Nederland koploper in Europa als het gaat om agressie tegen werknemers: ‘Men komt ermee weg’

Nederland is Europees kampioen als het gaat om geweld tegen werknemers. Volgens agressie-expert Caroline Koetsenruijter is het agressieprobleem al langer aanwezig, maar hebben we het gewoon laten bestaan. "Dat betekent dat professionals zelf eigenlijk nog amper melden wat ze aan agressie meemaken. Daarmee zijn we het ook als het ware gaan normaliseren", zegt ze in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Zo vertellen mensen elkaar al vaak het verhaal dat "het erbij hoort". "Je moet tegen een stootje kunnen als je buschauffeur bent of journalist", is de consensus. "Daarnaast laten we ook erg weinig corrigerend gedrag zien. Men komt er ook mee weg. Als agressie loont, en je krijgt na afloop niet te horen dat je je misdragen hebt, zullen die cijfers alleen nog maar gaan stijgen."

Meerdere onderzoeken laten zien dat we in Nederland bijna twee keer zoveel agressie hebben als in andere Europese landen, zegt Koetsenruijter. "Dan moet je niet alleen denken aan fysieke agressie, maar vooral ook verbale. Dus bijvoorbeeld dreigen tegenover een apothekersassistent: 'Als je nu niet heel snel dat recept uitschrijft, kom je vanavond niet meer thuis'."

'Speelt al langer'

Koetsenruijter denkt niet dat de agressie per se iets is van de afgelopen anderhalf jaar. "Ik denk dat het al langer speelde. We zien dat de incidenten tijdens de pandemie toenemen, maar dat we Europees kampioen zijn speelde al van ver daar voor", zegt ze. "Ik denk dat we al veel langer bezig zijn in Nederland met de verharding, de verhuftering en de normenvervaging en het verlies van gezag."

"Als je vroeger een vervelende reactie kreeg van een docent of een leerkracht, had je daar thuis nog wel last van", zegt Koetsenruijter. "Nu is de neiging van ouders vaak om met opgeheven middelvinger direct de confrontatie aan te gaan met die leerkracht."

Volgens de agressie-expert is het belangrijk dat er vaker meldingen worden gemaakt van agressief gedrag. "Zodat ook de werkgever, de politie en het OM in stelling gebracht kunnen worden om de repressieve kant duidelijk te maken", legt ze uit.

'Tijd om uit de groef van het strafrecht te komen'

Maar we moeten niet verwachten dat de politie wonderen gaat verrichten. "Het is ook tijd om uit de groef van het strafrecht te komen. Stel dat de politie zegt: dit is intimidatie, maar nog net geen strafbare bedreiging, dan reageren we nu aangeleerd hulpeloos", zegt ze. "Er gebeurt niets, de agressor komt ermee weg en de professional raakt burn-out thuis. 200.000 zorgprofessionals overwegen het beroep te verlaten vanwege agressie door patiënten, bezoekers en familieleden."

Dus ook werkgevers moeten aan de bak, beklemtoond Koetsenruijter. "Leg het niet alleen bij de individuelen. Je zal als werkgever binnen 48 uur een signaal af moeten geven: u bent een grens overgegaan."

LEES OOK: Openbaar Ministerie ziet toename van aantal bedreigingen richting politici