Veel onbegrip over terughalen IS-vrouwen: ‘Maar als je het niet doet, kun je ze niet meer vervolgen’

Er is veel onbegrip over het feit dat Nederland vijf vrouwelijke Syriëgangers met hun elf kinderen heeft opgehaald uit een vluchtelingenkamp in Syrië. Ze landden gisteren op Schiphol, en worden waarschijnlijk maandag voorgeleid aan de rechter-commissaris.

Het terughalen van de IS-vrouwen komt niet onverwachts. Eerder oordeelde de rechter dat Nederland zich moest inspannen om de vrouwen terug te halen, zodat ze in Nederland vervolgd kunnen worden voor hun mogelijke betrokkenheid bij de terroristische organisatie IS. Daarbij is dit niet de eerste lichting die teruggehaald wordt.

Desondanks is er veel kritiek. Veel mensen zijn van mening dat Syriëgangers in de regio berecht moeten worden. Bovendien krijgen ze in werkelijkheid vaak een lage straf in Nederland. Dit omdat het moeilijk is voldoende bewijs te vinden voor terroristische daden.

‘Je moet denken aan een paar jaar gevangenisstraf maximaal’

“We weten dat ze straks waarschijnlijk worden veroordeeld voor lidmaatschap van een terroristische organisatie”, legt terrorismeverslaggever bij De Telegraaf Silvan Schoonhoven uit. “Maar graag zou je daarnaast ook weten of ze bijvoorbeeld hebben bijgedragen aan slavernij van de Jezidi-vrouwen.”

Zo staat vandaag staat jihadvrouw Angela B. voor de rechter. Dat is een vrouw die al met een eerdere lichting van Syrië naar Nederland is gekomen. “Zij is een van de bekende jihadvrouwen van Nederland. Ze was heel actief op sociale media. En zelfs al weten we van Angela B. iets meer dan van de gemiddelde Syriëganger, toch is er niet het idee dat ze nu hele zware strafbare feiten in handen hebben”, zegt Schoonhoven in Goedemorgen Nederland. “Je moet denken aan een paar jaar gevangenisstraf maximaal.”

“Maar het punt is dat als je ze niet terughaalt, en ze komen via een achterdeur straks toch Nederland binnen, kun je ze niet meer vervolgen en ook niet meer langdurig in de gaten houden. Omdat ze nooit zijn gestraft.”

Dat is ook de reden waarom het sentiment in de Kamer is veranderd. De meerderheid staat met enige tegenzin open voor het terughalen van IS-vrouwen, ook omdat berechting in de regio tot nu toe niet haalbaar is.

‘Berechting in het buitenland was beter geweest’

NRC-columnist Aylin Bilic is ook gevoelig voor het argument dat er straffeloosheid ontstaat. “Na een paar jaar gevangenisstraf heb je nu nog de mogelijkheid om een enkelbandje en een meldplicht op te leggen”, zegt ze in Goedemorgen Nederland. “Berechting in het buitenland was beter geweest, en een internationaal tribunaal was beter geweest. Maar dat is kennelijk niet gelukt. Nu is het dan onder controle, en dat is het enige voordeel dat je kunt zien.”

Vorig jaar werd de Nederlandse IS-vrouw Ilham B. samen met haar twee kinderen opgehaald vanuit Syrië. Ook B. werd naar Nederland gebracht om haar te vervolgen voor haar vermeende betrokkenheid bij terrorisme.

LEES OOK: CDA-leden stemmen voor het terughalen van IS-vrouwen: ‘Daar zullen we wat mee moeten’

Door: Marinka Wagemans