Jort Kelder hekelt vakantiecultuur: 'Nederland is natuurlijk best wel een lui land'

We zijn helemaal geen hardwerkend land. Dat zegt Jort Kelder, die vindt dat we te veel op vakantie gaan. "Nederland is het parttimeparadijs, met de bekende parttimeprinsesjes. En we zijn minder productief aan het worden en dat is echt een grote angst. Wil jij armer worden?"

Op de werkvloer spreken collega's deze weken vrijwel enkel over hun vakantie. "Je hoort mensen zeggen: nog een paar weekjes en dan kunnen we weer. Nederland is natuurlijk best wel een lui land", begint Kelder in Goedenavond Nederland op NPO 1. Hij werpt een blik op de statistieken. "Als je kijkt: werken wij nou hard? Het antwoord is nee. Er zijn een hoop mensen die hard werken, maar gemiddeld gesproken werken wij niet zo hard."

Na Duitsland is Nederland in Europa het land met het minst aantal gewerkte uren: gemiddeld 1360 uur per werkende per jaar. "Opvallend is dat de landen waar wij altijd op afgeven, Griekenland en Portugal, best wel hard werken. En de Poolse stukadoor gaat ook lekker door." Een Portugees werkt 1860 uur, een Pool 1890 uur en een Griek zelfs 1950 uur.

"Nederland is hét parttimeparadijs, met de bekende parttimeprinsesjes", stelt Kelder. "Dat is goed nieuws: in de jaren 90 zijn vrouwen eindelijk mee gaan doen. Alleen het is nooit veel meer dan een halve baan geworden. Je kan absoluut niet zeggen dat we heel hard werken."

Kelder merkt op dat we niet alleen minder werken, maar ook minder productief worden. "We werkten honderd jaar geleden veel meer uren. Dat zou je met productiviteitsstijging moeten opvangen en dan is het prima. Maar daar zie je ineens een knik in de kabel. Wij zijn minder productief aan het worden en dat is echt een grote angst."

'Harder of effectiever werken'

"Maar waarom zouden we meer gaan werken?", vraagt Amerikakenner Diederik Brink, ook te gast in Goedenavond Nederland. Ook hij denkt dat mensen meer waarde hechten aan vrije tijd. "Ik wil niet armer worden, maar daarvoor hoef je niet altijd meer te werken. De vraag is: in welk opzicht wil je armer worden? Je hebt het over vrouwen die parttime werken, maar ook mannen gaan parttime werken, omdat andere rijkdommen zitten in de tijd die je met je kinderen doorbrengt en op vakantie bent."

"Dat is prima, maar dan moet je niet zeuren dat het treinkaartje duurder wordt", reageert Kelder. "Ik ben tegen niemand die de kantjes eraf wil lopen. Mijn podcast, De Snobcast, omarmt lethargie. Maar de consequentie voor de maatschappij... Ook met alle burn-outverschijnselen, ook een uniek Nederlands fenomeen. Honderdduizenden hebben we. Bestaat nergens anders, alleen in Nederland."

Volgens Kelder hebben we twee keuzes als we onze welvaart willen beschermen. "We moeten harder gaan werken. Als bijvoorbeeld de parttimers in de overheidssector, de zorg en het onderwijs twee à drie uur per week meer werken, zijn de personeelsproblemen opgelost. Dat is aan alle kanten berekend. Of je zegt: we worden productiever, we doen het slimmer. Daar ben ik voor."

Kelder: 'Nooit langer dan drie dagen niet gewerkt'

De mediamaker vindt zichzelf "best wel lui", maar verdient naar eigen zeggen genoeg geld om dat te kunnen permitteren. Zelf gaat Kelder overigens regelmatig op reis, al noemt hij dat geen vakantie. "Ik ben nooit met vakantie. Ik schreef altijd stukken, ik was altijd dingen aan het doen. Ik heb nog nooit langer dan drie dagen niet gewerkt."

Op een scherm in de studio verschijnen foto's van Kelder in het buitenland. "Santorini, ik denk na over een nieuw boek", reageert hij met een glimlach op een van de foto's. "En daar kijk ik uit over de kusten van Ibiza. Dat is voor een grote documentaire. Linksboven ben ik een tv-format aan het tikken in Tanzania. Het is allemaal werk! En sorry hoor jongens, vakantie is voor burgers. Als je een leuk leven hebt, heb je geen vakantie nodig."

Hij begrijpt dat mensen hem hypocriet kunnen vinden. "Volledig. Daar heb ik ook helemaal geen moeite mee, ik vind het allemaal prima." Maar, waarschuwt Kelder: "Het bonnetje moet wel worden betaald. Dat kunnen we alleen maar als we, net als de Amerikanen deze eeuw wel hebben gedaan, door met technologie efficiënter te worden."