Word je in de auto afgeluisterd? 'Denk niet dat wij op het prioriteitenlijstje van China staan'
Als jij in een moderne auto rijdt, bestaat de kans dat je op afstand wordt afgeluisterd. Dat vertelt Michel van Eeten, hoogleraar digitale veiligheid aan de TU Delft, in Stand van Nederland: Wereld op Scherp. Maar hoe groot is die kans?
Vandaag de dag rijden wij Nederlanders massaal in Chinese auto's - misschien nog wel meer dan je denkt. De afgelopen jaren zijn nieuwe Chinese automerken zoals BYD en Lynk & Co. in opkomst, maar ook merken zoals Volvo, Smart en Mini Cooper zijn (deels) in handen van Chinese bedrijven. En automerken die nog door Westerse bedrijven worden beheerd, zoals Peugeot en Opel? Die zijn ook niet helemáál Europees meer: steeds meer van hun auto-onderdelen worden geïmporteerd uit China.
Die ontwikkeling kruist met een zorgelijke boodschap van de AIVD. In een recent rapport stelde de inlichtingendienst dat China vaker informatie probeert te halen uit Nederland. Een woordvoerder vertelt aan de redactie van Stand van Nederland dat die activiteiten "een dreiging vormen" voor de nationale veiligheid.
Zou het kunnen dat iemand in China vandaag nog met jou meeluisterde terwijl jij een zakelijk telefoongesprek voerde, je kinderen op de achterbank tot de orde riep of een linksplakker op de snelweg uitjouwde? Van Eeten sluit het niet uit. "Een auto is tegenwoordig eigenlijk een soort rijdende computer. Als iemand dat zou willen, zou je makkelijk gehackt kunnen worden."
“Een auto is tegenwoordig eigenlijk een soort rijdende computer. Als iemand dat zou willen, zou je makkelijk gehackt kunnen worden.”
"Maar", vervolgt Van Eeten, "ik denk niet dat wij, mensen zoals jij en ik, bij de Chinese inlichtingendienst hoog op de prioriteitenlijst staan. Je hoeft daar denk ik geen rekening mee te houden, tenzij je de CEO van ASML, een hoge pief bij Defensie of de minister-president bent. En de kans dat deze mensen in Chinese auto's rijden, is bijzonder klein."
Bovendien is de kans klein dat de Chinezen hun relatie met het Westen zo op het spel zou zetten, aldus Van Eeten. "China, de Verenigde Staten en Europa zijn economisch met elkaar vervlochten. Dat is in zekere zin onze redding, want dat betekent dat China veel te verliezen heeft. Als zij rücksichtslos hun fabrikanten zouden dwingen om een grootschalige spionage-operatie te faciliteren, dan lopen ze een heel groot risico op een ongunstige tegenreactie."
Kill switches in de auto?
Er bestaat echter niet alleen een risico dat je afgeluisterd wordt. Het is volgens Van Eeten technisch gezien ook niet ondenkbaar dat er een zogenaamde kill switch in de auto's is ingebouwd, waarmee een auto op afstand kan worden uitgeschakeld. Hij legt uit: "Niemand heeft ooit kunnen zien wat je met alle componenten van zo'n moderne auto kan doen. Zelfs de fabrikant die de auto's in elkaar zet, weet dat niet. Het kan dus zijn dat er functies in die componenten zitten waar bijna niemand van afweet." Recent bleek al uit een Amerikaans onderzoek dat er kill switches zijn verwerkt in Chinese zonnepanelen, wat betekent dat China de energievoorziening naar wens aan- en uit kan zetten.
"Maar hier rijst wederom de vraag: waarom zou China een kill switch in een auto bouwen en die nu tegen ons gebruiken?", aldus Van Eeten. "Mensen zijn geneigd te denken dat China uit machtswellust van alles bij ons stuk wil maken. Maar dingen stukmaken is op dit moment helemaal niet in hun belang."
"Het wordt wellicht anders als wij in een fysieke oorlog belanden met de Chinezen", geeft Van Eeten toe. "Dan wordt sabotage op grote schaal misschien interessant - maar zelfs dan verwacht ik niet dat de Chinezen beginnen bij personenauto's."
Mogelijkheden en risico's
Pieter-Jaap Aalbersberg, Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), reageerde in WNL op Zondag op de risico's van moderne auto's. Het is volgens Aalbersberg "geen gek idee" dat onze eigen auto's tegen ons kunnen worden gebruikt. "Onze auto is misschien wel waar het meeste van ons in zit. Het registreert met wie we bellen, waar we naartoe gaan, waar we zijn. Er zitten zelfs camera's in. En alles is op afstand te bedienen."
Zijn AI-functies in de auto gevaarlijk?
"Dit is een nieuwe vorm van kwetsbaarheid", concludeert Aalbersberg. "AI-technologie gaat ons veel mogelijkheden geven, maar we moeten er goed over nadenken. Al vraagt om nieuwe discussies over onze weerbaarheid."