Russische referenda dwingen burgers te vechten tegen eigen land: ‘Ze zijn bang en willen vluchten’

Sinds de oproep van mobilisatie van president Vladimir Poetin slaan honderdduizenden Russen op de vlucht. "Ze zijn heel bang, willen niet vechten en vluchten", zegt journalist en Ruslandkenner Pjotr Sauer tegen Goedemorgen Nederland op NPO 1.

De files rond de Russische grenzen zijn kilometers lang. Sauer, die in Rusland opgroeide, zegt dat veel Russen het ervoor over hebben om uren of soms zelfs dagenlang in de auto te zitten om te voorkomen dat zij straks aan het front staan.

Referendum

Rusland voerde een referendum uit in Donetsk, Loehansk, Zaporizja en Cherson. Het overgrote deel heeft volgens Russische officials gestemd om bij Rusland te willen horen. Dat zou Poetin vervolgens 'het recht' geven de gebieden te annexeren, waardoor de regio's onder Rusland vallen.

Het betekent dat die gebieden onder de mobilisatiewet gaan vallen en inwoners opgeroepen kunnen worden om het Russische leger te dienen. "De kans is groot dat zij dan tegen hun eigen land moeten vechten, tegen Oekraïne", zegt Sauer. "Maar wij moeten vooral die referenda niet zo noemen. Er is niks democratisch aan. Het is een grote schijnvuurwerk van Rusland."

De mobilisatie is volgens directeur politieke zaken The Hague Centre for Strategic Studies Han ten Broeke een "tipping point" in de oorlog. "Het brengt de oorlog naar de Russen thuis", zegt hij. "Deze Russen hadden een contract met Poetin dat als zij hem met rust zouden laten, hij hen met rust laat. Dat contract wordt nu door Poetin verbroken en erodeert zijn machtsbasis. Dat is potentieel gevaarlijk."

Baltische Staten

Veel Russen steken de grens over, bijvoorbeeld richting Georgië. "Het afgelopen jaar zijn bijna een miljoen Russen daar de grens overgestoken", vertelt Ten Broeke . Daar komen nog duizenden deserteurs bij. "Die landen gaan hun grenzen sluiten voor de Russen."

Wat Ten Broeke opvallend vindt, is dat de Baltische Staten heel anders in de wedstrijd zitten dan het Westen. Estland, Letland en Litouwen waarschuwen al jaren voor het optreden van Poetin. De Baltische Staten weren de Russen en zien hen liever in eigen land optreden tegen Poetin, ook uit eigen veiligheidsoverwegingen. "Wij zeggen juist het omgekeerde", zegt de oud-politicus. "Het zijn politieke vluchtelingen op het moment dat zij deserteren."

Het wordt in Europa flink gesteggel waar de Russische vluchtelingen opgevangen moeten worden, bovenop de honderdduizenden vluchtelingen die al door de Europese Unie ronddwalen.

LEES OOK: Rusland claimt overwinning in nepreferendum, Poetin kondigt snel annexatie aan