900.000 nieuwe woningen? Bouwplannen Hugo de Jonge onhaalbaar door ‘clusterfuck’

De bouwplannen van minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting) zijn op dit moment onhaalbaar. Dat concludeert journalist van Het Financieele Dagblad (FD) Jean Dohmen. Het kabinet wil tot en met 2030 900.000 nieuwe woningen bijbouwen. “Als je kijkt naar de cijfers moet er echt wel een tandje bij”, zegt Dohmen.

De plannen van De Jonge zijn ambitieus en ondertussen wordt de bewindsman geconfronteerd met allerlei hobbels op de weg, zoals de stikstofcrisis en inflatie. “Het is een soort clusterfuck“, zegt Dohmen in Goedemorgen Nederland op NPO 1 over de opeenstapeling van problemen. “Eigenlijk zit alles tegen.”

Zo wordt ook de financiering van bouwproject bemoeilijkt door de gestegen rente, vertelt Dohmen. “Je hebt ook te maken met een tekort aan personeel en gestegen kosten van bouwmateriaal. Ook dalen de huizenprijzen, waardoor investeerders denken: haal ik nog wel voldoende rendement uit een project? Ondertussen zien we slepende gemeentelijke procedures, omdat er niet genoeg ambtenaren zijn.”

De stikstofcrisis is misschien wel de grootse sta-in-de-weg. Er moet voldoende ‘stikstofruimte’ zijn, voor de schop in de grond mag. Een vrijstelling voor de bouw werd in november door de Raad van State van tafel geveegd. Dohmen: “Allerlei projecten moeten daardoor opnieuw bekeken worden. Dat roept de vraag op of het doel van 900.000 huizen wel haalbaar is. Ik denk van niet.”

Volgens Dohmen zijn de handen van De Jonge gebonden aan de (politieke) werkelijkheid van de dag. “De Jonge kijkt wel naar mogelijkheden om het heft meer in eigen handen te nemen, om dingen dwingend te kunnen opleggen. Maar hij kan de economie niet beïnvloeden.”

Oplossingen

De Jonge heeft wel een gereedschapskist. “Wat je kan doen: kijk naar kortere procedures en naar de prijzen van de grond”, zegt Dohmen. “Je ziet bijvoorbeeld dat corporaties verplicht zijn om grond met een woonbestemming te kopen, terwijl landbouwgrond veel goedkoper is. Je kunt je afvragen: moet je niet op minder dure locaties bouwen?” De BoerBurgerBeweging werd bij de Provinciale Statenverkiezingen in alle provincies de grootste en is tegen bouwen in buitengebied. “Dus dat wordt interessant.”

Dohmen vindt ook dat De Jonge moet kijken naar meer hoogbouw. “Nederland is een land van rijtjeshuizen, dat slokt ruimte op. In andere landen wonen mensen meer in flats, dat willen wij liever niet. Maar je moet volop in de breedte kijken naar oplossingen die je kan aangrijpen” om het woningtekort tegen te gaan, zegt hij.

(Bouw)plan nodig voor lange termijn

Volgens directeur Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) Karen van Oudenhoven is het tijd voor een heldere visie van het kabinet op wonen. “Dat ons land demografisch zou veranderen, wisten we al. Dat er problemen met stikstof zouden ontstaan, wisten we ook. Nu zie je een kleine oplossing oprijzen, die een druppel zijn op de gloeiende plaat.”

“Wat je nodig hebt, is een visie op de toekomst van Nederland en op de inrichting van de ruimtelijke omgeving”, zegt Van Oudenhoven. “Dat we anders moeten gaan wonen, is duidelijk. Je moet met mensen in gesprek en vragen wat zij belangrijk vinden. Vervolgens moet je plannen maken voor de langere termijn”, aldus de SCP-directeur.

Lees ook: 

Bronnen binnen partij: ‘2030 niet langer heilig voor D66’

Door: Peter Visser