Techexpert over banenverlies door AI: 'Iedereen die met taal werkt, krijgt het moeilijk'

Ben je vertaler, docent of receptionist? Dan kan je baan zomaar verdwijnen door kunstmatige intelligentie. Althans, dat stelt Microsoft in een gepubliceerde lijst van veertig beroepen die gevaar lopen door AI. Techexpert Ben van der Burg erkent dat er verandering op komst is, maar blijft positief. "Het is altijd zo dat door technologie banen veranderen of verdwijnen."

Kunstmatige intelligentie krijgt steeds meer invloed op de werkvloer. Dat ondervinden medewerkers van Microsoft aan den lijve: 15.000 mensen worden ontslagen, omdat hun werk steeds efficiënter wordt uitgevoerd. "Gaat AI mensen helpen of gaat het mensen op den duur vervangen?" zei Bill Gates al. Elon Musk denkt dat in de toekomst robots het werk van mensen volledig kunnen overnemen.

"Iedereen die in zijn baan met taal bezig is, krijgt het moeilijk," begint Van der Burg in Goedenavond Nederland op NPO 1. "Maar ook receptionisten en modellen, contentmakers, marketeers en (simpele) consultants krijgen het moeilijker. Het is ook niet erg. Door nieuwe technologie krijg je altijd dat banen veranderen en andere verdwijnen. We hoeven 's avonds niet meer de straat op om een olielamp aan te doen. Die baan is ook verdwenen, net als de kolenboer."

"Als je iets maakt, zoals software, doe je daar normaal wel een uur over. Nu heb je met AI een hulpje en doe je er een halfuur over. De vraag is: wat gaan mensen met dat andere halfuur doen? Een vriend zei: mensen werken thuis, dus die gaan het grasmaaien. Maar je kunt dus zoveel meer maken. De vraag is ook hoeveel we nog nodig hebben als mensen."

Van der Burg verwacht dat vooral de beginnende banen, zoals juridisch medewerker en junior programmeur, gaan verdwijnen. Hij erkent dat de situatie gecompliceerd is. "Ik sprak laatst met een stemacteur die tegen mij zei: 'Ben: jij kan makkelijk praten, maar ik ben 95 procent van mijn werk kwijt.' Mijn primaire reactie was heel slecht. Ik zei: 'Wat mooi, dan heb je nu nog de mogelijkheden om wat anders te gaan doen in je leven.' Dat is natuurlijk makkelijk praten als je hier op de bank zit. Er zijn natuurlijk heel veel mensen die dat niet kunnen. Die niet de lenigheid in hun hoofd hebben om wat anders te gaan doen, of ze zijn 55 jaar."

De techexpert doet een oproep aan het kabinet. Er moet volgens hem veel meer aandacht naar de Leven Lang Ontwikkelen-projecten. "Dat zou heel verstandig zijn." Van der Burg denkt dat AI drie voordelen biedt. "Het helpt mensen met hun baan, het is goed als mensen veranderen en mensen krijgen meer vrijheid. Dus wees daar blij mee. Musk denkt dat robots straks al het werk gaan doen. Maar wat gaan mensen dan doen? Er komt meer tijd voor Netflix en sport kijken."

Betekenis en zin geven

Van der Burg denkt niet dat het zo'n vaart zal lopen. "Ik geloof het niet helemaal, omdat mensen betekenis en zin willen geven. Daarom werken mensen. Ik denk niet dat AI banen echt gaat overnemen. Mensen gaan weer wat nieuws verzinnen om wat betekenis aan elkaar te geven."