Is het tij nog te keren zonder strengere coronamaatregelen?

Het is de week van de waarheid: als de huidige coronaregels onvoldoende effectief blijken te zijn, zal het kabinet gaan waarschuwen voor ‘draconische maatregelen‘. Maar is het tij zonder überhaupt nog te keren? Epidemioloog Esther Metting twijfelt. “Het aantal ziekenhuisopnames loopt nog steeds op, maar ook het aantal besmettingen. Eigenlijk had ik verwacht dat je daar wel een daling in zou zien.”

Als de besmettingsaantallen niet afvlakken vreest Metting ervoor dat we teruggaan naar een soortgelijke situatie als die in maart. “Ik ben bang dat je dan toch de HBO’s en universiteiten en scholen weer dicht zou moeten gooien”, zegt ze in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Basis- en middelbare scholen niet, dat staat ook niet in het lockdown-protocol van de overheid. En je moet de bewegingen voorkomen, dus zorgen dat mensen wel thuis blijven, geen bezoek meer ontvangen: zo weinig mogelijk verspreiding.”

LEES OOK: RIVM: meer dan 10.000 coronagevallen erbij, aantal sterfgevallen flink gestegen

En hoe langer je wacht met ingrijpende maatregelen, hoe langer de besmettingen oplopen, benadrukt Metting. “En hoe langer het duurt voor je het virus weer onder controle hebt.”

‘Dan moet je plicht opleggen’

Het vermoeden is dat het draagvlak voor de maatregelen op dit moment afneemt. “Sommige mensen denken echt dat het hen allemaal niet raakt en die zullen dus anderen besmetten”, zegt demograaf Jan Latten daarover. “Ook jonge mensen, die raakt het inderdaad niet, maar ze zijn wel de transmitter. Ze brengen het over naar hun ouders, hun grootouders of anderen, en die komen dan in het ziekenhuis terecht.”

Volgens Latten moeten we door het virus gedwongen nadenken over wat belangrijk is voor de ander, en wat minder over wat belangrijk is voor onszelf. “Het gaat erom: wat is belangrijk voor ons allemaal. Dus het is een nuanceverschuiving. We hebben te weinig met zijn allen dat wij-gevoel. Dan moet je een plicht opleggen, en dat wordt dus een lockdown.”

Metting, naast epidemioloog ook gedragskundige, denkt dat het wel meevalt met dat draagvlak. “Volgens de peilingen van het RIVM is dat op zich nog steeds hoog, maar gedragsverandering is erg lastig. Je hebt feedback nodig vanuit de overheid en je moet het mensen ook zo makkelijk mogelijk maken”, zegt zij. “Als jij je gedrag verandert en je ziet daar niets van terug”, bijvoorbeeld in afnemende besmettingen, “is het heel lastig om je aan de regels te blijven houden.”

Ook moet er volgens Metting meer aandacht zijn voor de psychisch-sociale factoren en impact van het coronavirus. Daar zijn verschillende manieren voor, zegt zij. “De psychische zorg zou op dit moment heel laag toegankelijk moeten zijn. Er zijn verschillende mogelijkheden om mensen te helpen die in quarantaine zijn en zich eenzaam voelen. Daar zouden mensen actief op gewezen moeten worden.”

Persconferentie

Het kabinet maakt vanavond vrijwel zeker geen nieuwe ingrijpende maatregelen bekend om de verspreiding van corona in te dammen. Zondag werd al duidelijk dat het kabinet het nog te vroeg vindt om conclusies te trekken uit de besmettingscijfers. Ingewijden melden dat premier Rutte en minister De Jonge zich om 19.00 uur beperken tot een korte verklaring, schrijft de NOS. Daarna staan zij de pers te woord.

LEES OOK: Roep om psychiater in Outbreak Management Team: ‘Te weinig rekening gehouden met psychische gesteldheid’

Door: Marinka Wagemans