Eerdmans (JA21) wil tijdelijke asielstop: ‘Kunnen niet iedereen huisvesten’

JA21-fractievoorzitter Joost Eerdmans vindt dat Nederland in ieder geval tijdelijk de grenzen moet sluiten voor asielzoekers. Ook moet er volgens hem meer worden gedaan om zogeheten veiligelanders uit te zetten. “We kunnen niet iedereen huisvesten, daar moeten we eerlijk in zijn”, zegt Eerdmans in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Om de druk op het overvolle aanmeldcentrum in Ter Apel te verlichten openen op steeds meer plekken in het land noodopvanglocaties voor asielzoekers. Onder meer in Oisterwijk, Almere, Middelburg, Schinnen, Oegstgeest en Meppel zijn noodopvanglocaties geopend of gepland. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat de toename van het aantal binnenkomende asielzoekers in het afgelopen kwartaal het hoogst is sinds 2015.

“Wij blijven altijd bezig met pleisters plakken”, zegt Eerdmans. “Er komt een piek aan, dus er moeten extra bedden bij. Terwijl het punt is: er komen heel veel mensen langs allerlei veilige landen hiernaartoe. Het is al vreemd dat ze al die landen overslaan en bij ons terechtkomen. Waarom regelen we niet met z’n allen die opvang in de regio?”

Hij wijst op politieke vluchten uit Turkije, die hier worden opgevangen. “Er zitten heel wat veilige landen om Turkije heen. Griekenland, Bulgarije, noem het maar op. Maak daar afspraken mee, dat mensen die door Erdoğan (Turkse president, red.) worden bedreigd daar worden opgevangen. Als JA21 zijn we bereid om daarvoor de portemonnee te trekken.”

Eerdmans wil tijdelijke asielstop

Het idee van opvang in de regio is niet nieuw en wordt door meerdere partijen gesteund. Op Europees niveau werd in 2016 de Turkijedeal gesloten, die ervoor moest zorgen dat asielzoekers aan de grens met Turkije worden tegenhouden en van daaruit een asielaanvraag kunnen doen. Maar volgens Eerdmans is het probleem daarmee nooit opgelost. “Blijkbaar lopen mensen eromheen”, doelt hij op de Turkse landgrenzen. “Dat gaat in de oostkant letterlijk zo. Maar ook via de Middellandse Zeeroute. Er komen weer steeds meer bootjes aan op Lampedusa. Kortom: wij blijven een trekpleister.”

Volgens Eerdmans geeft de Nederlandse regering ook het signaal af “dat mensen hier moeten kunnen komen”. “En dat we ze extra moeten voorzien, met meer noodopvangplekken.” JA21 is voorstander van een tijdelijke stop op asiel, zegt Eerdmans. “Dat kan binnen het Schengenverdrag. Je kunt grenstoezicht instellen en vooral een ontmoedigingssignaal afgeven aan met namen veiligelanders: in Nederland kom je er niet in.”

Want we kunnen nu eenmaal niet iedereen huisvesten, zegt hij. “Ik wil ook wel een links wokehart laten klinken. Natuurlijk hebben die mensen vaak een terecht vluchtverhaal. Maar in Nederland kunnen ze niet meer thuishoren, want er is geen plek om ze te huisvesten. Ze worden voor jaren armetierig opgevangen en integreren heel moeizaam. Dus het is helaas niet meer mogelijk om dat hier voort te zetten. Dus geef het signaal af: wij gaan in ieder geval voor tijdelijke aard de grenzen sluiten, zoals andere landen het ook doen. Bijvoorbeeld Denemarken maar ook Oost-Europese landen. En geef in ieder geval geen permanente vergunningen meer af.”

Denemarken

Eerdmans is groot voorstander van de strenge Deense asielwet. Het land nam in 2016 een pakket maatregelen aan die het vluchtelingen moeilijker moet maken asiel aan te vragen. Maar de Europese Unie is kritisch. De aanpak zou strijdig zijn met de Europese internationale afspraken. Eerdmans: “Wat dwarszit is het vluchtelingenverdrag van 1951. Dat zegt: je moet iedere asielaanvraag in behandeling nemen. In Denemarken hebben ze gezegd: na de tweede keer is het klaar. Eén keer kun je in beroep gaan, daarna is het over. Daar zijn nog geen juridische consequenties aan verbonden. Je kunt erover klagen, maar het kan nog steeds.”

