AIVD: rechts-extremisme in opmars, dreiging jihadisme nog steeds groot

De kans dat er een aanslag wordt gepleegd in Nederland blijft reëel. Zo is te zien dat rechts-extremisme oprukt bij coronademonstraties, concludeert de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) in het jaarverslag van 2020. Desalniettemin vormt jihadisme nog altijd de grootste dreiging voor de openbare veiligheid in ons land.

De coronacrisis werkt voor sommige Nederlanders als katalysator voor anti-overheidssentimenten. Rechts-extremistische groepen krijgen "sluipenderwijs voet aan de grond bij publieke protesten", en dan in het bijzonder bij protesten tegen de coronamaatregelen, zo schrijft de AIVD. Tussen deze demonstranten bevindt zich volgens de inlichtingendienst een kleine groep die intimidatie, bedreiging of geweld goedpraat of bereid is die middelen toe te passen.

Boosheid richting de 'elite'

De boosheid van de actievoerders richt zich volgens de dienst op de elite. In de ogen van deze mensen vallen daar ambtenaren, wetenschappers en journalisten onder. Door desinformatie en complottheorieën wordt dat wantrouwen aangewakkerd. Daarom wordt een rechts-extremistische terroristische aanslag inmiddels als een mogelijkheid gezien, maar tot nu toe blijft het vooral bij verbaal geweld.

Er is een verschil tussen 'denkers' en 'doeners', zo schrijft de AIVD. De denkers zijn doorgaans hoger opgeleid en verspreiden (soms zeer gewelddadige) antidemocratische ideeën via publicaties of podcasts. Zo hebben sommige Nederlandse extremisten internationaal intensief contact, vooral met Duitse gelijkgestemden. De doeners voeren acties uit in de openbare ruimte.

Jihadisme

De dreiging van jihadistisch terreur blijft echter nog altijd het grootst in ons land. De groep extremistische moslims die oorlog en geweld verheerlijken krimpt niet, ziet de AIVD. Het gaat in Nederland dan ongeveer om zo'n vijf- tot zeshonderd mensen. In het buitenland zijn er ook nog eens ongeveer 150 mensen die "druppelsgewijs" terugkomen. Door de coronacrisis nam de zichtbaarheid van jihadisten wel af, omdat ze minder mogelijkheden hadden te reizen.

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTV) trok eerder dit jaar eenzelfde conclusie. De coronacrisis kan leiden tot meer polarisatie en een toename van radicalisering, extremisme, openbare ordeverstoringen en bedreigingen van bijvoorbeeld politici en journalisten, zo constateerde de coördinator.

LEES OOK: NCTV: coronamaatregelen mogelijk ‘trigger’ gewelddadige eenling