André van Duin maakt indruk met speech: ‘Brok in mijn keel en traan in mijn oog’
André van Duin maakte gisteravond veel indruk met zijn speech tijdens de Nationale Herdenking op de Dam in Amsterdam. Hij sprak zijn dankbaarheid uit over dat hij in vrijheid kan leven.
"De Nederlandse grondwet ademt verdraagzaamheid en tolerantie. Je kunt hier over het algemeen doen en laten wat je wilt en zeggen wat je wilt. Je bent hier vrij. Vrij met de oorlog als het negatief van de kleurenfoto van de vrede", zei Van Duin. 3,3 miljoen Nederlanders keken naar zijn speech.
Ondanks de coronamaatregelen, vieren we onze vrijheid, zei hij in zijn toespraak. "Ik ook. Maar ik doe dat wel in de overtuiging dat ook ik verantwoordelijk ben om die vrijheid van ons door te geven aan de nieuwe generatie. Want, het is al vaak gezegd, vrijheid is niet vanzelfsprekend."
Persoonlijke boodschap
De presentator en komiek, geboren in 1947, groeide op tussen de puinhopen van het tijdens de Tweede Wereldoorlog platgebombardeerde Rotterdam. Hij vertelde over zijn vader, die in de oorlog werd opgepakt en per trein naar Duitsland werd gedeporteerd. "Wat hij daar precies heeft gedaan en welke ontberingen hij heeft moeten doorstaan, heeft ie nooit iets over verteld. Als ik er wel eens naar vroeg zei hij altijd: 'Dat wil je niet weten, jongen'. Hij had het overleefd. Maar je moest niet vragen hoe."
Van Duin woont inmiddels ruim dertig jaar in Amsterdam en herdenkt normaal gesproken bij het Homomonument op de Westermarkt. "Het feit dat wij in Nederland sinds 1987, als eersten in de wereld, zo'n monument hebben, tekent onze vrijheid. De vrijheid dat iedereen hier zichzelf mag zijn, zonder dat iemand anders daar wat van zegt."
Van Duin sloot af met een soort handkus, terwijl hij omhoog keek in de richting van het monument.
'Brok in mijn keel'
Demissionair staatssecretaris Raymond Knops (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) vond de toespraak van Van Duin "heel mooi". "Hij vertelde zijn eigen verhaal en legde dat langs de lat van hoe wij in Nederland met elkaar leven. Tegelijkertijd stond hij stil bij wat er in het verleden is gebeurd. Ik vond dat hij hele mooie verbindingen maakte", zegt Knops in Goedemorgen Nederland op NPO 1.
Bestuurslid van het Nationaal Comité 4 en 5 mei Onno Hoes werd ontroerd door de speech van Van Duin. De verbinding met het homomonument maakte diepe indruk op hem. "Ik ben zelf homoseksueel en als je dan dat hoort denk je 'wauw'. Het werd gezegd op een nationaal moment waar miljoenen mensen naar kijken. Ook keken er mensen die er misschien wat meer moeite mee hebben", doelt hij op homoacceptatie. "Zij zullen zich hebben gerealiseerd: ook dat is onderdeel van vrijheid, verdraagzaamheid en onderdeel van onze democratische rechtsstaat."
"En ik vond het laatste moment waarbij hij die kushand naar de hemel deed, naar zijn overleden man Martin, prachtig", gaat Hoes verder. "Het was enerzijds persoonlijk, maar ook heel symbolisch voor al die mensen die een geliefde in de hemel hebben. Op dat moment kwam er een diepe brok in mijn keel en in traan in mijn oog." Volgens Hoes een symbolisch moment. "Daarmee raak je precies wat we met elkaar op zo'n moment even nodig hebben. Knap."
Miljoenen kijkers voor Nationale Dodenherdenking
De Nationale Dodenherdenking op de Dam in Amsterdam en de dodenherdenking op de Waalsdorpervlakte zijn dinsdagavond gevolgd door in totaal ruim 5,5 miljoen mensen, meldt Stichting KijkOnderzoek.
De herdenking op de lege Dam, waarbij koning Willem-Alexander en koningin Máxima een krans legden en Van Duin een toespraak hield, werd uitgezonden bij de publieke omroep. Naar NPO 2 keken 352.000 mensen en nog eens 283.000 mensen keken naar NPO 3. De herdenking op de Dam werd ook uitgezonden op SBS6 (303.000), SBS9 (73.000), Veronica (80.000) en Net5 (17.000).
LEES OOK: Bondskanselier Merkel geeft 5 mei-lezing: ‘Unieke gelegenheid’