Europa betaalt Amerika voor wapenhulp aan Oekraïne: 'Als het daar maar aankomt'
De Verenigde Staten gaan Oekraïne, voor het eerst sinds het aantreden van Donald Trump, wapens en munitie leveren. Het is alleen de bedoeling dat Europese landen daarvoor gaan betalen. Dat de NAVO-landen diep in de buidel moeten tasten is echter van secundair belang, vindt demissionair minister van Justitie en Veiligheid David van Weel. "Het belangrijkste is dat het daar naartoe gaat", benadrukt hij in Goedenavond Nederland op NPO 1.
Meerdere Europese landen hebben inmiddels aangegeven voor het plan te zijn, al blijft het vooralsnog onduidelijk welke wapens de VS precies willen leveren en hoe ze dat willen aanpakken. Zo bestaat de mogelijkheid om direct in te kopen voor Oekraïne, maar kunnen landen mogelijk ook eigen wapens weggeven.
Een goede optie, omdat wapens dan sneller het front bereiken. Daarna kan het Europese land dat de wapens heeft weggegeven nieuwe wapens in de VS kopen. Oekraïne hoopt in ieder geval op wapens waardoor ze belangrijke fabrieken of vliegvelden dieper in Rusland kunnen raken.
Zware heffingen
Trump sprak maandag met NAVO-chef Mark Rutte over het plan en de precaire Oekraïense situatie. Ook gaf Trump de Russische president Vladimir Poetin een ultimatum van vijftig dagen voordat hij heftige sancties op Rusland afvuurt. Hij wil Poetin en landen die handel drijven met Rusland dan 'zeer zware heffingen' opleggen, waarbij hij sprak over een tarief van 100 procent.
Een flinke ommezwaai van Trump, die zich voor de bühne eerder coulant opstelde tegen Poetin. Daar lijkt hij inmiddels volledig van genezen. "Mijn gesprekken met hem zijn erg aangenaam, maar dezelfde nacht vliegen de raketten weer door de lucht", zuchtte hij in het bijzijn van Rutte en talloze journalisten. "Hij hield Clinton, Bush, Obama en Biden voor de gek, maar mij niet."
Lofzang
Van Weel heeft eerder bij de NAVO gewerkt als assistent-secretarisgeneraal en zat eerder bij zo'n persconferentie. "Ik zat met deze twee mannen in 2017 in de Oval Office. Ik denk dat het een generale was voor wat we hier nu zien. Het vertrouwen dat Trump in Rutte heeft is enorm."
Trump vervolgde maandag zijn lofzang aan Ruttes adres en onderstreepte dat een sterk Europa ook belangrijk is voor Amerika. Toch is het geen liefdesverklaring van Trump, zegt Victoria Koblenko in de uitzending van Goedenavond Nederland. "We moeten nog maar zien wat de komende vijftig dagen gaat gebeuren. Oekraïne is sinds het eerste gesprek tussen Trump en Poetin harder dan ooit getroffen dan de afgelopen drie jaar."
'Ook voor Trump een grens'
Amerikakenner Diederik Brink legt de besluitvorming en de draaiingen van Trump uit. "Hij vertelde dat hij naar de first lady ging en zei dat hij met Vladimir had gesproken, maar dat ze wel vannacht weer een Oekraïense stad hadden getroffen. We hebben het vaak over Trump in de context van handel en deals, maar er zitten ook menselijke elementen bij. Hij lijkt echt geraakt te zijn door de grote beschietingen en de vele burgerslachtoffers."
Het doet Brink denken aan 2017. "Bashar al-Assad (voormalig president van Syrië, red.) deed een chemische aanval op zijn eigen bevolking. De dochter van Trump, Ivanka, is bij hem naar binnengelopen met een aantal borden, foto's van vermoorde kinderen. 'Papa, je moet nu iets doen', zei ze. Als het gaat om het grote menselijke leed, is er ook voor Trump een grens."
Trump niet voor de gek te houden
Koblenko en sidekick Jort Kelder zijn het daar niet mee eens. "Het is vooral ego", ziet Kelder. "Hij had beloofd de oorlog binnen een dag te beëindigen." De zin die Koblenko het meeste bijbleef was Trumps uitspraak: 'Putin is a tough guy, he has fooled Obama, Bush and Biden, but he's not gonna fool me.' Het is inderdaad ego, hij voelt zich in het ootje genomen door Poetin."
Poetin heeft dus vijftig dagen gekregen om een akkoord met Oekraïne te sluiten en het is spannend wat in die tussenliggende periode gaat gebeuren, stelt Brink. "Is dit een manier voor Rusland om een gigantisch offensief op te zetten en om over vijftig dagen net te doen of ze gaan praten over vrede, zodat ze die sancties naar achteren kunnen schuiven? Dat is het lastige aan uitstel."