echt gênant", stelt D66-lijsttrekker Rob Jetten. "Hij heeft de afgelopen jaren tegen allemaal plannen gestemd om femicide en geweld tegen vrouwen harder aan te pakken. Daar was de PVV gewoon tegen. En nu is hij er als de kippen bij."

"Er zouden ook een aantal asielzoekers in Nederland veel beter in de gaten gehouden moeten worden, in een betere opvanglocatie, waar we ook weten waar ze uithangen. Maar om nu al het geweld tegen vrouwen op één hoop aan migranten te plakken, dat is het ranzige spel van de heer Wilders. Daar moeten we hem ook op aanpakken."

'Grote tactische fout'

Elias spreekt over "een grote tactische fout" die zijn partij gemaakt heeft. "Toen de PVV wegliep, had de VVD moeten zeggen: het experiment is mislukt met een ambtenaar als minister-president. Wij, de VVD, zijn nu de grootst overgebleven partij en zullen dus de nieuwe minister-president leveren. En wij gaan met BBB en NSC proberen een aantal dingen zo goed mogelijk te regelen. Dus die asielwetten door de Kamer halen."

"Dan had je een veel rustigere behandeling van dat probleem gekregen en ik denk ook dat die hele toestand met NSC was uitgebleven. De kiezer is niet dom, die ziet dat er strategische fouten zijn gemaakt en geeft daar ook uiting aan in die peilingen. 29 oktober is nog ver weg, er kan nog van alles gebeuren, maar ik stel wel vast dat de kiezer ziet: dit gaat niet goed."

Niet genoeg uitgedaagd

Sharon Dijksma, burgemeester van Utrecht, vindt dat Wilders niet genoeg is uitgedaagd. "Wat er nooit gebeurt, is dat met de heer Wilders de discussie wordt gevoerd over wat zijn plannen voor consequenties hebben voor onze economie, voor de portemonnee van de mensen thuis. Ik denk dat dat ook de reden is waarom hij kan blijven roepen wat hij roept."