Is het combineren van banen de oplossing voor het arbeidstekort?

Is het combineren van meerdere banen dé oplossing voor het arbeidstekort in Nederland? Dat er een stijgende trend te zien is als het gaat om multi-jobbers is in ieder geval helder, en verwacht wordt dat deze ook doorzet.

"Uit cijfers blijkt dat mensen die een baan hebben bij een baas en daarnaast zzp’en, meer uren draaien dan de gemiddelde werknemer", zegt arbeids- en organisatiepsycholoog Tosca Gort. Joyce de Haan, die 3,5e dag per week werkt als teamleider van een klantenservice en de overige 2,5e dag werkt als coach voor ruiters, is daar een voorbeeld van. "Omdat ik het werk met de paarden echt ontzettend leuk vind en het ook mijn hobby en passie is, ben ik geneigd iets meer te doen dan ik normaal zou doen in loondienst", zegt ze. Dat gaat overigens wel heel natuurlijk, omdat het haar minder energie kost.

In 2022 hadden al 832.000 mensen een tweede baan naast hun hoofdbaan, 8,7 procent van alle werkenden. Naar verwachting zet deze ontwikkeling door. Dat is volgens Anne Megens van werkgeversorganisatie AWVN te verklaren door de enorme parttimecultuur die Nederland kent. "Het combineren van verschillende banen kan in Nederland ook makkelijker."

Volgens Gort kan multi-jobben bovendien bijdragen aan verhoogd werkplezier. “Het biedt een uitweg om nieuwe dingen te proberen. Als je een hobby hebt waarvan je je werk kunt maken, maar die niet goed genoeg betaalt om jezelf te onderhouden, kun je het combineren met een andere baan.”

Werknemers regelen het multi-jobben op dit moment vaak zelf, door bijvoorbeeld één vast contract te hebben voor een X aantal dagen in de week en daarnaast te freelancen. Andere kiezen voor twee vaste contracten. Zoals Pascal de Vos: hij werkt 26 uur als zorgcoördinator, en daarnaast is hij fietsenmaker aan huis. "Mensen zitten niet altijd op hun plek, maar ik denk dat mensen altijd hun geluk moeten najagen."

Uitdaging

Mensen, en dan met name jongeren, lijken steeds vaker te verlangen naar uitdaging in hun werk. "Ze willen zich niet op één taak of functie vastpinnen. Jongeren vinden het heel leuk om verschillende dingen te leren en te doen. Dan kom je al snel uit bij een combinatiebaan", zegt Megens.

Werkgevers zullen daar niet altijd blij mee zijn. "Er zijn vacatures te over. Dus in veel gevallen willen werkgevers liever dat je die extra uren bij die werkgever zelf besteedt", zegt Megens. Maar daarom is het in sommige gevallen dus juist aan hen zelf om werknemers meer uitdaging te bieden door ze bijvoorbeeld de kans geven in een andere functie of aan een ander project te werken. "Dat werknemers een andere baan nemen, moet geen alibi voor werkgevers te zijn om te denken: zoek die afwisseling en uitdaging maar ergens anders", zegt ze. "Dat kun je ook zelf organiseren."

'Goede afspraken'

Coach in de paardenwereld en klantenservice-medewerker De Haan geeft aan dat ze weinig problemen ervaart bij het combineren van haar twee banen. "We hebben er hele goede afspraken over gemaakt. Toen ik begon heb ik duidelijk gemaakt dat ik nooit meer dan drie dagen wilde werken, omdat ik ook voor mezelf werkte", zegt ze over haar kantoorbaan. "We hebben toen ook afgesproken dat we proberen redelijk flexibel naar elkaar te zijn. Dus als zij willen dat ik een keer extra werk ze dat van te voren aangeven zodat ik daaromheen kan plannen."

Dit wringt bijna nooit, zegt ze. "Ze willen af en toe wel dat ik wat vaker op kantoor ben, en ik zou af en toe willen dat ik wat flexibeler tegen klanten kon zeggen: kom dan maar, maar dan werk ik op kantoor, dus dat is het grootste struikelblok."

Steeds meer mensen combineren twee of meer banen. Wat maakt multi-jobben zo populair? Presentatrice Raquel Schilder zoekt het uit in een nieuwe aflevering van Stand van Nederland: Generatie Next. Kijk deze aflevering zaterdagavond om 22.00 uur op NPO 2. Eerdere aflevering bekijk je hier, via NPO Start.