Geen twijfel voor Pjotr Sauer: Poetin zit achter dood Jevgeni Prigozjin

De Russische president Vladimir Poetin zit achter de dood van Wagner-leider Jevgeni Prigozjin. Dat denkt journalist van The Guardian Pjotr Sauer. "Als ik naar Poetin kijk, zie ik niet een man die in shock is. Ik zie een man die niet verbaasd is over wat er is gebeurd", zegt hij donderdagavond in Op1.

Poetin heeft eerder op de avond de familie van Prigozjin gecondoleerd. Het was de eerste officiële reactie van het Kremlin, die daarmee de dood van de omstreden zakenman bij een vliegtuigongeluk bevestigt. Poetin condoleerde ook de nabestaanden van de andere slachtoffers die omkwamen bij de crash woensdag.

Heb jij de uitzending van Op1 gemist? Terugkijken kan hier, via NPO Start.

"Dat voelt een beetje alsof een gangster bloemen brengt bij een begrafenis", zegt Sauer over die woorden. "Als ik naar Poetin kijk, denk ik dat hij dit georkestreerd heeft." Prigozjin kwam twee maanden geleden met zijn huurlingenleger tegen het Kremlin in opstand. "Poetin heeft altijd gezegd dat Prigozjin één grote fout heeft gemaakt; de couppoging."

Voor Sauer kwam de dood van Prigozjin dan ook niet als een verrassing. "Maar wanneer het gebeurt ben je verbaasd over hoe het is gegaan", zegt de journalist, die in Rusland opgroeide. "Ik heb een bron gesproken dicht bij het Kremlin. Die had verwacht dat Prigozjin vergiftigd zou worden of in Afrika zou worden vermoord. Maar dit, in een vliegtuig naast Poetins residentie, had hij niet verwacht."

Volgens Sauer is de dood van Prigozjin niet alleen een wraakactie van Poetin, maar ook een signaal aan de elite.

Tekst gaat verder onder video.

'Verraders voor Poetin erger dan oppositie'

Het is nog niet precies duidelijk hoe het vliegtuig waarin Prigozjin zat ter aarde is gestort. Sauer houdt nog een kleine slag om de arm. "Je moet altijd voorzichtig zijn met het trekken van conclusies, maar Poetin heeft een sterk motief. Voor Poetin is verraad de grootste schande die er is."

Sauer spreekt bovendien van "een rode draad" in de loopbaan van Poetin. "Veel van de mensen die Poetin in zijn ogen verraden hebben, zijn omgekomen. Denk aan Aleksandr Litvinenko, de Russische agent die naar de Britten is overgestapt. In de ogen van Poetin zijn verraders nog erger dan oppositieleiders."

Voor de dood van Prigozjin heeft Poetin zijn zaken- en mediaimperium overgenomen, denkt Sauer. Daarom kon Prigozjin nog twee maanden in leven blijven. Nu is de overname gelukt "en had Poetin Prigozjin niet meer nodig."

'Hij is echt dood'

Vier jaar geleden werd al eens kortstondig gemeld dat Prigozjin was omgekomen nadat een An-72 transportvliegtuig was neergestort in de Democratische Republiek Congo. De Wagnerchef dook drie dagen later echter weer op. Maar volgens Sauer "lijkt het er nu wel echt op dat hij dood is".

"Ik heb met bronnen gesproken binnen Wagner, die zijn in shock. Mensen close bij hem zeggen: hij is echt dood. Ik dat we dat wel moeten aannemen", aldus de journalist.

Ollongren: 'Het is erg toevallig'

Ook demissionair-minister van Defensie Kajsa Ollongren houdt er sterk rekening mee dat Prigozjin door Poetin om het leven is gebracht. "We weten niet wat er is gebeurd en misschien zullen we het ook nooit weten, maar het is inderdaad wel erg toevallig. Zonder te speculeren denk ik wel dat we weten met wat voor regime we te maken hebben", zegt zei in Op1.

"In het verleden waren het criticasters van Poetin die om het leven kwamen. Het afgelopen anderhalf jaar hebben we gezien dat oligarchen op mysterieuze wijze uit het raam vielen of in een zwembad dood werden aangetroffen. Dat is het totalitaire regime dat Rusland nu heeft, wat lijnrecht staat tegenover alles waar wij in geloven. Het ligt er voor de hand om te denken dat het iets te maken heeft met de coup en het revanchisme dat altijd in Poetin zit", aldus Ollongren.