Minister Brekelmans: NAVO-norm van 5 procent ook goed voor portemonnee van de Nederlander
De nieuwe NAVO-norm brengt niet alleen kosten met zich mee, maar levert ook voordelen op voor de Nederlandse economie. Dat zegt demissionair minister van Defensie Ruben Brekelmans. "Als je kijkt naar de portemonnee van mensen: die is het meest geraakt door de Russische oorlog in Oekraïne."
Tijdens de NAVO-top in Den Haag is afgesproken dat de lidstaten in 2035 gezamenlijk 5 procent van hun bruto binnenlands product (bbp) aan defensie en gerelateerde uitgaven gaan besteden. Daarvan is 3,5 procent bedoeld voor militaire uitgaven en 1,5 procent voor zaken als infrastructuur en industriële ondersteuning. De Europese defensie-uitgaven zullen daarmee oplopen tot 2400 miljard euro per jaar, een bedrag dat veel hoger ligt dan de totale omvang van de Russische economie.
“Het is noodzakelijk", stelt Brekelmans in Goedenavond Nederland op NPO 1 over de flinke som geld. "Rusland bouwt zijn leger fors uit. Er zijn dagelijks honderdduizenden militairen actief en Moskou produceert momenteel veel meer wapens, munitie en tanks dan wij. Als we daar iets tegenover willen stellen en willen aantonen dat wij sterker zijn, moeten we meer investeren."
Ook gunstig voor economie
Toch benadrukt de minister dat die investeringen niet enkel als kosten moeten worden gezien. "De Nederlandse economie en de koopkracht van burgers zijn het hardst geraakt door de gevolgen van de Russische oorlog in Oekraïne. Hoge energieprijzen, hoge elektriciteitsprijzen, inflatie; dat moeten we met z'n allen ten koste van alles voorkomen."
Volgens Brekelmans zijn het bovendien investeringen die op termijn veel opleveren. "Denk aan de opbouw van onze satellietcapaciteit: dat gaat enorm veel banen en innovatie opleveren die breder toepasbaar is. We hebben het nu heel erg over de uitgaven, maar daar zit ook een enorm positieve kant aan."
Defensie-industrie moet opschalen
Toch kan het extra geld niet direct worden uitgegeven; de defensie-industrie moet eerst opschalen. "Defensie is het afgelopen jaar met 4 miljard euro gegroeid. Dat tempo, ongeveer 0,2 tot 0,3 procent van het bbp per jaar, kunnen we aan. Maar het is niet realistisch om ineens van 2 naar 3,5 procent te springen."
Brekelmans is optimistisch over de groeicapaciteit. "Kijk alleen al naar de Nederlandse defensie-industrie: die is in twee jaar tijd gegroeid van vier naar negen miljard euro. Er is dus veel mogelijk. Maar dan moeten we wel de juiste stappen zetten. De fabriek van VDL in Born, die nu leegstaat, willen we inzetten voor defensieproductie. Zulke besluiten moeten we samen nemen. We zullen er echt voor moeten zorgen dat onze defensie-industrie enorm gaat opschalen."
Nieuw kabinet
De NAVO-norm van 5 procent is niet wettelijk bindend. De vraag is dan ook of een volgend kabinet zich eraan zal houden. "Het is uiteindelijk een politieke afspraak tussen landen, en je moet elkaar daar ook aan houden", zegt Brekelmans.
Hij maakt zich weinig zorgen. "De aanjagers zijn de groeiende Russische dreiging en de druk van president Trump, die vindt dat Europa meer moet bijdragen. Als die combinatie blijft bestaan, zullen landen zeker aangespoord worden om serieuze stappen te zetten."