LEES OOK: Eerdmans (JA21) wil Deens migratiemodel in Nederland: ‘Door links omarmd, enorm effectief’

“Het zelfde geldt voor hun partnerlandenstrategie”, gaat Eerdmans verder. “Met Rwanda maken ze een deal. Iedereen die asiel aanvraagt in Denemarken, gaat naar Rwanda. Dat is natuurlijk minder aantrekkelijk. Het aantal asielaanvragen zie je enorm afnemen. Maar Rwanda is bereid een veilige bodem te bieden voor mensen die blijkbaar vluchtend hun heil in Denemarken willen zoeken. Wij hebben allerlei mogelijkheden bestudeerd in Denemarken, die Nederland zomaar zou kunnen invoeren.”

Overlast veiligelanders

Volgens oud-minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal “zet Nederland echt in op opvang in de eigen regio”. “Daar gaat het om, en daar worden volop inspanningen op gedaan”, zegt hij in Goedemorgen Nederland. “Wat ik wel wil benadrukken is dat als het over vluchtelingen gaat, er een soort woordvervuiling plaatsvindt. Iedereen wordt vluchteling genoemd, terwijl vluchteling betekent dat je een onveilig gebied verlaat en veilig wil leven. Gegelijktijdig wordt nu onder vluchtelingen gebracht mensen die gewoon hun geluk zoeken bij ons.”

Dat zijn veiligelanders, asielzoekers die geen kans maken op verblijf. Ze zorgen op verschillende plekken voor overlast, bijvoorbeeld op de trein tussen Emmen en Zwolle. Het treinpersoneel van Arriva is er na een reeks van incidenten klaar mee en schreef afgelopen week een brandbrief. “Niet alle problemen worden veroorzaakt door veiligelanders, maar het merendeel echt wel”, zegt vakbondsbestuurder Wim Eilert in Goedemorgen Nederland. “We hebben er al een aantal jaren last van. Fysiek geweld, maar ook met stenen gooien en spugen. Vorige week in Zwolle is een machinist tegen het hoofd geschopt. Dat schreeuwt om extra ondersteuning.”

LEES OOK: Treinpersoneel schrijft brandbrief na toename incidenten met asielzoekers: ‘Er wordt naar ze gespuugd’

Eilert wil dat de stewards op de trein een beveiliger krijgen. “Die meegaat op de trein om ervoor te zorgen dat zij een veilige werkomgeving hebben. We gaan dat niet voor elkaar krijgen als partijen naar elkaar gaan zitten kijken met de vraag wie betaalt. Ondertussen hebben de stewards elke dag met die ellende te maken.”

‘Nederland laat met zich sollen’

“Ik snap niet dat de mensen daar hun werk niet neerleggen”, reageert Eerdmans. “Ik zou zo niet meer werken. Ik snap ook niet dat er geen gevolgen zijn voor die veiligelanders. Ik zou ze meteen in bewaring stellen. Je komt niet meer uit detentie tot we je met een bus naar, ik zou willen zeggen, Casablanca (Marokko, red.) hebben gereden. Dat is nooit geprobeerd. Waarom brengen we ze niet met een eigen vliegtuig terug naar Marokko en zeggen we: stap hier maar uit.”

Staatssecretaris Ankie Broekers–Knol (Asiel) slaagt er tot dusver niet in om een afspraak te maken met Marokko over de terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers. Eerdmans vindt dat Nederland in zo’n situatie niet bang moet zijn voor een diplomatieke rel. “Ik hou daarvan als het ergens over gaat. Je moet dan zeggen: ik wil dit niet langer. Nederland laat met zich sollen, door die mensen hier maar binnen te laten. Iedereen weet dat ze geen vergunning krijgen, maar ze gaan er niet meer uit. Ik snap ook niet dat ze (Broekers–Knol, red.) niet actief mensen helpt. Zet nu stewards op die treinen, met begeleiding erbij, zodat die mensen niet zo’n rit kunnen verzieken.”

“We moeten ervoor zorgen dat die veiligelanders worden geremd om hiernaartoe komen en worden uitgezet”, beklemtoont Eerdmans. “In 2015 heeft Asscher een keer gedreigd met het opzeggen van het uitkeringsverdrag van Marokko. Toen wilden ze wel luisteren en waren ze bereid iets aan Marokkaanse onderdanen terug te nemen. Dus zet wat druk op de ketel en durf het gewoon. Zet ze klem en je zult zien dat er toch wel wat mogelijk is.”

LEES OOK: Toename overlast door veiligelanders in Ter Apel

Door: Peter Visser