Aantal verdrinkingen neemt toe, vooral onder oudere mannen: 'Water is onberekenbaar'
Deze week start de landelijke campagne Wie checkt jou? – Veilig in en uit het water, bedoeld om zwemmers bewuster te maken van de risico’s van open water. Aanleiding is het toenemende aantal verdrinkingen onder Nederlanders, vooral mannen boven de zestig. In Goedenavond Nederland reageert Maarten van der Weijden, Olympisch kampioen open water, op die ontwikkeling.
In 2024 verdronken 107 mensen; de helft van hen was ouder dan 60 jaar, blijkt uit voorlopige cijfers van het CBS. De campagne moet ongelukken helpen voorkomen, juist onder groepen die denken dat ze het water wél aankunnen.
Volgens Van der Weijden passen ouderen goed in dat beeld: "Ik kan me voorstellen dat je je capaciteiten net te hoog inschat als je eenmaal boven de zestig jaar bent. Je ziet ook dat mensen vaak onderschatten hoe gevaarlijk water kan zijn. En ja, als je jouw capaciteiten overschat en het water onderschat, gaat het wel eens verkeerd."
Opmerkelijk is dat ongelukken vaak plaatsvinden bij plassen of in rivieren. Van der Weijden: "Dat kan ik ook wel begrijpen. Mensen denken al snel dat ze minder risico lopen in een rivier dan in de grote open zee, maar dat is niet helemaal waar. In rivieren heb je stroming en is het lastig om afstanden in te schatten. Dan leg je moeiteloos een lange afstand af, maar kom je moeilijk terug."
Zwemmen met een arts
Zelf kent Van der Weijden de risico’s van open water als geen ander. Tijdens zijn beroemde Elfsteden-zwemtochten was veiligheid cruciaal. "Ik had ook continu een bootje naast me met een arts erop. In 2018 zei die arts tegen mij: je moet voortijdig stoppen met zwemmen, want je gaat jouw finish niet halen. Water is onberekenbaar, dus je moet gewoon goed opletten."
Van der Weijden benadrukt dan ook dat de huidige campagne van groot belang is. "Kijk vooral uit, dat is waar dit allemaal om gaat. Houd elkaar in de gaten als het kan, en als je ergens heen wil zwemmen, vertel iemand dan waar je naartoe gaat en hoe lang je denkt weg te zijn. Dat doe ik zelf ook nog steeds."
Schoolzwemmen
Tot slot maakt Van der Weijden zich ook zorgen over Nederlandse jongeren. Hoewel zij minder vaak verdrinken, ziet Van der Weijden dat het behalen van een zwemdiploma minder vanzelfsprekend is dan vroeger: "Misschien moet schoolzwemmen wel weer terugkomen, zodat kinderen ongeacht het inkomen van hun ouders weer leren zwemmen. Het aantal kinderen dat de basisschool zonder zwemdiploma verlaat stijgt. Dat is echt niet oké."