Hoe gaat het vijfde sanctiepakket eruit zien? ‘Volledige ban van Russische olie en gas kan niet’

De kans is zeer aannemelijk dat de VS samen met hun westerse bondgenoten morgen een nieuw sanctiepakket aankondigen tegen Rusland. Amerikaanse president Joe Biden bespreekt de mogelijkheden tijdens de EU-top en de NAVO-top die morgen op de planning staan in Brussel.

Na vier eerdere sanctierondes is het de beurt aan sanctiepakket vijf. Dan wordt er vooral gesproken over energiesancties, zegt directeur politieke zaken HCSS Han ten Broeke bij Goedemorgen Nederland. “En olie en gas”, gaat Ten Broeke verder. “En dan met name olie, want de Russen verdienen het meeste geld aan olie.”

Russische olie

Het ligt nog best ingewikkeld, want volledig stoppen met Russische olie kan volgens Ten Broeke niet. En als het Westen nu sancties op olie neemt, gaat de prijs ervan omhoog. Dat betekent dat Rusland eerst flink zal cashen, voordat het een financiële klap te verduren krijgen. “Het prijseffect is groter dan het volume-effect als wij minder afnemen.”

Dat is het resultaat op korte termijn. Op lange termijn is het voor de Russische economie “heel naar”, omdat “ze bijna niks anders doen dan olie”.

Dit onderwerp ligt dus wel op tafel in Brussel, maar Ten Broeke verwacht niet dat er volledige overeenstemming komt tussen de landen. Dat heeft er vooral mee te maken dat sommige landen in de EU volledig afhankelijk zijn van Russisch olie en gas. Voor de VS ligt dat anders, die hebben al eerder de weg naar onafhankelijkheid gevonden door schaliegas te boren. “Nederland en heel veel andere West-Europese hebben liggen pitten de afgelopen vijf jaar. Daar betalen we nu een hele hoge prijs voor.”

‘Pijn over en weer’

Het is dus even slikken voor het Westen, als het een ban wil leggen op Russische olie en gas. Daarvoor moet het een hoge prijs betalen. “Die prijzen die hier al hoog zijn, gaan verder omhoog. Inflatie gaat verder omhoog. De consument wordt hierdoor nog somberder”, legt econoom Edin Mujagic uit.

Wij bevinden ons nu in een fase, waar sancties over en weer pijn doen, zegt Mujagic. “Hoe verder je gaat, des te meer pijn het ook in eigen land gaat doen.

Ervaring met sancties

Ten Broeke zegt dat de VS veel ervaring hebben met het opleggen van sancties, in tegenstelling tot de Europese Unie. Leg dat naast de verwachting dat er mogelijk geen overeenstemming komt over de inhoud van het sanctiepakket, kan het zomaar zijn dat er scheurtjes ontstaan in het tot op heden zo eensgezinde Westen.

Discussiëren zou zonde zijn. “Eenheid wil je houden”, vertelt Ten Broeke, die denkt dat er nog meer mogelijk is op militair gebied. “Ik denk dat ze besluiten zullen nemen over bijvoorbeeld meer troepen of misschien zelfs vaste bezetting van troepen of een vaste basis een onze oostgrens, want daar zitten wij nog veel te dun.”

LEES OOK: Kan Nederland minder afhankelijk worden van Russisch gas? ‘Sneller eigen energietransitie op gang brengen’

Door: Vick ten Wolde