'Oekraïne krijgt te horen dat ze geen NAVO-lid worden', voorspelt oud-diplomaat

De Oekraïense president Volodimir Zelenski sprak dinsdag in de Tweede Kamer zijn waardering en steun uit voor de aanhoudende solidariteit van NAVO-landen. Toch denkt oud-diplomaat Ron Keller dat Zelenski op de tweede dag van de NAVO-top te horen krijgt dat Oekraïne geen lid van de NAVO wordt.

Volgens NAVO-chef Mark Rutte heeft de NAVO een eenrichtingsweg ingeslagen wat betreft NAVO-lidmaatschap van Oekraïne. Het gaat volgens hem hoe dan ook gebeuren.

Volgens Keller ligt het allemaal veel ingewikkelder. "De afgelopen vijftien tot twintig jaar is het vooral Amerika geweest dat Oekraïne richting de NAVO heeft geduwd, wat een deel van de aanleiding van deze oorlog is. En Oekraïne heeft sinds 2008 ook de toezegging gekregen van alle NAVO-lidstaten, met name van de VS." Met de komst van Donald Trump in het Witte Huis zijn de kaarten echter weer compleet anders geschud.

'Staat er morgen niet in'

Vorig jaar, tijdens de NAVO-top in Washington, was de strekking dat Oekraïne en de NAVO onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. "En dat de toekomst van Oekraïne in de NAVO ligt. Maar voor Oekraïne vrees ik dat we woensdag in het communiqué gaan zien dat het NAVO-lidmaatschap er niet meer in staat", voorspelt Keller in Goedenavond Nederland op NPO 1. "Oekraïne is het slagveld van een strijd tussen grootmachten."

Amerikanist Maarten van Rossem sluit zich daar direct bij aan. "Sterker nog, tijdens de NAVO-top moet er niet al te veel over Oekraïne worden gesproken. En dat niet alleen, tijdens de hele conferentie moet er ook niet te veel negatief commentaar op Poetin zijn. Maar was dat niet de vijand, waardoor je in een hele zonderlinge spagaat raakt? Want je organiseert de conferentie die ons dwingt om allemaal vijf procent te dokken vanwege Rusland, maar de chef van het hele bedrijf zegt: 'Joh, het valt best mee.'"

Journalist Rick Nieman liep op de eerste dag rond in de wandelgangen van de NAVO-top. "Ik hoorde tientallen keren dat Poetin een crimineel en een dictator is. Er zijn twee stromingen."

Gaat nog jaren duren

"Zolang Trump er zit, zal Oekraïne geen lid worden", weet Van Rossem zeker. "En ook daarna gaat het nog jaren duren voordat Oekraïne lid wordt van de NAVO. Toen George Bush Oekraïne pushte om lid te worden, waren de Fransen en de Duitsers faliekant tegen. Die voelden daar helemaal niets voor. Ik zweer je: daar voelen ze nog steeds helemaal niets voor. Het is niet zo simpel."

Keller concludeert dat Oekraïne het afgelopen halfjaar de grote verliezer is geweest. "Het is de vraag of ze zonder NAVO-lidmaatschap op de lange termijn veilig zijn."