Verliest het CDA stemmers door weigering asielwet? 'Ze nemen een gigantische gok'

Het CDA besloot gisteren om de steun voor de asielwetten in te trekken, waardoor de kans dat de wetten een meerderheid halen sterk afneemt. De partij van Henri Bontenbal neemt daarmee "gigantische gok" ten aanzien van hun eigen achterban, stelt politiek verslaggever Tessa van Viegen in Goedenavond Nederland. Kan het CDA, dat de afgelopen maanden flink steeg in de peilingen, kiezers verliezen door dit besluit?

“In principe is het CDA nog altijd vóór het strafbaar stellen van illegaliteit,” reageert politiek verslaggever Tessa van Viegen. “Zij willen dat als iemand illegaal in Nederland verblijft en niet meewerkt aan hun eigen terugkeer, diegene strafbaar is." Daarom was het CDA in de eerste instantie ook van plan om de asielnoodmaatregelenwet te steunen.

Een PVV-amendement op die wet bracht daar echter verandering in. Van Viegen: "De wetswijziging - die deze week een kleine meerderheid haalde in de Tweede Kamer - zou ervoor zorgen ervoor dat mensen die illegalen helpen, bijvoorbeeld door ze te huisvesten, óók strafbaar zijn. Als het Leger des Heils of een kerkgemeenschap een illegale immigrant bijvoorbeeld een overnachting aanbiedt, zouden zij dus te maken kunnen krijgen met justitie.” Daarmee is de wet volgens Bontenbal "onbegaanbaar" geworden.

Het besluit stelt de partij de komende periode voor een grote uitdaging, zegt Van Viegen. "Ze nemen een gigantische gok in de aanloop naar de verkiezingen. Zij moeten uitleggen aan hun kiezers, die ook voor strenger migratiebeleid zijn, dat ze die wetten niet gaan steunen en dat dat strenge migratiebeleid er vooralsnog niet gaat komen. Dat zal moeilijk te rijmen zijn voor CDA-stemmers."

Strategische zetten van de PVV

En terwijl het CDA voor een grote uitdaging komt te staan, kan de PVV dankzij dit amendement "achterover leunen." Dat stelt voormalig VVD-bewindsman Klaas Dijkhoff, die ook in de studio aanwezig is. "Het is natuurlijk klungelig dat deze situatie ontstaan is. Er waren gisteren eigenlijk te weinig mensen bij de stemming voor dit amendement vanwege Keti Koti, en het werd ook nog eens ternauwernood aangenomen. Maar voor Geert Wilders is dit een cadeau, want hij hoeft niet meer te twijfelen aan zijn steun voor deze wetten."

Volgens Dijkhoff laat dit amendement daarnaast duidelijk zien dat Wilders zich momenteel in de eerste plaats inzet om kiezers voor zich te winnen, niet om op korte termijn de asielinstroom te beperken. Dat kan ten koste gaan van andere partijen: "De PVV bezig met een ‘my way or the highway-strategie’. Wilders maakt zulke radicale wetten dat hij de meerderheid verliest, maar als dat gebeurt, kan hij altijd nog roepen dat hij de stoerste is en anderen hem hebben tegengehouden."

Voormalig CDA-bewindsman Hugo de Jonge sluit zich bij Dijkhoff's standpunt aan; Wilders zet partijen zoals het CDA onder druk voor electoraal gewin. Hij vertelt: “Je móét compromissen sluiten in de politiek, maar het gaat Wilders puur om de beeldvorming. Dus ik denk dan ook dat het alleen maar toe te juichen is als partijen gewoon trouw blijven aan hun opvattingen.”

Vooruitzicht

Vandaag stemt de Tweede Kamer over de asielwetten. Als de asielwetten steun krijgen van de meerderheid van de Tweede Kamer, zullen ze worden voorgelegd aan de Eerste Kamer. Vooral in de Eerste Kamer kan het CDA een grote invloed uitoefenen, want daar hebben de voormalige coalitiepartijen geen meerderheid. Een meerderheid is zonder het CDA nog wel mogelijk, maar dan moeten álle rechtse partijen en enkele middenpartijen de wetten steunen. De kans dat dat gebeurt, is klein.