Kritiek op vaccinatiebeleid behoeft nuance, vindt immunoloog: ‘De GGD gaat opschalen’
De kritiek op het Nederlandse vaccinatiebeleid neemt toe. Waarom prikken we niet dag en nacht door en waarom liggen er nog 600.000 vaccins op de plank? Volgens immunoloog bij het UMC Amsterdam Marjolein van Egmond behoeft al deze kritiek toch enige nuance. "Er gaat meer geprikt worden", zegt ze in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Het was vanaf begin af aan al duidelijk dat er in het eerste kwartaal schaarste zou zijn."
En zonder vaccins kan je niet prikken, benadrukt Van Egmond. "Vanaf het tweede kwartaal komen er vaccins binnen voor 10 miljoen mensen. Dat begint volgende week", zegt ze. "Iedereen staat in de startblokken en de GGD kan opschalen naar 1,5 miljoen prikken per week."
Nederland bungelt opnieuw onderaan de vaccinatieranglijsten. Dat zorgt veel onbegrip en frustratie nu iedereen toe is aan versoepelingen. Volgens Van Egmond liggen veel landen op deze ranglijsten echter vrij dichtbij elkaar. "De ene heeft 11 procent van de bevolking geprikt, de ander 11,2. Het ontloopt elkaar allemaal niet zo heel erg."
In Nederland is op dit moment 10.6 procent van de bevolking ingeënt met de eerste prik, zo meldt het European Centre for Disease Prevention and Control. Het gemiddelde ligt in Europa op 11.3 procent.
Verenigd Koninkrijk
Het Verenigd Koninkrijk steekt met kop en schouders uit boven dit gemiddelde. Op 23 maart hadden daar al meer dan 28 miljoen inwoners al hun eerste prik gehad. Slechts twee miljoen de tweede, zo is te zien op het Britse coronadashboard.
Dit komt omdat de Britten al vroeg besloten de tweede vaccinatie uit te stellen om zo de voorraad te vergroten. "De studies zijn gedaan met twee prikken binnen een bepaalde tijd", zegt Van Egmond daarover. "De Britten hebben onder omstandigheden van een noodsituatie voor een hele andere strategie gekozen. Die lijkt te werken, maar had ook helemaal verkeerd kunnen uitpakken."
Het Verenigd Koninkrijk nam dus een gok, maar om ons vaccinatiebeleid daar nu op aan te passen is eigenlijk te laat, zegt Van Egmond. Volgens de huidige berekening zijn half mei alle kwetsbare mensen en mensen boven de 60 gevaccineerd. "Het is moeilijk helemaal te berekenen, maar als je dat nu gaat omgooien ben je daar misschien drie vier dagen eerder", zegt de immunoloog. "Dat is heel erg, want we zien dat het aantal mensen op de ic toenemen. Maar versneld wegprikken gaat dat echt niet meer redden, dat hadden we dan misschien veel eerder moeten doen." Daar kan men later over evalueren, zegt Van Egmond. "Uiteindelijk denk ik dat het nu tijd is om rust te nemen en de GGD hun gang te laten gaan, laat ze gewoon hun werk doen."
Grote voorraad
De verwarring over de grote voorraad van 600.000 vaccins is ontstaan doordat de AstraZeneca-vaccinaties anderhalve week stil hebben gelegen, zegt Van Egmond. Het prikken met het AstraZeneca is dinsdag 23 maart weer gestart, na een tijdelijke pauze omdat enkele mensen na de prik trombose kregen met daarbij te weinig bloedplaatjes. Het is onderzocht of dit door de prik komt, en het vaccin van AstraZeneca is veilig en effectief bevonden.
De grote voorraad die nu op de planken ligt is grotendeels door deze pauze veroorzaakt. "Als je dan gaat kijken naar wat er in de afgelopen week is gebeurd, doen wij het inderdaad niet zo heel erg goed, maar dat is nu (sinds gisteren) dus weer opgestart."
'Letterlijk doodzonde'
Toch klinkt er uit ziekenhuizen de roep om een verhoging van het vaccinatietempo. "We zijn nog maar bij de 80+ categorie, daar hebben we als ziekenhuis weinig baat bij", zegt Peter Langenbach , bestuursvoorzitter van het Maasstad Ziekenhuis. "Het gaat ons om de leeftijdsgroep tussen 50 en 80, want die komen op de intensive care terecht, dus die moeten zo snel mogelijk aan de beurt komen." Op dit moment komen er nog altijd te veel mensen op de intensive care-afdelingen terecht, waar vervolgens bijna 1 op de 3 patiënten aan het virus overlijdt. "Als die mensen gevaccineerd zouden zijn, zouden ze niet overlijden, dus ik noem dat letterlijk doodzonde", zegt hij. "Ga dus snel mogelijk vaccineren. De ziekenhuizen staan er klaar voor om mee te helpen."
Dat laatste is pas nodig wanneer de voorraad het toelaat dat er meer dan 1,5 miljoen vaccins per week toegediend kunnen worden, zegt Van Egmond. "Maar voorlopig is de beperkende factor nog steeds de toevoer van de vaccins."