Conclusie uit toeslagenaffaire: ‘Overheid moet niet te groot zijn’

Deze week werden zeven politieke kopstukken gehoord over de toeslagenaffaire. Wat zijn we daar wijzer van geworden? “We moeten een niet te grote overheid hebben, en zeker geen overheid die zijn burgers in de gaten houdt”, concludeert mediadeskundige Mark Koster. “Dat is de les die ik hieruit trek.”

De Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag onderzoekt op dit moment hoe de situatie rondom de kinderopvangtoeslag, waar tienduizenden ouders onterecht als fraudeurs werden aangemerkt en in zware financiële problemen kwamen, kon ontstaan.

LEES OOK: Verhoren politici toeslagenaffaire van start: ‘Extreem schrijnende situatie’

Invloed van de overheid

Hoofdredacteur van Elsevier Arendo Joustra verbaast zich erover dat er in de verkiezingsprogramma’s alleen maar gestuurd wordt op een nog grotere invloed van de overheid. “We zien hier een overheid die totaal niet functioneert, en toch zie je in alle verkiezingsprogramma’s: laten we nóg veel meer overlaten aan de overheid”, zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Terwijl we zien dat de overheid het niet aankan.”

Dat valt ook Koster op, zegt hij. “Er is geen partij die zegt: kan die overheid alsjeblieft wat kleiner? Kunnen wij dat als burgers nu alsjeblieft zelf oplossen?”

De hoop van Joustra is dat we in de loop van de verkiezingen in de campagnes in ieder geval iets gaan terugzien van deze verhoren. “Als de verkiezingen ergens over moeten gaan, is het wel over zo’n vraagstuk”, vindt hij.

‘Schokkend om te zien’

Minister Wopke Hoekstra (Financiën) kreeg in mei het dringende ambtelijk advies ‘vaag te blijven aan de Tweede Kamer’ over de vraag of de Belastingdienst de dubbele nationaliteit gebruikte bij de zoektocht naar fraude.

“Ik kreeg te horen: blijf aan de veilige kant, want we weten niet zeker of het niet zo is”, zo zei hij tijdens zijn verhoor door de parlementaire commissie op donderdag. Koster schrok daarvan. “Dat de overheid volkomen gebaseerd op wantrouwen zijn onderdanen probeert onder druk te zetten. Ik vind dat wel schokkend om te zien.”

Commissie

Joustra vindt het verder vreemd dat de parlementaire commissie bestaat uit Kamerleden. Zij besloten volgen Joustra immers zelf tien jaar geleden om die toeslagen te gaan geven, zegt hij. “Zij horen daar zelf ook te zitten. De Tweede Kamer is akkoord gegaan met dit systeem.”

LEES OOK: CDA-Kamerlid Omtzigt wil speciale belasting-ombudsman

Door: Marinka Wagemans