Explosieve stijging aantal fraudemeldingen in naam van de Belastingdienst

Steeds meer cybercriminelen proberen mensen geld afhandig te maken door via sms’jes, WhatsAppjes en mailtjes te doen alsof zij medewerkers zijn van de Belastingdienst. Uit een inventarisatie van de fiscus blijkt dat het maar liefst 162.624 meldingen van phishing heeft binnengekregen. In geheel 2017 waren dat er nog zo’n 7.700.

Slachtoffers worden soms financieel hard geraakt door deze vorm van fraude. Ook beschadigt deze praktijk het vertrouwen van mensen, aldus de organisatie.

De Belastingdienst onderzocht deze cijfers naar aanleiding van het nieuwe WNL-programma Stand van Nederland: Generatie Next. In dit economisch onderzoeksprogramma duikt WNL dieper in de wereld van cybercrime. Hoe veilig is ons geld nu echt?

Criminoloog Rutger Leukfeldt van de Haagse Hogeschool vertelt in het tv-programma dat veel mensen zich veiliger wanen op het internet dan eigenlijk terecht is. “Een bankgebouw is een stuk beter beveiligd dan mijn eigen telefoon”,  legt hij uit. “Ik denk dat dat een groot verschil is met vroeger. Toen had je grote bankgebouwen met grote kluizen, en tegenwoordig heeft iedereen een eigen kluisje op de eigen telefoon of computer.”

‘Risico bevatten is lastig’

Het is volgens de criminoloog voor mensen ontzettend lastig om het risico precies te bevatten. “Omdat ze niet meteen zien dat als ze iets verkeerd doen of onveilig doen, dat dat een effect heeft. Als je bijvoorbeeld je fiets niet op slot zet buiten op straat is hij binnen een dag weg. Als je dat met je computer doet zie je niet meteen dat je geïnfecteerd bent. Sterker nog, dat kan ook wekenlang duren.”

Het lukt volgens de fiscus steeds beter om de internetoplichters voor te blijven. Vorig jaar zijn op verzoek van de Belastingdienst 265 bankrekeningen geblokkeerd die werden gebruikt voor deze vorm van cybercrime. Vergelijken met voorgaande jaren is moeilijk, want cijfers worden pas sinds afgelopen jaar structureel bijgehouden. Duidelijk is volgens de Belastingdienst wel dat het in 2019 nog ging om enkele tientallen bankrekeningnummers.

Mensen moeten nooit ingaan op berichten via sms, WhatsApp, e-mail of telefoon die zogenaamd afkomstig zijn van de Belastingdienst en waarin wordt gedreigd met dwang als er niet onmiddellijk een overboeking wordt gedaan, benadrukt de fiscus.

In het wekelijkse economische onderzoeksprogramma Stand van Nederland: Generatie Next gaan programmamakers en twintigers Elen Demir, Jill Bleiksloot en Raquel Schilder elke donderdag op zoek naar antwoorden op vragen. Persoonlijke verhalen achter de cijfers.

In de eerste aflevering duikt WNL in de wereld van de cybercrime. Hoe veilig is ons geld nu echt? Kijk donderdag 21 januari om 22.10 naar NPO 2.

LEES OOK: Ank werd slachtoffer van cybercrime: ‘Het is pure onmacht wat je voelt’

Door: Marinka Wagemans