Minister Helder: robots en heupairbags in zorg van de toekomst

We moeten nadenken over een andere invulling van de zorg in Nederland, zegt minister Conny Helder van Langdurige Zorg. Op dit moment kunnen 50.000 vacatures niet worden opgevuld en door de vergrijzing loopt dat aantal alleen maar op. Er wordt gekeken naar de hulp van technologie, vertelt ze.

Het Zorginstituut Nederland publiceerde gisteren een video waarin het doemscenario voor de zorg in 2040 wordt geschetst, met overvolle wachtkamers, mensen met psychische problemen die ronddwalen op straat en ouderen die lang moeten wachten op hulp. Volgens Helder is dat scenario “zeker realistisch”.

Om die situatie af te wenden zou in de toekomst één op de vier Nederlanders in de zorg moeten werken. Nu werkt één op de zes mensen in de zorg. “Als je al zoveel vacatures hebt, weet je gewoon dat dat niet gaat lukken”, concludeert Helder. “Het is echt zaak om te kijken of we de zorg en de ouderenzorg anders kunnen gaan organiseren.”

‘Use it or lose it’

Het anders inrichten van de zorg is noodzakelijk, maar de zorg kan tegelijkertijd beter aansluiten op de wens van vooral ouderen, denkt Helder. “We kijken er nu al naar hoe we langdurige zorg thuis kunnen verzilveren. Veel ouderen wonen thuis in plaats van in het verpleeghuis. Ze vinden het idee om naar het verpleeghuis te gaan helemaal niet aantrekkelijk.”

Zorgprogramma’s waarin het voor ouderen mogelijk wordt gemaakt om (langer) thuis te blijven wonen, worden volgens Helder goed ontvangen. “Ouderen vinden het heel fijn dat wij de zorg dichtbij organiseren. En we zorgen er zo ook voor dat ze zelf dingen blijven doen, want het is toch een beetje use it or lose it.”

Met het anders organiseren van de zorg “valt echt veel winst te behalen”, belooft de minister. “Het zal niet alles kunnen oplossen, dus we moeten er ook over nadenken wat mensen zelf kunnen blijven doen. Maar je ziet dat je de thuiszorgvraag bij ouderen daarmee veertig procent kan verminderen.”

Robots

Dat wordt mede mogelijk gemaakt door het gebruik van moderne technologieën. “Je kunt gebruik maken van slim incontinentiemateriaal, waardoor je niet natte kleding hebt of een nat bed”, zegt Helder. “Je kunt ook robots gebruiken. Een mantelzorger moet nu vaak herhalen: waar zijn de sleutels? Wat gaan we vandaag doen?” Met behulp van “een sociale robot wordt een stukje van die last overgenomen”, stelt de minister.

Verpleegkundige Julia ten Brink krijgt ondersteuning van robot Tessa. “Zo bevorderen we zelfredzaamheid, behouden mensen een stukje eigen regie en ontlasten we de zorg”, somt ze de voordelen op. “Het scheelt toch dat we niet bij iedereen langs moeten gaan om te zeggen dat ze beneden kunnen eten.”

Volgens Ten Brink wordt de menselijke maat in het verpleeghuis niet uit het oog verloren. “De technologie kan niet de zorg overnemen. Het zorgpersoneel blijft ontzettend belangrijk. Maar Tessa neemt een stukje werk over en die tijd kunnen we anders besteden.”

‘Niet doorlopend als kwetsbaar bestempelen’

Ook Helder denkt dat robots “zeker niet” de tekorten volledig oplossen, maar “het kan wel een substantieel deel zijn. Maar we moeten er vooral voor zorgen dat ouderen actief blijven. Ze moeten naar buiten durven blijven gaan, waardoor ze in beweging blijven”. Daarbij kan bijvoorbeeld een heupairbag uitkomst bieden, zegt de minister.

“We moeten mensen niet doorlopend als heel kwetsbaar bestempelen. We moeten ernaar kijken hoe mensen hun eigen kracht houden en hun eigen netwerk en moeten de zorg dichtbij organiseren. Dat willen mensen zelf vaak ook”, besluit ze.

LEES OOK: Vier op tien Nederlanders wil hogere zorgpremie voor mensen met ongezonde levensstijl

Door: Peter Visser