Economisch herstel in industrie opmaat voor meer: ‘Kentering aan het voltrekken’

Het economisch herstel in de industrie lijkt te zijn begonnen, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Nederlandse bedrijven verwachten dit jaar meer te gaan investeren dan in 2020. “Ondernemers in de industrie zien het jaar 2021 weer een stuk rooskleuriger in dan het afgelopen jaar”, zegt onderzoeker van het CBS Marjolijn Jaarsma in Goedemorgen Nederland in NPO 1.

Ze verwachten dit jaar zo’n 6 procent meer te investeren dan in het afgelopen jaar. “Denk dan bijvoorbeeld aan een nieuwe fabriek, machine of bedrijfsauto”, gaat Jaarsma verder. “Dat ze dit jaar meer verwachten te investeren heeft natuurlijk voor een deel te maken met het feit dat investeringen die voor vorig jaar gepland stonden mede door corona doorgeschoven zijn naar dit jaar.”

Wat opvalt is dat met name het sentiment onder ondernemers in de transportmiddelenindustrie sterk is verbetert. “Zij verwachten zo’n 90 procent meer te investeren dan in het afgelopen jaar”, aldus Jaarsma.

Kentering

Volgens journalist van het Financieele Dagblad Jean Dohmen is het herstel in de economie ingezet. “Ik heb hier vaak gezeten met sombere cijfers en met slecht nieuws. Het kon eigenlijk altijd erger en de tunnel bleek steeds een stukje donkerder en langer dan we dachten. Nu zie je de kentering zich voltrekken”, zegt Dohmen in Goedemorgen Nederland. “Ondernemers hebben weer vertrouwen om te investeren. Een deel van de uitgestelde investeringen worden nu alsnog gedaan.”

Het CBS komt volgende week met cijfers over de economische groei in het eerste kwartaal. “Dat zag er nog niet zo mooi uit, maar ook daarvan hoor ik van de grootbanken dat het er minder erg uitziet dan ze dachten”, zegt Dohmen. “In het tweede kwartaal gaan we groei zien. Het is de opmaat naar de economie en maatschappij waarin veel mensen zijn gevaccineerd en we weer verder kunnen.”

We halen nog niet het niveau van 2019, maar het gaat wel de goede kant op, zegt de journalist van het FD. “Dat betekent dat er vertrouwen is en dat ondernemers het aandurven.” In 2019 werd er in de industrie 11,5 miljard euro geïnvesteerd. In 2020 was dat een stuk minder, ongeveer 10 miljard euro.

Cijfers industrie graadmeter

De cijfers van de industrie zijn een graatmeter en dus een voorbode voor meer goed nieuws, denkt Dohmen. “Je ziet dat over eigenlijk de hele linie de lucht opklaart. In de eerste coronagolf viel heel veel stil. Export, wereldhandel en de consumptie, door de horeca die gesloten was. Je ziet nu dat in de tweede coronagolf de effecten al minder sterk waren en je ziet dat er een enorme behoefte is bij consumenten om weer geld uit te geven. Dat zag je ook in het eerste kwartaal.”

We hebben met z’n allen ook zo’n 42 miljard euro extra gespaard in het afgelopen jaar. “Richting zomer kan dat tot een soort mini-boom gaan leiden”, zegt Dohmen.

‘Belangrijk hoe Den Haag gaat reageren’

Maar er zijn ook nog voldoende zorgen. Zo ontvingen veel ondernemers bijvoorbeeld uitstel van betalingen, waaraan nog moet worden voldaan. En de steunpakketten uit Den Haag zijn niet eeuwig. Dohmen: “Het wordt heel belangrijk hoe de Haagse politiek gaat reageren. Op een geven moment kun je zeggen dat je de steunpakketten kunt gaan afbouwen. De maatschappij is over een aantal maanden hopelijk weer helemaal vrij.

“De vraag is of er nog een klap komt. Er wordt gesproken over een faillissementsgolf. Een nieuw kabinet moet zich gaan afvragen hoe je dat herstel in goede banen gaat leiden en hoe je voorkomt dat bedrijven omvallen.”

‘Beter langer steunen dan te vroeg stoppen’

Daar zijn verschillende ideeën over. De ondernemersbranche wil dat de steunpakketten zeker dit jaar nog blijven bestaan, maar het Centraal Planbureau denkt dat het beter is om al richting de zomer af te bouwen, om zo een gezonde economie te waarborgen. “Ik denk dat je er beter te lang mee door kunt gaan dan te vroeg kunt stoppen”, zegt Dohmen.

“Het Internationaal Monetair Fonds zegt dat de economie in Europa minder hard groeit dan in de Verenigde Staten. Het zou daarom goed zijn dat Europese regeringen meer en extra steun geven om de economie te ondersteunen. Dan is het niet meer om bedrijven overeind te houden, maar om te zorgen dat het herstel goed verloopt, de economie harder gaat groeien en ook om te voorkomen dat bedrijven in de nasleep van de coronacrisis gaan omvallen. Dat is één van de zorgen: de reserves zijn op en dat betekent dat bedrijven kunnen omvallen als ze apparatuur moeten vervangen.”

De bijvangst is dat ook bedrijven die niet levensvatbaar zijn toch in leven worden gehouden. “Daarvan is al een jaar geleden gezegd: dat is een gecalculeerd risico. Als je het niet doet, is de schade nog veel groter. Ja, er zitten bedrijven bij die onder normale omstandigheden al lang failliet waren gegaan. Die krijgen de kans om vanaf deze zomer te bewijzen dat ze toch bestaansrecht hebben”, aldus Dohmen.

Ook industrie Duitsland en Frankrijk veert op

Ook de industrie in Duitsland en Frankrijk, de twee grootste economieën van de eurozone, toonde in maart herstel na een onverwachte productiedip in februari. Vooral Duitse fabrieken herpakten zich. In Frankrijk was ook weer sprake van groei, maar de toename daar was wel iets minder sterk dan economen in doorsnee hadden verwacht.

De omvangrijke Duitse industrie produceerde 2,5 procent meer ten opzichte van februari, na de min van 1,9 procent in die voorgaande maand. In Frankrijk ging het om een toename van 0,8 procent, waar in februari nog sprake was van 4,8 procent krimp. Ook uit Spanje kwamen nieuwe industriecijfers. Daar werd 0,4 procent meer geproduceerd, na een afname van de productie met 0,1 procent in de maand ervoor.

Volgens economen van ING maakte in Duitsland vooral de bouwsector een goede comeback. Bouwbedrijven hadden in de maand ervoor nog te maken gehad met hinder door bar winterweer. Kenners geven aan dat de vooruitzichten voor de productie van de grootste economie van Europa flink zijn verbeterd. De orderboeken van bedrijven zijn goed gevuld en er zijn over het algemeen weinig voorraden. Dat belooft veel goeds voor de industriële bedrijvigheid, denken de kenners. Wel spelen er nog verstoringen van toeleveringsketens, waaronder problemen in de aanvoer van chips. Denk ook aan de mogelijke gevolgen van de recente blokkade van het Suezkanaal. Dergelijke hindernissen zullen de inhaalslag van de Duitse industrie volgens de deskundigen van ING waarschijnlijk alleen vertragen, en niet doen ontsporen.

LEES OOK: IMF rekent op sterker economisch herstel in Nederland dankzij aantrekkende wereldeconomie

Door: Peter Visser