'Vooroplopend' Nederland stuurt F-35's naar Polen om Rusland op afstand te houden: 'Risico op conflicten omlaag'

Nederlandse F-35's gaan van september tot en met december helpen het Poolse luchtruim te bewaken. De inzet van de gevechtsvliegtuigen moet bijdragen aan de militaire afschrikking van Rusland aan de oostkant van het NAVO-grondgebied. Dat schrijft demissionair defensieminister Ruben Brekelmans (VVD) aan de Tweede Kamer. Bij Goedenavond Nederland legt Brekelmans uit waarom het nodig is om de oostflank van de NAVO te bewaken.

"Door Polen lopen de aanvoerlijnen van het materieel en de steun aan Oekraïne", licht Brekelmans toe. "Die kunnen we daarmee helpen verdedigen. En het is ook een verzoek van Polen dat zij er niet alleen voor staan in het verdedigen van hun grens met Rusland en met Belarus. Maar dat wij ze daarin ondersteunen."

In Estland heeft Nederland laatst ook zo'n missie uitgevoerd. "Dat is standaard met vier F-35's", vertelt Brekelmans. "Dat stelt ons in staat om - en dat hebben we in Estland ook gezien - dat als er een Russische straaljager het luchtruim nadert of als er drones zijn of er zelf iets ernstigs is, om meteen in te grijpen. Dat is in Estland in een paar maanden tijd zo'n 25 keer gebeurd. Dus het is wel serieus en het wordt door Polen ook echt enorm op prijs gesteld."

Rotatie

Om de paar maanden ondersteunt Nederland een ander NAVO-lid. "We kiezen nu voor Polen omdat het mes aan meerdere kanten snijdt. We helpen Polen te verdedigen. We helpen de aanvoerlijnen naar Oekraïne te beschermen en het schrikt natuurlijk ook Rusland af."

Polen beschikt zelf over een enorme krijgsmacht. "Maar Polen heeft geen F-35's", weet Brekelmans. "Met die F-35's kunnen we door de sensoriek die erop zit dreigingen veel eerder waarnemen. Dus met die vijfde generatie toestellen loopt Nederland samen met een aantal andere landen echt voorop. De Baltische staten en Polen hebben die F-35's niet."

Rusland verder op afstand

Op het moment dat er dreiging heerst, komen de F-35's in actie. "Dan gaan ze de lucht in. In die maanden dat ze er zitten, zal dat zeker meermaals gebeuren. Daarnaast doen ze daar ook oefeningen en trainingen. En ze gebruiken ook die radar en sensoriek om ook dingen breder te kunnen waarnemen. De kans op een confrontatie met de Russen is kleiner geworden, want ze weten dat dingen eerder worden waargenomen. Daardoor blijft Rusland letterlijk verder op afstand. Het brengt het risico op conflicten omlaag."

Nederland werkt bij deze missie nauw samen met Noorwegen. De toestellen komen onder directe aansturing te staan van de NAVO. Sinds de Russische inval in Oekraïne ruim drie jaar geleden zijn al vaker Nederlandse F-35's ingezet voor de bewaking van het NAVO-luchtruim.